-

-bee (akhiran) ertinya seperti "lah" dalam Bahasa Malaysia "Adéhbee dah chèèt," kibalas ya Waaq Luc nèèc nu i'amèèq bile kitanyaaq dah telaas ka berenchèèt. "This (one) is already cooked," replied Waaq Luc to her mother when her mother asked if the rice was already cooked. "Inilah ia dah masak," kata Waaq Luc kepada ibunya bila ibunya bertanya sudahkah masak nasi.

-belas Adjective teens -belas

-lah suffix particle giving emphasis to the root word or phrase -lah, partikel yang diletakkan di akhiran sesuatu perkataan bagi menekan maksud perkataan tersebut Ajihlah ileey! That's him! Itulah dia!

-léé suffix particle giving emphasis to the root word or phrase partikel yang diletakkan di akhiran sesuatu perkataan bagi menekan maksud perkataan tersebut Ajéhléé ileey! That's him! Itulah dia!

-leh suffix particle giving emphasis to the root word or phrase -lah; partikel yang diletakkan di akhiran sesuatu perkataan bagi menekan maksud perkataan tersebut Ajehleh ileey! That's him! Itulah dia!

-lòh suffix particle giving emphasis to the root word or phrase partikel yang diletakkan di akhiran sesuatu perkataan bagi menekan maksud perkataan tersebut Ajehlòh ileey! That's him! Itulah dia!

-r- causative infix imbuhan kausatif; contoh: sengÃ²h 'takut', serngÃ²h 'menakutkan'

A

a- intensifier; used to make an adjective more intense; sometimes used as a command kata penegas; penguat maksud perkataan yang berimbuhan dengannya "Aderas, dòh hiiq bideeq!" Ahmad kibuwal nu èñ. "Cepat, nanti kita ditinggalkan!" Ahmad berkata kepada saya.

aañ Verb carry bawa Keeq ki'aañ imat bali ku kerite surong. He is carrying the oil palm seeds in the wheel-barrow. Dia membawa biji kelapa sawit dalam kereta sorong.

aang Verb agape nganga Sangèèt ajéh ki'aang i'mpaak. Budak itu menganga mulutnya. nganga

aas Verb shy segan; malu Èn ng'aas la kalaw je'òòy maay ku deek hèèq. Saya seganlah kalau ada ramai orang di rumah awak. segan malu

aaw bunyi harimau mengaum

abah Noun uncle pakcik yang lebih muda dari ibu atau bapa Abah èn kikerjaq ku Ipoh. My uncle works in Ipoh. Pakcik saya bekerja di Ipoh. pakcik

abat Noun cloth, clothing kain Amèèq èñ kibéér abat batéq. My mother is wearing batik clothing. Emak saya memakai kain batik. kain

abat gebar Noun blanket kain selimut Abat gebar keeq de kijuwal ya Menggali adèh hatlah ibenòòr. Kain selimut yang dijual oleh Benggali ini sangat cantik.

abat menaluur Noun kain linen

abééq Noun father bapa bapa

abeey Noun mother ibu ibu

abiiq Adjective clearly jelas; terang Gertéék abiiq ngròq maay ajih. Listen clearly to what the person says. Dengar dengan jelas apa yang di katakan oleh orang itu. jelas terang

abòòr 1 Noun greeting ucapan selamat; ucapan yang mengandungi harapan supaya tidak kurang apa-apa atau sejahtera "Abòòr," kenah èñ kibuwal mase èñ ngha-et nu kerjaq. "Semoga selamat," isteri saya berkata semasa saya hendak ke tempat kerja. ucapan selamat 2 Adverb be careful hati-hati "Hèèq dòh chiip abòòr, inuung nu majéh ni'nic. "Kamu nanti jalan berhati-hati, laluan untuk ke sana sangat teruk. hati-hati

acah olok-olok; berpura-pura; perbuatan yang dilakukan untuk mengelirukan seseorang

acah bergurau-senda; berjenaka;olok-olok;bersenda; berpura-pura; perbuatan yang dilakukan untuk mengelirukan seseorang Agoqla hèèq hapikér maa de keeq ki buwal ajih betol, keeq chume ki acah taléh nu hèèq. Janganlah awak memikirkan apa yang dia cakap itu benar, dia cuma mengolok-olokkan kamu sahaja.

achooy Noun brother-in-law abang ipar; adik ipar lelaki abang ipar adik ipar

achòòy Noun brother-in-law abang ipar; adik ipar lelaki

achuu Borrowed: BM Pinjam: BM Noun mould acuan; tempat tuangan atau cetakan Tenèq èn ki'uuy kòy ajih kigunaaq ine'achuu. Kakak saya membuat kuih tersebut menggunakan acuan. acuan

adat Borrowed: BM Noun custom adat; peraturan atau hukum dalam sesuatu masyarakat; undang-undang Maay nyengnyam hunen ya ennaay siip ru pèq ennaay amal adat hiiq manah entem. Orang muda zaman sekarang sudah melupakan dan tidak mengamalkan adat kita zaman dahulu. adat

adèh Pronoun this ini Adèh lukisan de ng'uuy ya èn. This is the drawing that I did. Ini lukisan yang saya buat.

adél saksama; adil; tidak berat sebelah; tidak berpihak pada mana-mana bahagian, kumpulan atau sesuatu kelompok tertentu; tidak melebihi

adon campur;

aduh Borrowed: BM expr ouch!, an expression of pain seruan; teriakan teriak

aduuq Borrowed: BM Verb To report (something) or inform adu; melaporkan; memberitahu mengadu ; melapor ; memberitahu

aga neg don't (prohibitive command) jangan jangan

agame Noun religion agama Ku Malaysia adèh iseng'òòy bi'òòk kebébasan hu muuc maa talèè i'agamee de maa sukee asal tòq menyalahi undang-undang. Di Malaysia ini penduduknya diberi kebebasan untuk menganut apa saja agama yang mereka suka asalkan tidak menyalahi undang-undang.

agaq conj if kalau; jika; jikalau Agaq pòòc la nòòq, èn heng lòk kasot-ng adèh. Kalau ia pun tunggulah dulu, saya hendak memakai kasut saya ini.

agiic

agoq neg don't jangan Maay ngraaq ma suréh, hééq hi'et nu tempat maay kenaaq hipaniy jagaaq diriiq leey. Agoq hi'uuy tòq tentuuq-tentuuq. Orang tua selalu berpesan, kalau kita pergi ke tempat orang lain kita harus pandai menjaga diri kita sendiri. Jangan suka membuat perkara yang tak tentu.

Ahat Noun Sunday Ahad; hari ketujuh dalam seminggu. Jiis Ahat jééq tòq jikere'jaq. Hari Ahad kami tidak berkerja.

ajaaq Noun grandmother nenek Ajaaq èn kigemar chaaq beleek laq siréh. Nenek saya suka makan buah pinang dan sirih. nenek

ajaq Verb ajak ; jemput; undang; pelawa; mempersilakan Ajaq lé keeq badeek. Ajak la dia ke rumah. jemput undang ajak

ajar Verb teach ajar Èn ng'ajar kompiyute hu mambééq si'yèèt ku kampong-ng. Saya mengajar komputer pada kanak-kanak di kampung saya.

ajar run! (order someone to run quickly) lari!

ajaran ri'ròòc expr false teachings ajaran sesat

ajayép miracle ajaib; luarbiasa; sesuatu yang diluar kebiasaan

ajeh dem that, those, the itu "Tulok kòòt penees. Èñ ngha-pees deek adèh," ngròq amèèq nu menang èñ. "Tolong ambil penyapu. Saya mehu sapu rumah ini," kata ibu kepada adik saya.

ajerèh dem di bawah sana ; sana Deek Bah Selamat ku keròòp ajerèèh. Rumah Bah Selamat di bawah sana.

ajih dem that, those, the itu

ajinèq Adverb that's it itu dia Ajinèq kenuun Bah Dupa. Itu dia anak Bah Dupa.

akal Noun karenah; ragam Agoq je'òòy akal kalaw hu-jooy èn. Jangan banyak kerenah kalau mahu ikut saya. kerenah ragam

akooñ Noun title for oldest uncle (firstborn of parents' family) pakcik; pakcik yang lebih tua dari ibu atau bapa Akooñ èn kikerjaq askaa ku kèm Bidor. Pakcik saya berkerja sebagai askar di kem Bidor. pakcik, tua

akukoh Verb hold tightly pegang kuat-kuat Chap akukoh dò hayòòk. Hold on tightly or it (or you) will fall. Pegang kuat-kuat nanti terjatuh.

alaam Verb lie bohong; tipu tipu bohong

alaaq tuju

alah Adjective kalah; tidak menang; Mase jilawan bula ru maay ju kampok nglaak, jiiq ji'alah 3 - 0. Semase perlahwanan bola sepak dengan penduduk kampung sebelah, kami kalah 3 - 0. Tòq maa én ng'alah laq keeq, naneq jiis dò jilawan nèèc. Tak mengapa saya kalah kepada dia, suatu hari nanti kami bertarung semula. kalah

alam Noun alam Alam adéh ki'uuy ya Nyenang. Alam ini diciptakan oleh Tuhan.

Alang Noun name for the third child in a family nama untuk anak ketiga dalam keluarga Muh menang éñ Alang madee kééq kenuun numbor tigee.

alè Adverb sangat; amat; terlalu sangat amat terlalu

alee Noun direction arah Nu belòòq i'alee? Ke mana arahnya? arah

aléh-aléh Adverb suddenly tiba-tiba Menang éñ tengah kibu'bèèt ku katéh buwéy, aléh-aléh kiku-jaap medéy bikap ya kemiit. Adik saya sedang tidur di dalam buaian, tiba-tiba dia menangis kerana digigit oleh nyamuk.

alòòt Verb lie; cheat bohong; tipu bohong tiup

ama imp don't (prohibitive) jangan

amaay imp don't (prohibitive) jangan "Amaay renyah, menang kaha-bu'bèèt," amèèq kiuròq nu jiiq. "Jangan bising, adik mahu tidur," ibu berkata kepada kami.

ambeey Noun mother ibu

amèèq Noun mother ibu Amèèq én tòq kimutong chebeer huper adéh madee ijiis maniiq. Ibu saya tidak menoreh getah pada hari ini kerana hari hujan.

amèèq berenchaaq Noun adoptive mother ibu angkat

amèèq jòòp

amen conj if jikalau; jika; kalau Aman hèèq hahooq hu èn, hèèq hòòtlah ha-jooy ngròòq èn. Jikalau awak sayangkan saya, awak hendaklah mengikut nasihat saya. jika kalau

amòòq Noun title for oldest aunt (firstborn of parents' family) makcik yang lebih tua dari ibu atau bapa Amòòq-ng kikèèq ju'òòs laq amèèq-ng. Makcik saya pergi mencari kayu api bersama ibu saya. makcik

ampuuq Verb tahan; menahan sesuatu benda termasuk manusia, binatang atau objek dari roboh atau jatuh. tahan

anaq buwah Noun anak saudara

anen dem that itu

angkit Verb lift up, take up angkat Lydia ki'angkit lééq cha'naaq de bekèèt ju tak abat. Lydia lifted the hot rice pot with a rag. Lydia mengangkat periuk nasi yang panas dengan kain buruk. angkat

angkoh Adjective rupa-rupanya; kononnya Ngsangkaaq nè kibeda'ah hu-éñ, angkohnyaaq betol. I thought he tricked me, it looked real. Saya ingatkan dia tipu saya, rupa-rupanya betul. rupa-rupanya kononnya

angkot Verb carry; transport; collect angkut; bawa; pungut Lori ajih kiangkot pelèèq bali nu ikilang bali. Lori itu mengangkut biji kelapa sawit ke kilang sawit.

angsaaq 1 Noun goose angsa Bah Ali mòng kibelaaq je'òòy angsaaq ku ikenòòng deek. Bah Ali ada memelihara banyak angsa di belakang rumahnya.2

aninen Adverb just that; only that itu sahaja

anòh dem this ini

anol Adjective sekejap; sebentar sekejap sebentar

anuuq 1 Noun what's-his-name; a place-holder for a person whose name is forgotten or not mentionable anu; sesuatu perkara yang tidak dapat disebut dengan jelas maknanya "Booq i'anuuq adéh nè?" kitanyaaq ya apaq nu éñ. "Anuuq énbec," ngbalas ya leey nèèc. "Siapa punya 'ni?" Ayah bertanya kepada saya. "Saya punyalah," saya menjawap.2

anyòòq Noun mother emak; ibu

apaaq berenchaaq adoptive father bapa angkat

apah Noun direction arah;hala;tuju Joq hi'et apah bajih. Mari kita pergi ke arah sana. arah

apaq Noun father bapa; ayah; abah Apaq èn kikere'jaq ku Hospital Besar sebagéy pemandu ambulan. Bapa saya bekerja di Hospital Besar sebagai pemandu ambulan. abah bapa ayah

apebile conj while apabila Apebile maay ajih malòy nu pe'nòòc bas, bas ajih pen kichiip. Apabila mereka itu sampai ke perhentian bas, bas itu pun mula bergerak.

Aprél Noun April; the sixth month of the year April; bulan ke-empat dalam setahun.

arah Noun direction arah "Nu belòòq i'arah?" "Ke mana arahnya?" arah

aral Noun difficulty; obstruction; hinderance rintangan; halangan; kesukaran Aman tòq mòng aral kileeq, èn dòh ng'et nu deek hèèq. Kalau tidak ada halangan yang lain, saya akan pergi ke rumah awak. halangan rintangan kesukaran

arap Noun things barang; benda; alat

ariiq 1 Noun day hari hari 2

arnap 1 Noun rabbit arnab Èn mòng mbelee limaq ikor arnap ku padeek. Saya ada memelihara lima ekor arnab di rumah. arnab 2

arol Noun stream, small river anak sungai Ku kampong èn mòng naneq tempat bermuh 'Arol Soot' medéy iteew ya soot. Di kampung saya ada satu tempat bernama 'Arol Soot' kerana anak sungai itu telah kering.

as Adjective swollen bengkak Sangèèt ajeh as ikuuy, medéy biseec ya sineec. The child's head is swollen when he was stung by a wasp. Budak itu bengkak kepalanya kerana disengat oleh penyengat.

asaaq conj if jika; kalau Asaaq keeq kitanyaaq dòh, hèèq kerdiiq ju ileey. Jika dia tanya nanti, awak rahsiakan dari dia. jika kalau

asap Noun sour asam Èn nggemar chaaq asap. Saya gemar makan asam.

asap Noun smoke asap Deek jééq bekiyabot ya asap ju deek waal. Rumah kami dipenuhi oleh asap dari dapur.

aséh 1 dem sana ; di sana2 itu ; di situ Aséh lééq, maa la isengòh! Di sana tu, apa nak takut!

asék Adjective different; foreign asing asing

aséq selalu

aska Noun soldier askar Èn heng muuc aska. Ajihla minat èn sejaq ju sayèèt. Saya mahu masuk askar. Itulah minat saya sejak dari kecil.

ataaq Noun grandfather datuk datuk

atah Adverb up atas

atañ Noun tiger harimau harimau

ataw conj or atau atau

ateey 1 Adverb sana ; di sana2 itu ; di situ

atoq Noun grandfather datuk

awaat Noun bamboo buluh buluh

awaat betong Noun bamboo, type of buluh betung; buluh yang rebungnya boleh dimakan, daunnya runcing dan kecil, serta tumbuh berdekatan kawasan yang berair seperti sungai

awaat daar Noun bamboo sejenis buluh yang dikenali sebagai buluh batang kayu kerana batangnya yang besar, tidak berongga dan keras. Ianya digunakan untuk membuat pagar bagi kebun, serta tiang bagi reban

awaat gesèc Noun bamboo buluh miang; dikenali sebagai buluh miang kerana mempunyai miang yang banyak pada batangnya yang menggatalkan kulit jika tersentuh dengannya

awaat peh Noun bamboo buluh lemang; sejenis buluh yang tumbuh di kebun atau hutan. Ianya boleh ditanam, berwarna hijau, besar dan mempunyai rongga yang besar. Ianya sesuai digunakan untuk memasak lemang, ikan, nasi dll.

awaat sengliik Noun buluh lemang; dikenali juga sebagai buluh lemang kerana digunakan juga untuk memasak lemang kerana rongganya yang besar buluh lemang

awaat temèn Noun bamboo buluh sumpit; dikenali sebagai buluh sumpit kerana ianya digunakan untuk menggunakan buluh sumpitan kerana ianya lurus dan rongganya yang kecil. Selain itu juga, ianya sesuai untuk di buat lebing dan juga jerat

ayan Noun bucket ; pail baldi; timba timba baldi

ayés Noun ice ais; air batu ais air batu

ayot Verb sway; rock ayun; buai hayun

B

ba- pada; kepada Òòk duwét ajih baèñ, ingaaq! Serahkan wang itu pada saya, cepat! Òòk paniy baèñ, maa ihal. Beritahu pada saya apa masalahnya.

ba'chòòq Noun gemuk; lemak gemuk lemak

ba'géq

ba'heeq Adjective sated; satiated; full (with food) kenyang kenyang

ba'laaq Verb menguruskan Pèq bo'booq imaay de ba'laaq. Tiada sesiapa yang menguruskannya.

ba'liiq Verb membeli membeli

ba'neh tindakan

ba'uur Noun fishing rod joran, alat memancing Ba'uur ajih biberkep ju chaak bali laq beltop. Fishing rod are obtained from oil palm and bertam twigs. Joran itu didapati dari ranting kelapa sawit dan bertam.

baa Preposition to kepada Èn ng'òòk bop adèh baa hèèq. Saya beri buku ini kepada awak.

baal vt dazzled silau Bile mat jiis kitinak ke kemiil pelook sén, hééq hibaal. Bila matahari memancar ke atas atap zink kita akan rasa silau. silau

baaq 1 Noun paddy padi Baaq ajeh ya neep. The padi is ripe. Padi itu sudah masak. Ku kampung Chui Chak je'òòy bichet baaq. In Chui Chak village, there are a lot of paddy fields. Di kampung Chui Chak banyak ditanam padi.2 Noun rice beras

babeh Adjective rotten, decayed reput Betéés chenèèr kileet ku juhuuq babeh de lembab. Cendawan kulat tumbuh di kayu yang reput dan lembab. reput

bachaaq Verb read baca "Chubaaq bachaaq tenulés adèh akuwat," ngròq Ché'gu Megat nu jiiq. "Cuba baca tulisan ini dengan suara yang kuat," kata Cikgu Megat kepada kami.

bachén small kecil

bachét small kecil

bachèt

badaq rhinoceros; tapir badak

badéh dem to here ke sini "Lah badéh amaay deel," kipéé amèèq. "Mari ke sini jangan degil," kata emak.

bagan 1 Adverb kelompok ; kebanyakan ; banyak jenis Bagan seng'òòy de tibaaq nu deek Bah Razak masee cha'naaq èh jé. Mòng Gòp, Lél ru Chinaaq. There were many people that came to Bah Razak's house on the day of the celebration: there were Malays, Indians, and Chinese. Ramai orang yang datang ke rumah Bah Razak semasa kenduri tempoh hari: ada Melayu, India dan Cina.2 unknown

bagan Noun open frame (e.g. for drying fish, etc.) bagan

bagèy conj bagai; seperti; serupa dengan; sebagai Bagèy adèhlòh ibahneh bubuuq. Like this is the way to make a fishtrap. Seperti inilah caranya membuat bubu. bagai seperti

bagèyadéh sebegini; begini; serupa ini

bagèyajih sebegitu; sedemikian; begitu

bagi duwe jeri'tep Adverb noon; midday; the time between 12nn and 1pm tengah hari; lingkungan waktu pukul 12 tengah hari hingga 1 petang tengah hari

bagi duwe mengòòt Adjective midnight; the time between 12mm and 1am tengah malam; lingkungan waktu pukul 12 tengah malam hingga 1 pagi

bagòr Noun tiger harimau

bah 1 Noun nama awalan bagi lelaki Semai nama, lelaki 2 Noun pakcik; pakcik yang lebih muda dari ibu atau bapa pakcik, muda 3

bah bibèèy Noun pig, boar (taboo term) babi; nama ini digunakan untuk merujuk kepada babi jika tidak mahu menyebutnya secara lansung babi

bah gorèk Noun porcupine (taboo term) landak; nama ini digunakan untuk merujuk kepada landak jika tidak mahu menyebutnya secara lansung landak

bah jantan

bah òòs Noun small bear (taboo term) beruang; nama ini digunakan untuk merujuk kepada sejenis beruang yang bewarna hitam, berbau hangit dan memakan buah-buahan beruang

bah pangkòh Noun deer (taboo term) rusa; nama ini digunakan untuk merujuk kepada rusa jika tidak mahu menyebutnya secara lansung rusa

bah tabaq Noun deer (taboo term) rusa; nama ini digunakan juga untuk merujuk kepada rusa jika tidak mahu menyebutnya secara lansung. Nama ini di ambil dari rupa tanduk rusa tersebut yang mempunyai bentuk ' Y' rusa

bah woow Noun bear (taboo term) beruang; nama ini digunakan untuk merujuk kepada sejenis beruang jika tidak mahu menyebut namanya secara lansung beruang

bah yooc Noun jungle monitor lizard (taboo term) biawak hutan; nama ini digunakan untuk merujuk kepada biawak hutan jika tidak mahu menyebut namanya secara lansung biawak hutan

bahagiiq Verb divide; share bahagi Bahagiiq cha'naaq adèh nu maay keeq de tò'tiiq maay kep. Share this food with those who have not gotten any yet. Bahagikan makanan ini kepada mereka yang belum mendapatnya. bahagi

baharòòq how bagaimana Baharòòq hakenjéép adèh nèh? How are you feeling now? Bagaimana awak rasa sekarang?

bahasaaq Noun language bahasa bahasa

bahayaq

bahbeh 1 Verb pretend pura-pura pura-pura 2 Noun doer pembuat

bahneh Verb membuat

bajih dem ke situ

bajuuq Noun clothes baju baju

bajuuq anaq Noun coli; anak baju; kutang

bajuuq dalam Noun bra coli; anak baju; kutang

bajuuq de'naq Noun pajamas; nightshirt baju tidur baju tidur

bajuuq maniiq

bajuuq sandéng

bajuuq senandéng

bakaat Noun stingy kedekut kedekut

bakah Noun black colored dog anjing hitam anjing hitam

bakalòòq bagaimana Bakalòòq icharee hu-et bajih? Bagaimana caranya mahu ke sana?

bakat Noun scar parut parut

bakaw Noun tobacco tembakau tembakau

bakeeq

bakééq Verb dream mimpi mimpi

bakééq Verb see nampak; lihat Bah Ali kibakééq tijiiq ku katéh ideek. Bah Ali saw a snake under his house. Bah Ali ternampak ular di dalam rumahnya. lihat nampak

bakol Noun basket bakul bakul

bakooq Noun type of trap used to catch mid-sized animals, e.g. monkeys, civets, etc. sejenis jerat; sejenis jerat yang diletakkan di atas pokok. Ianya digunakan untuk menangkap binatang besar seperti monyet, musang, dll jerat, sejenis

balaq Noun crevice; cleft celah celah

balaq Noun log; timber balak balak

balas Verb reply balas balas

balèèy Noun spirit-bowl; instrument shaped like a bowl and used by Orang Asli during their 'jampi' ceremony alatan yang menyerupai mangkuk yang digunakan semasa upacara jampi oleh masyarakat Orang Asli jampi, alatan

balèh Noun daughter panggilan bagi anak perempuan anak perempuan, panggilan

balèy Noun spirit house balai; rumah kediaman untuk roh-roh berhala

balèy pòlis

balii Noun oil palm kelapa sawit; sejenis pokok palma kelapa sawit

baliik Noun sky langit langit

baluq Noun horn (of animals) tanduk tanduk

baluuq 1 Noun balu; janda; gelaran atau panggilan bagi perempuan yang kematian suami atau yang sudah diceraikan oleh suaminya.2

banchiiq Verb census; counting banci banci

bangkèy Noun carcass; corpse bangkai bangkai

bangsaaq Noun nation bangsa bangsa

banjér Noun flood banjir banjir

bantak Noun rattan, type of sejenis rotan rotan

bantal Noun pillow bantal bantal

bantuuq Verb help bantu; tolong tolong bantu

baptis

baq Verb give bagi; beri bagi

baraaq Noun embers; coals bara bara

barang Noun things; stuff barang barang

barat Noun west barat barat

baraw 1 Noun carp, a type of fish barau, sejenis ikan barau 2

bareh Noun valley, the low land between mountains lembah; kawasan yang bertanah pamah di perkakian gunung lembah

bareh Noun town pekan Deek jiiq reeq ju bareh . Our house is near the town. Rumah kami dekat dengan kawasan pekan.

bariiq Adjective spoiled, as in food basi basi

baruuq 1 Adjective new baru baru 2 Adverb before sebelum Chengròòy ajih bigeep chanuuq, baruuq bigap. Beras itu ditampi terlebih dahulu sebelum dimasak.

bat Verb tie or insert something into the side of a body part or object mengikat atau menyisip sesuatu di bahagian tepi anggota badan atau benda ikat sisip

batak pb trunk; coefficient for long objects batang; batang

batak ariiq 1 Noun river sungai Ku kampuk èng mòng batak ariq bèng deek Han Jura. In my village, there is a river next to Han Jura's house. Di kampung saya ada sebatang sungai yang berhampiran dengan rumah Han Jura.2

Batang Padang

batéq Noun batik, a patterned cloth made using wax and dye batik; kain yang dicorak dengan menggunakan lilin batik

bawal Noun promfret, a type of fish bawal; sejenis ikan laut bawal

bawang Noun onion, a plant often used in cooking bawang; sejenis tumbuhan berumbi yang sering digunakan di dalam masakan

bawor Noun fishing pole joran; alat untuk memancing Bawor de ngbeh ju beltòp ya repot, adèh ng'ét nu jeres ngha-kèèq beltòp de paay. The fishing pole I made from bertam is rotten; now I'm going to the jungle to look for a new shaft of bertam. Joran yang saya buat dari bertam telah reput, sekarang saya pergi ke hutan untuk mencari batang bertam yang baru. joran

bawuk baung; sejenis ikan air tawar

Bay Noun Sikh bangali bangali

bay- Pronoun they two (verbal prefix) mereka berdua

bayaar vt pay; buy bayar bayar

bayan Noun paroquet, a type of bird bayan; sejenis burung nuri bayan

bayap Noun spinach, a type of vegetable bayam; sejenis sayuran bayam

bayas Noun bayas; sejenis tumbuhan palma

bayee Noun of the same age sebaya; seusia;seumur "Kenuun éñ bayee kenuun hèèq èèbee," kipéé ya Waaq Imah nu ikawat. "Anak saya sebaya anak awak tulah," kata Waaq Imah kepada kawannya. sebaya

bayee Adjective size saiz; ukuran berkenaan besar atau kecilnya sesuatu benda seperti pakaian; tubuh badan atau objek. saiz

be- prefix verbal prefix roughly equivalant to the Malay "ber-" (or "meng-"), meaning to have the property of the root word. imbuhan yang membawa maksud ber- atau meng- ber-

be'aak Noun flood banjir Nòòng nu Teluk Intan selaluuq be'aak. Jalang ke Teluk Intan selalu banjir.

be'aséq Noun spirit dance sewang; sejenis tarian untuk upacara memuja semangat atau roh-roh. Ianya dijalankan untuk meminta penyembuhan atau pada musim menuai bagi memuja semangat dll.

be'empooq 1 Verb dream bermimpi Mengoot nè éñ ngbe'empooq bikap ya tijiiq. Last night I dreamed I was bitten by a snake. Malam tadi saya bermimpi digigit ular.2 `

be'séék Verb mengawan mengawan

be'tòq Verb none, nothing; finished up tiada; habis

be'umal

beba'géq

bebagèy Adjective various berbagai berbagai

bebalèèq Noun type of bird sejenis burung burung, sejenis

bébas Adjective free bebas

bebintuuñ marah

bechadòk Verb kneel berlutut

becharaaq Noun pendakwaan dakwa

bechayaaq Verb shine; give off light bercahaya bercahaya

bechook Noun mousedeer kancil kancil

bechòòt Adjective distasteful; disgusting jijik jijik

bedal Verb throw baling; buang; lempar; campak buang lempar baling campak

bede'ah Verb lie ; cheat tipu; bohong tipu bohong

bedél Noun gun bedil; sejenis senjata api bedil

bedél tembak; bedil

bedòk Noun jelutong, a type of tree jelutong; kayu jelutong jelutong

beec Verb lick jilat jilat

beec ngkuuq Noun bolt of lightning kilat kilat

bèèk Adverb near sebelah; hampir; bersebelahan; berhampiran Ku bèèk deek Waaq Inah ajih mòng tééw batang ariiq. Next to Waaq Inah's house there is a river. Di sebelah rumah Waaq Inah itu ada sebatang sungai. hampir sebelah

beel Adjective drunk mabuk Ku tepiiq nòòng ajih mòng maay beel, ennaay, ennaay ngòòt tééw beel. Di tepi jalan itu ada orang yang mabuk, mereka sedang minum arak. mabuk

beeq Verb suck on (e.g. candy, sweet) hisap (contohnya gula-gula) "Agoq beeq jariiq tek èh kutor!" kipéé ya ajaaq nu ichenòòq. "Do not suck those fingers -- they're dirty!" said grandmother to her grandchildren. "Jangan hisap jari tangan tu kotor!" kata nenek kepada cucunya.

bééq unknown gelaran bagi seseorang lelaki yang sudah berkahwin dan mempunyai anak. Gelaran sebagai tanda menghormati individu terbabit.Contohnya: Bééq Long, Bééq Ude, Bééq Daun. Manakala jika perempuan pula dipanggil dengan gelaran Kén Long dsb.. Bééq Ani ki'èn ikenuun nun sekòlah tiyap hupeer laq mutuu. Bééq Ani membawa anaknya ke sekolah setiap pagi dengan motosikal. jantan

beer Verb memakai kain sarung memakai kain sarung

béér pakai; sarung

beet Verb enggan; tidak mahu;

béét beg; bagasi; bekas mengisi barang-barangan

bèèt Verb tidur

bèèt Verb leka; cuai; lalai

begéél Adjective patah patah

begeneey Noun monthly period haid haid

begensiir kenah

begut Verb patah patah

beh Verb do ; make buat; lakukan buat lakukan

behèc Noun itchy gatal gatal

behiip Noun blood darah Ku hospital Tapah, Lisa kiderme ibehiip. At the Tapah hospital, Lisa donated her blood. Di hospital Tapah, Lisa menderma darahnya. darah

behòc Verb unable; not able to achieve tidak mampu mencapai tidak mampu mencapai

behòñ Adjective far; almost lost from view sudah jauh; hampir hilang dari pandangan

bejagaaq 1 Verb menjaga menjaga 2 Verb tidak tidur berjaga tidak tidur

bejangar

bejeeh Adjective lega; puas Sempaaq adéhla baruuq bejeeh hichaaq. Durian macam nilah baru puas dimakan. lega puas

bejehuuq Verb tapioca ubi kayu Bejehuuq buléh bite'op ju biguring. The tapioca can be boiled or fried. Ubi kayu boleh di rebus dan juga di goreng.

bejuhèèk Adjective scattered berselerak; bersepah Deek maay litòw ajih bejuhèèk medéy pèq ennaay siyap. Rumah bujang itu bersepah kerana mereka tidak mengemaskannya. selerak sepah

bek Noun tie ikat Kééq kibek iche'òòs ru chook. He tied the firewood with a cord. Dia mengikat kayu apinya menggunakan tali. ikat

bekaba Verb take cover, hide for protection berlindung lindung

bekah 1 Noun durian, type of sejenis durian hutan Sempaaq bekah i'isiq pehook ju che'èèt. Wild (jungle) durian flesh is yellow and sweet. Durian hutan isinya kuning dan manis. durian hutan, sejenis 2

bekah Adjective broken pecah Kacaaq tingkap deek maay ajih guuc bekah. The window glass in this person's home is broken. Tingkap kaca rumah orang itu habis pecah. pecah

bekalén Verb terbalik Keeq kilòk i'abat kembong ajih bekalén. Dia memakai kain sarungnya terbalik. terbalik

bekas Noun bekas bekas

bekèèt Adjective hot panas Sanyèèt ajih peleh itek kenaaq tééw bekèèt. Budak itu melecur tangannya terkena air panas. panas

bekenah naar, niq...

bekenan 1 Verb mate mengawan mengawan 2

beket 1 Adjective bitter pahit pahit 2 Adjective astringent kelat; rasanya yang tidak terlalu pahit Amen hichirét hòòt nguut téé beket. If you have diarrhea you should drink astringent tea. Kalau cirit harus minum teh yang kelat. kelat

bekòt Noun palm fruit buah salak salak, buah

bekoy Noun wild tuber sejenis ubi hutan ubi hutan, sejenis

bekuli Verb work bekerja bekerja

bekur Noun grey kelabu Bah Din paay kibeliiq kerite bekur. Bah Din just bought a grey car. Bah Din baru membeli kereta kelabu. kelabu

bekutòk

bekuuc

bekuur Adjective keruh keruh

bèl Verb cut into small pieces cincang cincang

bel'ak Adjective black hitam Sòòk èng warna bel'ak. My hair is black. Rambut saya berwarna hitam.

bel'al 1 Verb sulk merajuk Kenòòn èng nèq bel'al. My child likes to sulk. Anak saya suka merajuk. merajuk 2 angry; mad marah marah

bela'aar Adjective green hijau hijau

bela'eer Noun green hijau hijau

bela'ek Adjective grey kelabu

belaac Verb tersentak; terjaga atau terkejut secara dengan tiba-tiba. Éñ taléh dah ngbelaac mase ngnèèng kenuun kuchik bilagaaq ku ngaar éñ. I was anxious when I saw the kitten get struck in front of me. Saya cemas semasa melihat anak kucing terlanggar di hadapan saya. sentak

belaaq Verb rear (an animal); bring up (a child) bela bela

belaaw Noun blowgun, blowpipe sumpitan Atoq jiiq kibeh belaaw pegelap jinèh. My grandfather made a blowpipe this morning. Atuk kami membuat sumpitan pagi tadi. blowpipe blowgun gun, blowgun

belada Noun getah lastik getah lastik

belak Noun tree, type of sejenis pokok Keneeng jehuuq belak ennaay chuwaay ku jerees. Pokok kayu belak hidup di kawasan hutan. pokok, sejenis

belamur Noun sewang; upacara perubatan tradisional masyarakat Orang Asli (umum). Maay manah entee bibelamur buhu-pere'laay, tapiiq huwat èh bigunaaq lamur buhu-samut tenglòh de tibe nu kampong. In the old times people used the sewang traditional dance to cure, but nowadays the sewang is used to welcome visitors to the village. Orang dulu-dulu bersewang untuk perubatan, tetapi pada masa sekarang ini, sewang digunakan untuk sambutan tetamu ke kampung. sewang

belanda Noun beranda beranda

belap Adjective tawar; payau; makanan atau minuman yang tidak mempunyai rasa Tèè de ngnguut ku kedèy èh nèh belap, madèe keeq bekerja èh kikedèy i'uuy. Teh yang saya minum di kedai itu tadi tawar kerana perkerja itu tak tahu membuatnya. tawar payau

belaq Adjective di antara; di sekitar; di kalangan antara sekitar kalangan

belas Verb pass through melalui Nuung hu et nu deek éñ tòq nyaaq; jooy ju nuung entooy teros berlas nu nuung kajek ajih. The way to go to my home is not far; follow the road straight and pass through to the path. Jalan hendak pergi ke rumah saya tidak jauh; ikut dari jalan besar terus melalui ke jalan kecil itu. lalui

belat Adjective tawar; payau; tidak mempuyai rasa (berkenaan dengan makanan atau minuman) tawar payau

beldi Noun bucket ; pail baldi; timba timba baldi

beleec Adverb muncul secara tiba-tiba Mase jaar tengah jakayoh beskar, ke'aléh beleec tijiiq entooy jubelaaq semaq. Semasa kami berdua sedang mengayuh basikal, tiba-tiba muncul seekor ular besar dari semak.

beleek Noun areca nut pinang Memang dah adat hééq seng'òòy, amen mòng berenchaaq atow maay gigeey mesti mòng belek siréh. It's our custom, if there's a wedding there must be betel nut. Memang dah adat kita, kalau ada nikah kawin mesti ada sirih pinang. pinang

belèèk Verb boring bosan; jemu bosan jemu

belééw Adjective tawar; payau; tidak mempuyai rasa (berkenaan dengan makanan atau minuman) tawar payau

beleh Verb jumpa; temu jumpa temu

belehem

belek Adjective dull tumpul Amen hikedèy che'chiis yòòc lekat belek. If we don't know how to sharpen, our knives will become dull. Kalau kita tak tahu mengasah parang tetap akan tumpul. tumpul

belidaq

beliiq Verb buy beli beli

belooc Adjective tawar; payau; tidak mempuyai rasa (berkenaan dengan makanan atau minuman) Maay penyakét darah tinggiiq hòòt kòòt che'naaq de belooc-belooc. People with high blood pressure should eat bland food. Orang berpenyakit darah tinggi harus mengambil makanan yang tawar-tawar. tawar payau

belòòk Noun spit-up, as in what babies do after eating muntah bayi muntah bayi

belòòq where mana Belòòq ki'et? Ke mana dia pergi?

belòq Noun father in law bapa mertua Hééq hòòt hihormat belòq hééq. We should respect our father-in-law. Kita harus menghormat bapa mentua. bapa mertua

beloso Noun bulldozer bulldozer jentolak

belot

beltòp Noun palm thatch bertam; sejenis pokok palma yang daunnya boleh digunakan untuk membuat atap rumah. Manakala bilah-bilah batangnya pula boleh dianyam menjadi dinding rumah. Deek de bi'uuy ya pelook beltòp irase tòq bekèèt. A house made from palm thatch is not hot. Rumah yang dibuat dari atap bertam tidak panas. bertam

beluc Adjective tawar; payau ; tidak mempuyai rasa (berkenaan dengan makanan atau minuman) Ge'noot ba'neh amèèq èng beluc. The drinks that my mother make is flavourless. Minuman yang dibuat emak saya tawar. tawar payau

beluñ

belwal Verb bercakap; berbual; bertutur bual cakap tutur

bemadu

bembeek Noun pus; abscess nanah Maay nyiiq ku hospitel èhnè, ijuk dah bebembeek. The sick person in the hospital earlier had a foot abscess. Orang sakit di hospital itu tadi, kakinya dah bernanah. nanah

benakaat Adjective stingy kedekut kedekut

benang Noun thread benang benang

benar Adjective true; correct benar; betul benar betul

benatak

benchòòt Adjective distasteful; disgusting menjijikan jijik

bendéél Noun tembakan tembakan

bendère Noun flag bendera bendera

bendol Noun large support beam for the wall, running along the top of the floor bendul; kayu yang dipasang melintang di bawah pintu atau pada tiang rumah

benéh benih

bèng Noun bank bank bank

Benggali Noun Sikh Sikh

bengkaak Noun sejenis binatang binatang, sejenis

bengliiq Noun things bought pembelian

bengsat Noun order pesanan pesanan

bengwal Noun perbualan; percakapan Éñ ngcherngaay bengwal maay ju kampok nglaak, hupeer mòng cha'naaq nikah Bah Uda ku pajéh. Saya dengar perbualan dari penduduk kampung sebelah, esok ada kenduri kahwin Bah Uda di sana. percakapan perbualan

benih Noun seed benih benih

benilak Verb count; counting membilang; menghitung; mengira hitung bilang kira

beninòòy

benisaaq

benòòr Noun good kebaikan Nuung nu benòòr susah maay buhu-jooy. Amen nuung nu jenghat jò'òòy may buhu-jooy. The road to good is difficult for people to follow. But the road to evil many people want to follow. Jalan ke kebaikan orang susah nak ikut. Tapi kalau jalan ke kejahatan ramai orang nak ikut.

bentol Adjective kebenaran kebenaran

beq

béq anuuq

ber Noun pucuk sayuran pucuk sayuran

ber'aas Noun type of vegetable, astringent of taste pucuk paku Ber'aas kisuuy ku darat. Jiiq seng'òòy jigemar berkep tarok ber'aas adèh Pucuk paku hutan tumbuh di hutan. Kami Orang Asli suka mendapatkan pucuk paku hutan ini. pucuk paku hutan

ber'eel Noun green hijau Selaay baaq ajaaq hinèèng ber'eel ju ken nyaaq. Grandmother's paddy field looks green from afar. Sawah padi nenek kelihatan hijau dari jauh.

bera'pooq Verb dream bermimpi bermimpi

beraaq Noun bad tapioca root; tapioca root with flesh that is no longer good ubi kayu yang isinya sudah tidak elok ubi kayu

beraay beraañy vi fall terjatuh jatuh

berachaay berachaany Noun tempias tempias

berachay Adjective sprinkle; spray drops memercik Kerite de laluuq ku bèèk nuung de lecah ajih berachay kenaaq nu hééq. The last car in the muddy road sprayed us. Kereta yang lalu di jalan yang becak itu memercik mengenai kita. memercik

beradéq Noun siblings adik-beradik Ubaay seberadéq ajih dah bare'niik. Those two siblings are orphans. Mereka dua beradik itu dah yatim piatu. adik-beradik

berahèc Adjective itchy gatal-gatal "Agoq man bèèk keniing gak ajih dò berahèc," kipéé ya amèèq. "Do not play near the taro plant, you're going to get itchy," said mother. "Jangan main dekat pokok keladi itu, nanti gatal-gatal," kata emak. gatal-gatal

berajal Noun study belajar belajar

berakòs Verb rise up suddenly bangun dengan tiba-tiba Lamat kimuuc ya keeq de yèèk nu katéh dewan ajih, dic maay berakòs bike'kus mande bisengoh. When the crazy person entered the hall, everyone stood up suddenly out of fear. Apabila orang gila itu masuk ke dalam dewan itu, semua orang pun bangun dengan tiba-tiba kerana takut.

beralang Noun grasshopper belalang Bah Razak kiteròòc kaaq kigunaaq engrat beralang. Bah Razak memancing ikan menggunakan umpan belalang. belalang

beramòòs Noun instant; moment sekejap "Éñ hu-et nu kedèy nòq, beramòòs taléh," kipéé ya amèèq nu éñ. "I want to go to the store first, just for a moment," my mother said to me. "Saya nak pergi ke kedai dulu, sekejap saja," kata emak kepada saya. sekejap

beranchaay Adjective memercik memercik

beranda Noun veranda beranda beranda

beranglis Noun bayar pengkeras menurut penyakit yang diubati menurut harga yang ditetapkan oleh pawang; sebelum membayar pengkeras kita tidak boleh mengambil makanan yang berpantang seperti ikan keli, telur, daging, cabai dan apa juga yang dituntut oleh tok pawang itu

beras Noun rice beras beras

berbagèy Adjective various berbagai berbagai

berchat Verb climb panjat; mendaki Amen hu-et nu deek Bah Amin hòòt berchat chenan ajih nòq, mande ideek kemiil chenan. If you want to go to Bah Amin's house you must climb the hill first, because his house is on top of the hill. Kalau nak pergi ke rumah Bah Amin harus mendaki bukit itu dulu, sebab rumahnya di atas bukit. panjat mendaki

berchééq Verb shew a dog menghalau anjing

berchèèr Noun iguana; a small, jungle lizard sejenis biawak hutan yang saiznya kecil biawak

bercheer sikat

berchèèr sikat Noun type of water lizard that has a fin on top of its head sejenis cicak air yang mempunyai sirip di atas kepalanya cicak, sejenis

berchèèt 1 vt cook memasak Waaq Andak tengah kiberchèèt bubor hu ikenuun de nyiiq. Waaq Andak is cooking porrige for her sick child. Waaq Andak sedang memasak bubur untuk anaknya yang sakit. masak 2 unknown memasak

berchet Verb plant menanam menanam

bere'nuus Verb angry marah Joji kibere'nòòs ha imenang keraal bikòt iduwét. Joji marah akan adik lelakinya, kerana dia mengambil duitnya.

bere'pes Noun strong wind ribut Mengòòt nè kibere'pes sampèy kiperhèèk pelook deek maay kampong. Last night a strong wind blew away the villager's roof. Malam tadi angin kuat sehingga menerbangkan atap rumah orang kampung. ribut

beréép inter berapa Beréép hargaaq bajuuq adèh? Berapa harga baju ini? berapa

beréés Adjective raw; not cooked mentah Maay Jepon magemar chaaq kaaq salmon mase tiiq beréés. Japanese people like to eat raw salmon. Orang Jepun suka makan ikan salmon semasa masih mentah. mentah

berenchéép Verb hide bersembunyi Ubaay sanyèèt keraal ajih baberenchéép ku katéh deek raaq mande banyèq sekolah. The two boys were hiding in the old house because they did not want to go to school. Dua orang budak lelaki itu bersembunyi di dalam rumah lama kerana tidak mahu bersekolah.

berenchèèt Noun cooked food masakan masak

berenggas 1 Noun tiger harimau Ku mase adèh, setiyap negare mòng i'undang-undang de bihas ha pelindungan berenggas madee berenggas dah ku makén pupos. Sekarang, setiap negera mempunyai undang-undang yang di khaskan untuk melindungi harimau kerana ia semakin pupus.2

berengkep hasil; pendapatan; rezeki

berenteek

berentii Verb berhenti

berèq padan muka

bergas Noun tiger harimau harimau

bergéél Verb patahkan "Yama hèèq habergéél pènsél éñ?'' kitanyaaq Along nu imenang. "Why did you break my pencil?" Along asked his younger sibling. "Kenapa awak patahkan pensel saya?" tanya Along kepada adiknya. patahkan

bergiyat Verb bergiat bergiat

bergot

bergul

bèri Noun beret beret

beri'lèt beri'lènt Adjective berbelang Waaq Ayu kilòk baju iragiiq beri'lèt rengaañ biyèèk. Waaq Ayu is wearing a red and white striped blouse. Waaq Ayu memakai baju becorak berbelang merah putih.

beri'yas Verb get mendapat

berimbiq Noun sloping bank of a river tebing tebing

berjuhèèk

berkah

berkas Verb mengumpul; menyatukan mengumpul menyatukan

berkep Verb get something mendapatkan Chenòòl deek huwat èè sèq huberkep mande hat mòng ku rimaaq. House pillars are hard to get nowadays merely because they are found in the deep jungle. Tiang rumah sekarang ni susah untuk mendapatkannya kerana cuma ada di hutan rimba. mendapatkan

berkes Noun afternoon petang petang

berket Adjective pregnant mengadung; hamil mengandung hamil

berkus

berlaak Verb question and answer; one individual asks a question and another individual answers dengar; jawab; satu individu bertanya dan individu yang lain menjawab

berlaak kata; cakap; berkata-kata; bercakap

berlah Verb struck by lightning dipanah petir

berleec berleenc Adverb suddenly; appear suddenly tiba-tiba; muncul secara tiba-tiba

berlééy Verb memperingatkan ; menyedarkan

berlic

bermasén Noun sayur masin

bermeer Verb mengigau

bernòl Adverb muncul secara tiba-tiba tiba-tiba

bernòòr Adjective very beautiful sangat cantik

bernòòs Adjective panas baran

bernòòs le'ap Adjective penyabar penyabar

beròl Noun dart butt pangkal anak damak

beròòh beròònh Noun nosebleed hidung berdarah

berook 1 Noun body badan badan 2

beros Noun brush berus berus

berpaaq Noun vegetable, type of sayur minyak Èng ngchaaq tarok berpaaq, ngkenjiip mbeel keranaq pèq biberchèèt charaaq betol. Saya merasa mabuk bila memakan sayur minyak, kerana tidak dimasak dengan cara yang betul.

berpah Verb upside down menelentang menelentang

berpengleek Verb lay egg bertelur

berpes

bersééc Verb merahsiakan sesuatu perbuatan atau tindakan dari pengetahuan umum rahsia

bersiic

bertah 1 Verb struck by lightning dipanah petir Maay ajih dat ikenuun kibertah ya engkuuq. His child was killed, struck by lightning. Anak orang itu mati, dipanah petir. di panah petir 2

bertèc Verb jump down terjun "Numòm bijumpaaq dat, bipechayaaq kibertèc ju tingkat lapan," naneq laporan berite kipedéér. "A man was found dead, believed to have jumped from the eighth floor," a news report said. "Seorang dijumpai mati, dia dipercaya terjun dari tingkat lapan," satu laporan berita mengatakan. terjun

bertoot Noun gurau gurau

bertòp Noun sejenis burung burung, sejenis

bertòp Noun bertam; sejenis pokok palma yang daunnya boleh digunakan untuk membuat atap rumah. Manakala bilah-bilah batangnya pula boleh dianyam menjadi dinding rumah.

berudu

berus habuk Kenuun Waaq Ani kijaap mande kimuuc imat ya berus. Waaq Ani's child cried because dust got in his eyes. Anak Waaq Ani menangis kerana habuk masuk matanya.

beruus Noun rubbish sampah sampah

beruuy Noun tungau tungau

berwòk Adjective slender (waist); slim ramping ramping

berwòk Noun bear beruang beruang

beryool

besat Verb remind pesan Ataaq kibesat nu jééq, "Amen ki'et nu nengriiq maay, agooq séép leey." Grandpa reminded us, "If you go to the state, do not forget yourself." Atuk berpesan kepada kami, "Kalau kamu pergi ke negeri orang, jangan lupa diri." pesan

beseeh Verb chase; follow mengejar; mengekori Kerdoor ajih kihòòt gic juk badeek mande numòm keraal de tòq kikenal kigubeseeh ju ikenok. The woman was in a hurry to go home because an unknown man was following behind her. Perempuan itu hendak cepat pulang ke rumah kerana seorang lelaki yang tidak dikenali mengekorinya dari belakang.

besék Noun type of monkey sejenis monyet monyet, sejenis monkey, type of

beselaay Verb berkebun Èñ nggemar beselaay. I love gardening. Saya suka berkebun. berkebun

beseng'er Adjective distasteful; disgusting menjijikkan; meloyakan Tong sampah ku englaak deek kedèy ajih dah liiw tòq bese'nuuc; beseng'er hinèèng. The trash bin at the side of the shop has not been washed for a long time; it looks disgusting. Tong sampah di sebelah rumah kedai itu dah lama tak dicuci; kelihatan menjijikkan. loya jijik

besengiiq berhati-hati

besengral Adverb melucukan Cherite ku tiwi mengòòt nè hat ibesengral. The story on TV last night was very funny. Cerita di TV malam tadi amat melucukan.

besét Verb sebat; pukul; rotan; rempit; menyebat; memukul; merotan; merempit Béq Daun ki besét ikenuun keeq de tiiq sekolah ajiih, madee ileey bichap ya che'gu masee kinyuuq rukoq ku tandas sekòlah.

besiiq Noun steel besi

besik Noun sejenis monyet Ku tepiiq pagar bèèk deek sekolah ajih jò'òòy besik. Alongside the fence near the school are many monkeys. Di tepi pagar dekat sekolah itu banyak monyet. moyet, sejenis

beskar Noun bicycle basikal Bah Pandak kikayuh beskar nu sekolah. Bah Pandak rode a bicycle to school. Bah Pandak mengayuh basikal ke sekolah.

besuréh Verb berkata Maay ajih makòòt keputusan ilimaay, tòq mabesuréh nu maay kileeq chanuq. That person made their decision himself, without informing others first. Orang itu mengambil keputusan mereka sendiri, tanpa memberitahu kepada orang lain dahulu.

betadeer

betar Noun petai petai Pelèèq betar bulèh bichaaq ibengrees ataw biberchèèt. The 'petai' seed can be eaten raw or cooked. Buah petai boleh di makan secara mentah atau di masak. petai

beteec beteenc Adjective torn koyak

betees Noun mushroom cendawan

betééw

betéq Noun papaya betik

betey Adjective torn koyak

betol Adjective correct; true; right betul betul

bèy Verb let's go; come! mari; jom

bi- verbalizer commonly denoting a passive-like construction di- di-

bi- ber

bi- ter

bibeec Noun lightning kilat kilat

bibèèt Verb tidur; sedang tidur; tengah tidur

bibeselaay Noun farmer peladang

bicheréék

bichòòs Adjective berbintik-bintik

bidééy Noun whirlpool hantu air

bidiiq Adjective jealous cemburu

bihbeey

bikarep

bilah Noun wooden spoon senduk kayu

bilang

bile 1 Verb defend bela; membela; mempertahankan2 revenge balas dendam

bile Adverb when bila

biléq Noun room bilik

biléq Noun belek

bin Noun want mahu mahu

binatak 1 Noun animal binatang2

binchang Verb bincang

bingung Adverb bingung

bintak Noun star bintang Maay engraaq mapéé amen bintak reeq lòq gechèèq ajih itandaaq mòng maay buhu-gigeey. The old people said that if there is a star near the moon this is a sign that people want to get married. Orang tua kata kalau bintang dekat dengan bulan itu tandanya ada orang mahu kahwin.

binyééy Noun type of tree that that bears edible fruit. binjai; sejenis pokok

biperhèèk

bipooñc kenleh penjaga rumah

biraac Verb pricked; stuck with a thorn terkena duri

biraay Noun type of bird burung murai

biruu Noun blue biru

bisaaq 1 Noun venomous, poisonous bisa2

bisat Noun in-law; relationship between parents of married couple besan

bit Noun bag beg

biwar Verb berlegar

biwoop Adjective cengkung

biyaat Verb sleep tidur

biyar Verb biar

biyasee Adjective normal biasa

biyèèk Adjective white putih Bungaaq rayaaq ajih iwarne biyèèk. The hibiscus flower is white. Bunga raya itu berwarna putih.

biyolaa Noun violin biola

biyukuuq Noun tortoise kura-kura Bah Rahim kiperéés biyukuuq ku ideek. Bah Rahim raises tortoises in his home. Bah Rahim memelihara kura-kura di rumah nya.

bo particle partikel Amèèq, Jo'èl kinyèq bo ha-beh. Mak, Joel tidak mahu membuatnya.

bo'booq whoever; anyone sesiapa Ke dewan maay nyeng'òòy hupeer doh buhu-uuy pameran. Bo'booq taléh buléh et. In the community hall an exhibition will be held tomorrow. Anyone may go. Di dewan orang ramai esok akan diadakan pameran. Sesiapa saja boleh pergi.

Boh Noun Boh, a place in Cameron Highlands Boh, nama tempat

bol Noun bulb mentol

bomòh Noun medicine man; spiritual healer; witch doctor bomoh

bòng Noun a name of endearment given to a child panggilan manja bagi anak anak manja, panggilan

Bongsuut Noun Mensoon Bongsut

boong nak; anak

booq Pronoun who siapa Booq de remèh òòs adénè? Who is blowing on this fire? Siapa yang usik api ni?

booq imaay Who is it siapa dia Booq imaay de gemar èn gah adéhnè? Who is it that likes to make the news? Siapa dia yang suka buat berita ni?

bòòr 1 Adjective good baik2 healthy; well sihat; sembuh Huwat adéh éñ berook ngtòq emberép bòòr. Today my body isn't so well. Hari ni badan saya tak berapa sihat.

bòòr i'engròq

bop 1 Noun book buku Jap keniing meniiq hòòt masediye naneq tempat bebagèy bop menachaq hu kekenuun dèèq ma gemar bebachaaq. Each parent shall provide a place for reading various books for the children so that they enjoy reading. Setiap ibu-bapa hendaklah menyediakan satu tempat berbagai jenis buku bacaan untuk anak-anak supaya mereka suka membaca.2

bop Nyenang Alkitab

boq Noun sibling; younger brother or sister adik

bòq Verb carry on the shoulder dukung;duduk bercelapak di belakang atau di pinggang seseorang Maay ra'naq ajih kibòq ikenòòn ku icheloot. The old lady is carrying her child on her back. Orang tua itu mendukung anaknya di belakang.

bot

botee Noun ancestor giant bota; gergasi; Sang Kelembai

bri`noos marah

bu'bèèt Verb sleeping sedang tidur

bubòh Noun bubbles, foam buih

bubok Noun bubble buih

buboq Noun weevil, an insect found in rice, flour, etc. bubuk; serangga yang suka memakan beras; sejenis kumbang kecil Chengròòy ku kedèy ajih dah kichaaq ya buboq. The rice at the shop has been eaten by weevils. Beras di kedai itu dah dimakan bubuk. bubuk

buboq bubuk; serbuk daripada benda-benda yang sudah lapuk;

bubor Noun bubur; sejenis makan yang dimasak secara lembik dan berair; nasi bubur; kacang bubur.

bubuuq Noun fishtrap bubu; lukah Abah Asim pani uuy bubuuq. Uncle Asim knows how to make a fishtrap. Pakcik Asim pandai buat bubu.

budaa Noun buddha

budoh Adjective stupid bodoh

bujang

bujuk Noun bujuk; sejenis ikan air tawar Én nggemar chaaq kaaq bujuk. Saya suka makan ikan bujuk.

buk Verb drool keluar air liur dengan banyak.

bukan Adverb not bukan

bukuuq

bul Verb wrap balut "Bul abòòr kaaq masit ajih do kicherèèt ya rooy," kipéé ya amèèq. "Wrap the salt fish well or else later the flies will lay their eggs in it," said mother. "Balut baik-baik ikan masin tu nanti lalat bertelur," kata emak.

bulaa Noun ball bola bola

bulang Noun topi untuk upacara sewang

bulat Adjective round bulat

bulèh Verb can ; able boleh

bungaaq Noun flower bunga

bungar Noun monkey, type of lotong

bungkos Noun bundle; package bungkus

bungwal

buntél Noun buntil; pundi; karung Bah Pandak ki'isiiq bajuuq keeq de ni'nèèc ajih ku katéh buntél. Bah Pandak mengisi baju yang sudah lusuh itu ke dalam karung.

buruuq Verb meet jumpa; buru ; cari

busut Noun anthill; mound busut Tah yama maay engraaq manah ente ma sengòh hu busut. I don't know why old people used to fear anthills. Entah kenapa orang tua dulu takut dengan busut.

butaq Adjective bald botak

butol Noun bottle botol

buuk Noun buih

buul

buus Noun tebu Gule bi'uy ju buus. Sugar is made from sugarcane. Gula dibuat dari tebu.

buwal vi converse cakap ; tutur ; bual "Amen hi'et nu rimaaq agoq buwal tòq tentu," kisuréh ya apaq nu jééq. "If we go to the forest, do not talk nonsense," father informed us. "Kalau kita pergi ke hutan, jangan cakap yang bukan-bukan," beritahu ayah kepada kami.

buwèy Noun buaian; ayun "Agoq aliiq buwèy ajih dò luwiik," kipéé ya amèèq. "Do not swing the cradle or else [the baby will get] dizzy," said mother. "Jangan diayun buaian tu nanti pening," kata emak.

buwòk vt buang; campak

C

cha'chaaq 1 Verb eating; chewing and swallowing (food) makan ; kunyah sesuatu (makanan) lalu menelannya. kunyah ; makan 2 Verb eating sedang makan

cha'choh Verb defecate buang air besar; berak Kenòòn hèèq ya kicha'choh. Your child defecated. Anak awak sudah berak. buang air besar ; berak

cha'naaq 1 Noun food makanan2 unknown

cha'noh vi defecate berak ; buang air besar berak ; buang air besar

cha'noh

chaak Noun branch dahan ; ranting Chaak legòs aji bigiiq. Dahan pokok rambutan itu ditebang.

chaal Verb talk; speak cakap

chaaq Verb eat makan Jinèq jiiq jichaq gulay kari puk. We were eating chicken kari. Tadi kami makan kari ayam.

chaaw Verb scatter, sprinkle merenjis ; memercikkan air dll renjis ; percik

chabaak 1 Noun branch cabang (tumbuhan) Chabaak juhuuq de tòq begunaaq ajih hòòt pèc. Useless tree branches must be thrown away. Cabang kayu yang tidak berguna itu harus dibuang.2 Noun artery road cabang (jalan atau sungai)

chabèh

chabèh Verb crow kokok, berkokok

chabèh Noun a black long tail monkey kukah ; lotong

chabot Verb cabut

chachat Adjective handicapped cacat

chachaw cacau; kacau

chachèh Adjective shred koyak Keeq ajih kilòòk bajuuq dah chachèh. He was dressed in clothes that were torn. Dia itu memakai baju yang terkoyak.

chachéng Noun worm cacing

chachii Noun tarian dalam upacara sewang bagi menyembuhkan orang sakit dan kadangkala dipersembahkan dalam pesta keramaian tradisional (memuja semangat padi-satu acara yang dilakukan selepas menuai padi) tarian, sejenis

chachik

chachò Noun grandchild cucu

chachoh Intransitive verb defecate berak ; buang air besar berak ; buang air besar

chachòòq vi bergurau; berjenaka Naar ikor chooq tengah babechachòòq. Two dogs are bantering. Dua ekor anjing sedang bersenda gurau. gurau jenaka

chadang Transitive verb suggest cadang Èn chadang Bah Ali kijadiiq ketuwee. Saya cadang Bah Ali menjadi ketua.

chagòh 1 Verb request from the spirits; wish for something doa, meminta kesejahteraan daripada Tuhan2 Verb summon the spirits seru3 Noun praise pemujaan

chah Verb rambah (rumput dan pokok-pokok kecil)

chahayaaq Noun light cahaya

chak Verb mince cincang; rincik Pelèèq betéq de bichak. Minced papaya is delicious when prepared as 'gulai' [stew]. Buah betik yang dicincang sedap dimasak gulai.

chakap iruwaay condemnation; cursing kutukan

chakaq 1 Noun chin dagu Bah Adi behiip ichakaq madee kiyòk patééq. Bah Adi berdarah dagunya kerana terjatuh di atas tanah.2

chakòò Noun pencakar sampah; penyapu sampah yang mempunyai bilah yang jarang - jarang kedudukannya di antara sama lain.

chalow Adjective tidak pekat

chamaak Noun bag beg ; bakul Ajaaq kitaac chamaak. Grandma is weaving baskets. Nenek menganyam bakul.

chamchaa Noun teaspoon camca; sudu

champòng

champor Transitive verb campur

chanaaq Noun rice nasi

chanèk Noun poisonous spike protruding from certain species of fish panah ikan

changkér Noun cup cawan

changkol Noun cangkul

chanoh Verb defecate buang air besar ; berak buang air besar ; berak

chanòng

chanòng juk Noun heel tumit

chantom Transitive verb join cantum

chanuuq Adjective older dulu

chap 1 Verb hold pegang; tangkap; isi2 Noun cara pegang3

chapèh 1 Noun benda yang pecah kecil - kecil seperti kaca atau botol2 Noun cebisan ; carik ; guntingan kain yang kecil - kecil

chapéq capik; tempang; berkenaan dengan kaki; kaki capik

chapoot Noun sejenis serangga penghisap darah. serangga, sejenis

chaq-chaq-chaq Noun bunyi cicak bunyi cicak

char Intransitive verb belah ; menjadi dua bahagian

charak Noun bunga khas untuk upacara sewang atau pemujaan bagi mengubati pesakit bunga khas

charee Noun way; method cara ; kaedah

charèèl Verb terseliuh; tersalah urat akibat terjatuh. seliuh ; geliat

charo

charòh Noun pokok yang sudah tumbang di atas tanah

charot Verb carut; perkataan yang keji dan tidak elok diucapkan oleh seseorang.

charuh Noun large support beam under the floor penyangga besar di bawah lantai

chas Noun smoke asap, di dalamnya terdapat gas karbon dan kelihatan keluar dari benda - benda yang terbakar.

chat Noun paint cat

chat Verb climb panjat ; daki

chatuq Adverb only ; just hanya ; cuma ; tidak lebih daripada

chatuuq Verb kumpul ; susun ; himpun ; kutip ; pungut

chawat Noun cawan

chawiil Verb berpusing ; bergerak berkeliling ; berlegar pusing ; legar

chawòòk Noun skin kulit; lapisan yang di sebelah luar tubuh manusia dan binatang.

che'aak Noun perangkap ikan, alat untuk menangkap ikan yang diperbuat daripada buluh.

che'chengkòn

che'chengòl

che'chet Verb menanam menanam

che'chet baaq

che'chiip Verb berjalan jalan

che'chiis 12 Verb sharpen menajamkan, menggosok pisau atau parang pada sesuatu (batu asah/batu canai) bagi tujuan untuk menajamkannya. Kee kichehchiis yooc. Dia sedang menajamkan parang. Èng ngchiis yooc. I am sharpening the knife. Saya sedang mengasah parang. tajam ; asah ; canai

che'dek 1 Verb terbatuk - batuk kerana salah menelan (tercekik) sedak 2

che'éék Adjective bau sesuatu yang terbakar.

che'eel nuus Noun sakit ulu hati

che'èèt Adjective sweet manis, rasa seperti gula atau madu.

che'eh 1 Intransitive verb pecah2

che'eng Adjective sejenis bau yang harum bau, sejenis

chè'guu Noun teacher panggilan kepada lelaki dan wanita yang tugasnya mengajar ilmu pengetahuan ; pendidik (sekolah atau tadika dll)

che'har Adjective hancing, bau busuk seperti bau air longkang.

che'iic Verb sew jahit

che'iip Adjective kepulan asap yang tebal ; gumpalan asap (terbakar atau memasak menggunakan dapur kayu api) kepul ; gumpal

che'iip

che'iip Verb belch bunyi yang keluar dari kerongkong akibat kekenyangan.

che'koh Adjective angry marah

che'kòq Noun Adam's apple halkum ; kerongkong ; lekum

che'nap Verb cara memegang sesuatu

che'néér Intransitive verb miring ; condong ; senget

che'net 1 Noun crop tanaman tanaman 2 Noun crop tanaman tanam

che'niip Verb perjalanan jalan

che'niip pooy

che'noh Transitive verb keadaan, tempat membuang air besar (tandas dll)

che'ook Verb look up dongak, melihat ke atas

che'òòp Verb wrap membungkus Waq èng kiche'òòp tepuk ku selaaq telèy. My aunt wrapped flour with a piece of banana leaf before she cooked it. Makcik saya membungkus tepung menggunakan daun pisang.

che'òòs Noun firewood kayu api Che'òòs ka'nèèq ngjòòp èng ka'aac teruk maniq. The firewood that my grandmother found was soaked in the rain. Kayu api yang dicari nenek saya basah terkena hujan.

che'op Adjective convex cembung, melengkung ke luar seperti bentuk bahagian luar sebiji bola.

che'taat Transitive verb melekat lekat

che'ul nus

che'uul Adjective kepulan asap yang tebal ; gumpalan asap (terbakar atau memasak menggunakan dapur kayu api) kepul ; gumpal

chebaaq Adjective downstream Bahagian sungai yang di sebelah bawah. Èn laq Dani ja'et tengròòc ku chebaaq tééw Piraq. Saya dan Dani pergi memancing di muara Sungai Perak.

chebaq 1 Noun tool that is like an adze except the blade is in line with the handle, not at a right angle to it sejenis cangkul cangkul, sejenis 2 Verb menggali atau mengorek tanah.

chebat Adjective sharp tajam

chebééc Verb bergenang (air mata)

chebeer Noun rubber getah Adéh èh je'òòy maay bimutong madee hargaq chebeer dah huuc. Sekarang ini ramai yang menoreh getah kerana harga getah sudah naik.

chebér Verb bergenang (air mata) Itèèw mat chebér madee ku nyinjaap. Air matanya bergenang kerana mahu menangis.

cheboot Noun pulau air; pulau kecil yang terdapat di tengah-tengah lombong buatan manusia. Di atasnya ditumbuhi oleh rumput atau pokok-pokok kayu yang kecil.

chebòt Verb jemput ; ambil sedikit

chebuur bunyi seperti sesuatu yang jatuh atau dibuang ke dalam air

chedaaw 1 Noun rainbow pelangi2

chedak Noun perangkap ikan yang diperbuat daripada buluh

chedèèk tonggeng

cheduup Verb carrying in the arm memeluk ; memangku ; mendakap Alisha kicheduup ibuku nòòng sekulah. Alisha is carrying her books in her arms as she goes to school. Alisha memeluk bukunya ke sekolah. peluk ; pangku ; dakap

chèèh Noun serangga

chèèh Transitive verb mengoyak ; mencarik koyak ; carik

chéék Verb sew menjahit

chéék Noun sound of someone shouting bunyi seseorang menjerit

chèèk Transitive verb mengoyak ; mencarik koyak ; carik

chèèk

chèèm Noun burung, haiwan yang mempunyai paruh, kepak, kaki dan kebiasaanya boleh terbang.

chèèp Noun lighter pemetik api, alat yang digunakan untuk menyalakan api rokok.

chèèp burung, haiwan yang mempunyai paruh, kepak, kaki dan kebiasaanya boleh terbang.

cheep biyak

chèèp chah Noun sejenis burung burung, sejenis

chèèp cherooh Noun sejenis burung burung, sejenis

chèèp kuwòk Noun peacock burung merak

chèèp rèc Noun sparrow burung pipit Chèèp rèc kigemar kichaq baaq inyam. Sparrows like to eat unripe padi. Burung pipit suka memakan padi muda.

chèèp rèèc

chèèp serindét Noun burung serindit

chèèp tereek Noun burung enggang

chééq Verb shew halau anjing (arahan kepada binatang tersebut; anjing)

chèèq Noun louse kutu, haiwan kecil yang menghisap darah manusia atau binatang (sering ditemui pada rambut atau bulu binatang)

chèèq berenggas Noun insect serangga

chèèr Noun jerat tikus, alat ini diperbuat daripada rotan dan diletakkan di atas tanah. jerat tikus, sejenis

chèèr Noun top fin of a fish sirip di atas ikan

chèèr Noun merincih, mengerat atau memotong kecil - kecil rincih ; racik

chèès Transitive verb hatch menetas, keluar dari telur (berkenaan dengan telur) tetas

chèèt 1 Noun cook masak2 Adjective sudah masak (makanan) ; tidak mentah dan boleh dimakan atau diminum.

chegar Noun current; flowing water cegar; arus deras

chegèh 1 Adjective keras; ketat; sukar dibuka; sukar dipotong; sukar dipatahkan atau diuraikan.2 Adjective tegap ; gagah ; kuat

cheh Verb douse menyiram; menyimbah; mendirus simbah siram jirus

chèh vt mengoyak ; mencarik koyak ; carik

chehaas chehaañs Adjective bunyi air yang turun atau jatuh dari tempat yang tinggi, contohnya air terjun

chehabaac-habaac

chehchiis Verb sharpen menajamkan, menggosok pisau atau parang pada sesuatu (batu asah/batu canai) bagi tujuan untuk menajamkannya. Kee kichehchiis yooc. Dia sedang menajamkan parang. Èng ngchiis yooc. I am sharpening the knife. Saya sedang mengasah parang. tajam ; asah ; canai

cheheer Transitive verb menghasut ; membangkitkan kemarahan atau kebencian di antara satu sama lain. hasut

chehèèr Adjective red merah

chehòòs chehòòns Adjective tired, out of breath termengah - mengah ; bernafas dengan agak kencang kerana terlalu penat dll. mengah ; cungap

chehòòy Adverb afternoon, 1pm until 3pm petang; dari pukul 1 sehingga 3 petang

chehuus Adjective bunyi air yang turun atau jatuh dari tempat yang tinggi, contohnya air terjun

chekaq 1 Verb tie or bind a bunch of long objects, such as pens, firewood, hair ikat2 Noun alat perhiasan kaum wanita, sering dipakai di atas kepala bagi tujuan menahan rambut agar sentiasa kemas dan teratur perhiasan wanita

chekéés Verb menyisip sisip

chekeet Transitive verb expect sangka ; duga

chekèk cekik

cheket Adjective squeaky clean kesat, macam pinggang yg tiada minyak selepas dicuci

cheket Adjective melekit, benda cair yang mudah melekat seperti gam, air gula dll. lekit

chekò Noun sigai, kayu kecil yang diikat bersama dengan pokok besar untuk tujuan memanjat.

chekòòl Intransitive verb lie down baring

chekòòp Noun bark; skin of fruit kulit kayu ; kulit buah

chekòòp

chekoop langsat Noun popular buff-coloured fruit skin kulit langsat; diambil dari kulit langsat, direbus dan airnya diminum. Rasanya pahit dan dapat membunuh cacing

chekòòq Noun tree bark ; peel kulit kayu ; kulit buah

chekoor Verb meratakan, mengorek atau menolak tanah menggunakan jentera berat atau peralatan ringan. rata ; gorek ; guna

chekòt Verb tie ikat; cekut Tenèq keraal èng kichekòt i'arap ku meskar. Abang saya mengikat barangnya di basikal.

chekulòng

chel'uul Verb tercekik cekik

chelakaaq Adjective celaka, tidak baik (berkenaan dengan nasib dll)

chelèès Verb to smooth pandan strips with a knife before plaiting melicinkan atau merautkan daun mengkuang sebelum dianyam licin ; raut

chelééy Verb menyidai (pakaian di ampaian) sidai

cheleh Intransitive verb go down turun

chelèy

chelihòòt chelihòònt Adjective smashed kemik

chelohòòt

chelòk Adjective drowned lemas

cheloot Noun back belakang

chelop Noun perwarna; bahan berupa serbuk atau cecair yang digunakan untuk mewarnakan daun mengkuang dalam pembuatan tikar.

chelor celur;celup; memasukkan sesuatu ke dalam air

cheluñ Verb appear suddenly muncul secara tiba-tiba

chèm Noun lighter pemetik api, alat yang digunakan untuk menyalakan api rokok.

chemal Noun sejenis tupai tupai, sejenis

chemboh Noun bubble buih; busa; gelembung putih yang timbul di atas permukaan air

chembòh Noun bubble buih; busa; gelembung putih yang timbul di atas permukaan air

chembook Noun longkang ; alur

chemburuuq Adjective jealous cemburu ; iri hati ; dengki ; sakit hati

chemees Adjective hungry lapar

chemekot Noun busut busut

chemerbèc Adjective bunyi ; sesuatu suara yang dikeluarkan oleh binatang atau manusia dan ianya tidak berhenti-henti berbunyi ; suara orang bercakap tidak berhenti-henti 1.Ileey kihaleey tapiiq i'empaaq higetèèq chemerbèc. 2.Getèèq ngròq chèèp ajiih chemerbèc tah maa de ma muur.

chemnaaq Noun makhluk halus ; makhluk yang terdapat dalam cerita lagenda masyarakat Orang Asli.

chèmp

chemperééy Noun cemperai; sejenis pokok renek; sejenis sayuran

chempét Adjective skillful mahir ; cekap ; terlatih

chèn panggilan untuk anjing;

chenaal Noun story; conversation cerita; perbualan

chenaaw Noun peralatan perubatan, daun sudah dikat untuk membuat siraman kepada orang yang mahu berubat

chenagòh 1 Noun incantation jampi, doa dari pawang atau bomoh orang asli kepada roh-roh2 Noun a request from the spirits; a wish for something; the act of requesting or wishing permintaan; seru

chenan 1 Noun mountain gunung, tanah tinggi berpuncak2 hill bukit

chenangaaw Noun greenlyfly cenangau; pianggang; sejenis serangga yang bersaiz kecil dan bentuknya seperti kumbang yang tinggal di kawasan sawah padi. Haiwan ini gemar menghisap manisan dari tumbuh - tumbuhan.

chenapuur Adjective bunyi pergerakkan di dalam air atau paya

chenaq 1 Adjective dying nazak2 Adjective severe (of pain, illness, etc.) teruk

chenareet Noun steep place tempat curam Mutu ajih nèh kiyòòk ku chenareet nglaak deek Bah Min. Motosikal itu jatuh di tempat curam di sebelah rumah Bah Min.

chencharuu Noun cencaru; sejenis ikan laut Én tòq nggemar chaaq kaaq chencharuu. Saya tidak suka makan ikan cencaru.

chenchook belukar

chendoot Transitive verb lean sandar

chenèèr Noun sejenis cendawan cendawan, sejenis

chenèèr Transitive verb accompany mengiring ; serong ; sisi ; tepi Sangèèt paay yòòs niiq gechèèq lekat kidaq chenèèr. The three-month old baby still needs someone to sleep with him. Bayi yang berumur tiga bulan masih mengiring lagi.

chenengkah Noun a black long tail monkey kukah ; lotong

cheng'aang Intransitive verb gape ternganga ; tercengang ; melopong nganga ; cengang ; lopong

cheng'éép Noun smoke asap, di dalamnya terdapat gas karbon dan kelihatan keluar dari benda - benda yang terbakar.

cheng'eh Adjective sudah pecah

cheng'gèh 1 Adjective terlalu keras ; amat keras ; tersangat keras2 Adjective terlalu keras ; amat keras ; tersangat keras

chengal

chengayoong Noun praying mantis mentadak

chengèm Adjective hancing, bau busuk seperti bau air kencing atau bau - bau yang tidak menyenangkan.

chenghòr Noun Chinese Cina

chengiip Noun asap Deek jééq bekiyabot ya chengiip ju deek waal. Rumah kami dipenuhi oleh asap dari dapur. asap

chengiis Adjective bau seperti bau air longkang atau bau badan seseorang yang tidak mandi sehingga beberapa hari lamanya; bau busuk seperti hangit serta masam.

chengim Adjective makanan berbau asap

chengkar 1 Noun floor lantai2

chengkar bilah

chengkòl Noun pillow bantal

chengkòn Adjective appearance of a thin person slouching gambaran orang kurus yang duduk secara malas dan bongkok

chengkòt Noun arrest berkas

chengkòt wòk Noun belt tali pinggang

chenglèès Noun pisau kecil yang digunakan untuk melembutkan tikar

chenglèès Noun type of knife used to smooth pandan strips before plaiting alat untuk melicinkan daun mengkuang yang belum dianyam

chenglèèy Noun tempat menyidai pakaian

chengleh Noun descent penurunan

chenglèy

chengòl Adjective cahaya dari lampu atau pelita

chengòòl Adjective red merah

chengòòr 1 Verb naughty nakal2 Verb flirt miang Menalèh hunen chengòr ju pèq ennaay jooy ngròq maay ra'naaq. Gadis zaman sekarang suka menggatal dan mereka tidak patuh nasihat orang tua.

chengreek panggilan; gelaran

chengréék Noun wrist pergelangan tangan

chengrek 12 Adjective height ; long tinggi ; panjang tinggi ; panjang

chengroos 1 Noun finger-nail, toe-nails kuku, benda keras yang tumbuh di hujung jari manusia atau sesetengah binatang. Mabééq menalèh ennaay gemar gep hinèèy ku chengroos. Young girls nowadays like to use henna on their finger-nails. Anak gadis suka memakai inai di kuku mereka.2

chengroos juk

chengroos tek

chengròòy 1 Noun rice beras2 Noun paddy padi ; sawah padi

chengruk Adjective height ; long tinggi ; panjang tinggi ; panjang

chengruuk

chengwaak Noun famine kebuluran

cheniboq Noun ladle ; scoop gayung ; timba ; pencedok air

chennom

chennoong licik; pandai tipu

chenòng

chenòòl Noun post or pillar for a house tiang

chenòòq Noun grandchild cucu

chenòòq

chenrèèk Noun finger jari

chentaak Noun junction simpang

chenteek Noun traditional musical instrument made from bamboo, used in the ramul or sewang ceremony alat muzik tradisi dibuat daripada buluh yang digunakan semasa upacara sewang atau ramul alat muzik, sejenis

chenteek Noun dance, traditional sewang

chenteeng

chenubaaq Verb percubaan percubaan

chenukas Noun chopstick penyepit makanan

chenukéés 1 Noun chopstik penyepit makanan2 impression kesan dari perbuatan mengacau sesuatu, seperti memasak3 hasil masakan (pulut) masakan, sejenis

chepèc chepènc Adjective sejuk; dingin

chepéét

chepiit chepiint Verb squeeze picit, menekan - nekan dengan jari.

chepuur Adjective bunyi seseorang terjun atau melompat ke dalam air.

Chéq Noun Miss Cik, panggilan bagi gadis atau wanita yang belum berkahwin.

chèq garèèt

cher'eh

cher'uul Verb tercekik cekik

cheraac cheraanc Intransitive verb pancutan, keluar dengan deras (air dll) (cecair) pancut

cheraah cheraanh Adjective sound of leaves as some person/animal/thing goes through the leaves quickly bunyi daun apabila seseorang, sesuatu, atau binatang melalui dengan cepat

cherabaq Adjective bunyi pergerakkan di dalam lumpur.

cherak Noun rafter kasau, kayu yang dipasang melintang pada bumbung rumah. Digunakan sebagai rangka untuk memasang atap.

cheraket Adjective melekit, benda cair yang mudah melekat seperti gam, air gula dll. lekit

cherap Verb chew kunyah, menghancurkan makanan di dalam mulut dengan gigi.

cherapuur Adjective bunyi pergerakkan di dalam air atau paya

cherbèr cebis; secebis

cherdéq Adjective smart cerdik ; pintar ; pandai

cherdòl Transitive verb bertunas, baru tumbuh tunasnya ; mula membiak tunas

cheréék Verb call panggil ; teriak

cherèèk

chereeq Verb pray doa

chereet Verb go down turun Èn ngchereet dirèh. I went down. Saya turun ke bawah.

chereey Noun autumn musim gugur ; musim luruh

cherèh Noun cut potong ; kerat Menang èng kicherèh jehuq kaha bèh tabak setit. Adik saya memotong kayu untuk membuat kayu lastik.

cherek Noun height ; lenght tinggi ; panjang tinggi ; panjang

cherèk Noun squirrel tupai

cherendék bijaksana

cherendéq 1 Adjective ntelligence kecerdikan ; kepandaian ; kemahiran ; ilham ; akal cerdik ; pandai ; mahir 2 Adjective kecerdikan ; kepandaian ; kemahiran ; ilham ; akal cerdik ; pandai ; mahir

cherenglaang Noun shining berkilat, mengeluarkan cahaya kilat ; kilau

cherengliing Noun shining berkilat, mengeluarkan cahaya kilat ; kilau

cherengung Adjective bunyi air yang turun dari tempat yang tinggi (air terjun)

cheréq

cheres Noun rib tulang rusuk

cherèy Transitive verb lop mencantas daun atau cabang cantas ; pangkas

cherite

cheritee Noun story cerita, tulisan atau cerita lisan yang menerangkan sesuatu perkara atau peristiwa.

cheritèè

cheriyaaq Transitive verb menyiasat ; mengkaji ; menyelidik ; mencari ; memerhati siasat ; kaji ; selidik ; cari ; perhati

cherkap Verb merendam atau memasukkan ke dalam air rendam ; masuk

cherlaah Verb distribute mengagihkan; membahagikan sesuatu (makanan dll) agih ; bahagi

cherlaang berkilat; berkilau

cherlah

cherlèès Noun sejenis tupai bersaiz kecil tupai kecil, sejenis

cherleh 1 Transitive verb menurunkan turun 2 Transitive verb bring down; cause to go down menurunkan

cherliing berminyak

cherlòk Verb immerse melemaskan Mase èng ha-tengròòc èng ngcherlòk bubuuq ku tééw Pelawat. Semasa hendak memancing saya menenggelamkam bubu di sungai Palawan. lemas

cherlòòn cherlòòñ Adjective lebih ukuran ; terlalu panjang ; terlalu luas ; terlalu tinggi ; terlalu rendah.

cherlòòn cherlòòñ Verb tiba-tiba, muncul secara tiba-tiba; muncul tanpa disangka-sangka; kedatangan yang tidak diduga atau dijangka

cherluun cherluuñ Verb tiba-tiba, muncul secara tiba-tiba

chermin Noun miror alat yang digunakan untuk melihat muka dll (cermin muka)

chermòòr Noun story cerita, tulisan atau cerita lisan yang menerangkan sesuatu perkara atau peristiwa.

chernaaq Adjective clear terang

chernèèr

cherngaay 1 Transitive verb hear dengar2

cherngòòy Transitive verb menghidu ; membaui hidu ; bau

cheroh Verb mengait atau mengambil buah kelapa sawit. kait

cheròòk 1 Verb thread a needle memasukkan benang ke dalam lubang jarum2 plug in a wire; string something long through or to a location memasukkan sesuatu yang panjang

cheròòt Transitive verb bersambung, ada penambahan yang berterusan sambung ; hubung

cheroq Noun corner; nook ceruk, sudut atau penjuru sesuatu tempat.

cheros Transitive verb jirus ; siram ; dirus

chertaat Transitive verb melekat lekat

cherteet timpa

cherteh Transitive verb timpa

cheruk Adjective height ; long tinggi ; panjang tinggi ; panjang

cheruk

cheruk Transitive verb jirus ; siram ; dirus

cheruk i'umuur

cheruuq 1 Noun mat tikar, alas tidur atau alas tempat duduk dan selalunya ia diperbuat dari daun mengkuang (tikar mengkuang). Amèq èng kitaac cheruuq. My mother is weaving a mat. Emak saya sedang menganyam tikar.2

cherwèèt cherwèènt Transitive verb mencangkuk cangkuk

cherwèèt Adjective memulas, sakit perut yang amat sangat pulas

cherwòòk Transitive verb peel kupas, membuang atau menanggalkan kulit (contohnya kulit bawang atau kulit pisang dll) Amen hiik ha-gap isi bejehuq cherwook chanuq ihòc. To cook tapioca peel off the skin first. Apabila hendak memasak ubi kayu terlebih dahulu kupas kulitnya.

cheryaak Adjective bunyi air yang disimbah (orang sedang mandi dll)

cheryaaq 1 Verb find, look for mencari cari 2 Verb memerhati ; mengawasi perhati ; awas

ches Adjective telah sembuh dari sakit

ches Noun wild animal binatang liar

chès

chès

chet Verb plant tanam taman

chet baaq

chèt-chèt

cheteek Verb mengetuk ketuk

cheteh Verb menurunkan (barang dll) turun

chewòòs Transitive verb cungkil

chiboq Noun ladle ; scoop gayung ; timba ; pencedok air

chichaq 1 Noun lizard cicak, binatang yang menyerupai biawak tetapi ianya bersaiz kecil sahaja. Binatang ini sering terdapat di dalam rumah.2

chidoq Transitive verb scoop, take up cebok ; senduk ; cedok

chiik 1 Verb sew jahit Kòòt sengraay ru jarop, chiik abat ajeh. Ambil benang dan jarum, jahit kain itu.2

chiik

chiik Noun elephant gajah

chiip 1 Verb walk jalan2

chiip abòòr

chiip achebòq

chiis Verb sharpen menajamkan, menggosok pisau atau parang pada sesuatu (batu asah/batu canai) bagi tujuan untuk menajamkannya. Kee kichehchiis yooc. Dia sedang menajamkan parang. Èng ngchiis yooc. I am sharpening the knife. Saya sedang mengasah parang. tajam ; asah ; canai

chiischiis Verb sharpen menajamkan, menggosok pisau atau parang pada sesuatu (batu asah/batu canai) bagi tujuan untuk menajamkannya. Kee kichehchiis yooc. Dia sedang menajamkan parang. Èng ngchiis yooc. I am sharpening the knife. Saya sedang mengasah parang. tajam ; asah ; canai

Chinaaq Noun China Cina; Cina

chinchang Transitive verb dice cincang, potong kepada bahagian yang kecil - kecil

chinchit Noun ring cincin, barang perhiasan yang diperbuat dari bahan yang berharga (emas dll). Selalunya dipakai pada jari.

chinchook Verb tied bertali tali

chinèèq Adverb tadi ; baru sebentar ; sekejap tadi ; keadaan yang telah berlalu

chiréq Noun cerek, bekas yang digunakan untuk menjerang air.

chirét Noun diarrhoea cirit-birit

chiyaap Noun burung, haiwan yang mempunyai paruh, kepak, kaki dan kebiasaanya boleh terbang.

choh Intransitive verb defecate berak ; buang air besar

chòh Transitive verb menetas menetas

chok

chòk Verb stab menikam ; menusuk tikam ; tusuk

chokelet Noun chocolate coklat

chomplèèt Noun permainan, sejenis ; main kejar - kejar permainan, sejenis

chonòòm Noun toilet tandas, tempat membuang air besar / kecil. Ajih chonòòm. Itu tandas.

chook 1 Noun rattan rotan2 Noun rope tali, benda berutas panjang yang digunakan untuk mengikat, memintal dan menarik sesuatu.3

chòòk Adjective lut, dapat ditembusi oleh benda - benda tajam

chook èc Noun intestine usus, bahagian dalaman tubuh ; pembuluh panjang berlingkar (usus besar, usus buntu, usus kecil)

chook èc

chook keniil Noun sejenis rotan rotan, sejenis

chook lak Noun sejenis rotan rotan, sejenis

chook liik Noun sejenis rotan rotan, sejenis

chook setaaq Noun sejenis, rotan yang bersaiz kecil sedikit rotan, sejenis

chòòl menulis; tulis

choong beec Noun rattan, type of sejenis rotan rotan, sejenis

choong jok Noun rotan bukit Bubuu ajeh bibeh ya chong jok. Bubu itu dibuat daripada chong jok.

choop 1 Verb bury mengebumikan mayat, menanam bumi ; tanam 2 bury mengorek ; menggali korek ; gali 3

chooq 1 Noun dog anjing Chooq aji kichaq je'aak gaw. That dog is eating the bone of a wild boar. Anjing itu memakan tulang babi hutan.2

chooq léék

chooq liik Noun wolf serigala

chòòr Adjective pedih Mat ng chòòr kimuuc ya tèèw sabun. Mata saya pedih dimasuki oleh air sabun.

choot Verb take mengambil ; mengutip ; memungut ambil ; kutip ; pungut

chòòt 1 Verb menconteng ; mencoret conteng ; coret 2 Verb tulis; menulis tulis

choot sengiiq ambil hati

chooy Noun sejenis tupai tanah tupai tanah, sejenis

choq Verb menyiang, membersihkan makanan sebelum dimasak (ikan dan daging) siang

chos Noun sejenis, kraftangan yang diperbuat daripada rotan. kraftangan, sejenis

chubaaq Transitive verb try ; attempt mencuba ; berusaha (untuk melakukan) cuba ; usaha

chuchi

chuchii Transitive verb wash mencuci ; membersihkan cuci ; bersih

chuchoq Transitive verb mencucuk ; menyemat cucuk ; semat

chuk

chuk Verb sew menjahit Lisa kichuk i'abat de betey. Lisa sew her cloth. Lisa menjahit kain yang koyak.

chuk Noun grasshopper belalang Chuk ajih iwarne hijaw ju kidebaq ku lalaak. The grasshopper is green in colour and it likes to perch on long grass. Belalang itu berwarna hijau dan suka menghinggap di lalang.

chukéés Verb stir kacau ; gaul

chukop Adverb enough cukup, tidak lebih dan tidak kurang

chukor Transitive verb shave cukur

chul Noun smoke asap

chuloq Noun joss-stick colok, diperbuat daripada bilah buluh, lidi yang disalut dengan campuran habuk kayu, tanah liat dll. Colok dibakar semasa pemujaan.

chulòq chulònq Transitive verb menjolok, memasukkan jari atau apa jua objek lain ke dalam lubang. jolok

chumee Adverb merely cuma ; tidak lain daripada ; hanya

chungkas Noun chopstick penyepit makanan

chungkél Transitive verb cungkil, mengorek atau mengeluarkan sesuatu dari lubang dsb.

churèèl churèènl Adjective cross-eyed juling (mata juling)

churii darah Noun sejenis serangga ; haiwaan bersaiz kecil yang gemar menghisap darah (manusia dan binatang) serangga, sejenis

chutii 1 Noun holiday cuti, hari kelepasan2

chuur Transitive verb burn membakar bakar

chuuy Verb menyiang, membersihkan makanan sebelum dimasak (ikan dan daging) siang

chuwaak Adjective hungry lapar, perut kosong dan berasa ingin makan.

chuwaay Transitive verb grow tumbuh, hidup serta bertambah besar (tumbuh - tumbuhan)

chuwache

chuwachee Noun weather cuaca, keadaan alam (hujan, panas, ribut, musim panas dll)

chuwèèt chuwèènt Transitive verb pinch cubit, menyepit dengan ibu jari dan jari telunjuk.

chuwèèy Adjective careless cuai ; lalai ; tidak berhati ; tidak peka

chuwòòs Transitive verb cungkil, mengorek atau mengeluarkan sesuatu dari lubang dsb.

D

da'aa Connective supaya ; agar ; hendaknya

da'daq

da'dèèq Transitive verb simpan, menaruh sesuatu di tempat yang selamat. Dèèq duiit aji ku kateh tabung. Simpan wang itu didalam tabung simpan ; letak

da'érah Noun district daerah

da'naq 1 Noun bedroom tempat tidur2 Noun bedroom tempat tidur ; bilik tidur

da'nèèq 1 peliharaan 2 simpanan

da'nèq Verb simpanan ; menyimpan simpan

da'waat da'waant Noun ink dakwat, cairan berwarna yang digunakan untuk menulis atau melukis.

daak Noun evil spirit roh jahat

daaq 1 Verb lie down baring2 sleep tidur

daat Verb mendandan (rambut)

dabal Noun wallet Sejenis beg kulit bersaiz kecil yang digunakan untuk menyimpan wang. Dabal Wak Ani hilaq masee ku kateh bas. Dompet Wak Ani hilang semasa di dalam bas.

dadaat 1 Adjective disabled person orang kurang upaya; cacat anggota badan2 Adjective poor miskin ; daif3 Adjective an ugly hodoh ; buruk ; tidak elok

dadee Noun sejenis anyaman (kraftangan) anyaman, sejenis

dadééq Transitive verb mengajuk percakapan seseorang

dadééq Transitive verb dally melengahkan ; lambat lengah ; lambat

dah Adverb already sudah ; habis ; selesai

dahas Verb relying on bergantung harapan

dajiis Noun midday ; noon tengah hari, waktu lebih kurang pukul 12 siang. tengah

dak Transitive verb layur, mendiang di atas api supaya kering.

dak Transitive verb memasang pasang

dak Noun trap, type of trap with a trip wire that releases a sharp bamboo spear sejenis jerat dengan rotan yang melepaskan seligi apabila binatang memijak tali tersebut jerat, sejenis

dak jerat

dal Adjective packed padat, mengisi sesuatu (bekas) dengan kemas

dalaan Intransitive verb dilate terbeliak, terbuka luas - luas atau lebar - lebar (mata) beliak

dalak 1 Verb follow ikut; turut serta2

dalòòk Noun chameleon sumpah - sumpah, sejenis binatang seperti mengkarung.

dam

damar Noun resin from various trees damar, getah keras yang diambil dari beberapa jenis pokok.

damay aman

daméy Noun enemy musuh ; lawan ; seteru

daméy damai

dan Adjective muat, masih lagi mempunyai ruang untuk memuatkan sesuatu.

danan 1 Adjective death kematian2

danan 1 Adjective adj; death kematian Ku kampung maay ajih mòng be danan. Di kampung orang itu ada kematian.2 corpse mayat Danan maay ngraaq ajèh bichoop pukul duwaq duuy. Mayat orang tua itu dikebumikan pada pukul dua petang.

dandat

danee Adjective middle tengah, bahagian di antara hujung dan pangkal.

danem Noun sejenis binatang binatang, sejenis

danem Noun tempat atau lokasi tempat bermalam di dalam hutan; sesuatu tempat yang khas

danoos Noun denai, bekas atau laluan binatang di dalam hutan.

danoos Noun wood bridge jambatan kayu

danuk Transitive verb mengajuk percakapan seseorang

danuuy Noun afternoon petang, waktu sesudah tengah hari hingga waktu matahari terbenam.

dap Transitive verb unroll membentangkan ; menghamparkan bentang ; hampar

daq

darap Transitive verb times, as in multipying numbers darab

daraq Noun virgin dara, gadis yang belum berkahwin dan masih suci.

darat Noun forest hutan, suatu kawasan yang dipenuhi dengan tumbuhan meliar dan binatang buas.

darurat Noun emergency darurat

dat 1 Verb die mati, meninggal dunia Keniing meniiq Saki dah dat tawon chanuq jéh. Saki's parents passed away last year. Ibubapa Saki sudah meninggal dunia pada tahun lepas.2

dawaap dawaamp Noun a type of forest leaf that is used as tobacco, and is shaped like a butterfly sejenis daun dari hutan yang digunakan sebagai daun tembakau, ianya bebentuk seperti rama-rama

dawèèy Noun dawai

de Connective relative marker (that, which, who, etc.) yang

de'daq 1 Verb tidur2

de'nèq

debaak Verb alight, perch hinggap

debèèk Verb alight; perch hinggap

debeet Verb alight; perch hinggap

debèèt Verb alight; perch hinggap

deboot Verb alight; perch hinggap

dedaq Noun padi husk dedak Umpan dedak keq de bichampor laq tepong bòòr bigunaaq hu tengrooc kaaq piya. Umpan dedak yang dicampur dengan tepung sesuai digunakan untuk memancing ikan tilapia.

dedééh ini

dediyòòl terapung-apung

deek Noun house rumah Deek én bibeh ju papat. My house is a wooden house. Rumah saya dibuat dari papan.

deek balai

deek bèèt Noun bedroom bilik tidur

deek chenabol Noun sangkar;reban

deek ibu Noun ruang tamu

deek jambòr Noun pondok

deek kengròh Noun a small platform for bait sejenis jerat tikus platform house, type of jerat, sejenis trap, type of

deek kenuun

deek maay halaaq

deek nyenang

deek òòs Noun kitchen dapur

deek penaniy Noun library perpustakaan

deek pendeer Noun hut pondok Deek pendeer bibeh ku selay baaq. Huts are always built in the field. pondok selalunya dibuat di ladang padi.

deek ran Noun hunting platform sejenis pondok di atas pokok, untuk membunuh bintang besar, atau mengilakkan diri dari binatang buas, atau tempat bermain pondok, sejenis

deek sapaw Noun temporary shelter for a corpse before it can be buried properly pondok kubur sementara orang mati sebelum disimen

deek séwang Noun house where the traditional "séwang" dance is held rumah untuk tarian tradisi "sÃ©wang"

deek tamu Noun ruang tamu

deek teew

deek waal Noun kitchen dapur

déél Noun impression kesan

déél juk

déél tapar juk

deeq 1 Verb move; run away from trouble pindah ; lari2

deeq pergi

deeq Verb don't jangan

dééq Adjective separuh; setengah setengah separuh

dééq tinggalkan sedikit

dèèq Verb simpan, menaruh sesuatu di tempat yang selamat. Dèèq duiit aji ku kateh tabung. Simpan wang itu didalam tabung simpan ; letak

dees Adjective tidak baik

dees Noun debt hutang

dèèw-dèèw dèènw-dèènw Verb berjalan terjingkit â€“ jingkit akibat kesakitan pada kaki

dèh Pronoun ini

dek Adjective bertakung Tééw maniiq ajiih ki dek ku kemiil pelooq. Air hujan itu bertakung di atas atap rumah.

dekak Noun line between sections of a plant, as in a node of bamboo, rattan, etc. barisan di antara bahagian tumbuhan

dekat Verb feverish demam

dekòh dekònh Noun sejenis buah; menyerupai buah nangka tetapi yang dimakan bukan isinya tetapi bijinya. buah, sejenis

dekòò Noun bisul; sejenis penyakit

dekòòq Noun bisul; sejenis penyakit

dekuk Noun sejenis burung burung, sejenis

deldòòl Adverb terletak

denaq Noun jungle fowl ayam hutan Denaq bulèh bichaq ju biraq. Ayam hutan boleh dimakan dan di pangggang.

denas Noun pineapple nenas

dendaaq Noun denda

dendat Verb faint pengsan Engjòòp èng kidendat ku noong mase kibakèq je'òòy behiip ku noong timboq. Nenek saya pengsan dijalan semasa dia nampak banyak darah diatas jalan raya. Kenòòn keeq ajeh selalu kidendat. Anak dia itu selalu pengsan.

dendeeq Adverb takung; bertakung

dendep Verb perbuatan; masuk ke dalam hutan dan bermalam di sana untuk beberapa hari; berkhemah.

dendook Noun tree that has fallen across a river and can be used as a bridge batang pokok yang telah tumbang dan menyeberangi sungai, dan biasanya digunakan sebagai titi

dendook kayu balak

deng penjodoh bilangan

denggél

dengkat

dengneeng penjodoh bilangan untuk rumah

dengòh Verb nod head in agreement angguk; menggoyangkan/mengangguk tanda bersetuju

dengraq Noun empty house rumah yang ditinggalkan Ajiih deek dengraq maay kayaaq manah entem. Itu rumah yang ditinggalkan oleh orang kaya dulu-dulu.

dening Noun bee sejenis lebah lebah, sejenis

dep Noun hinggap Tapiiq chèèp merpati ajeh pèq kikep tempat kaha-dep, keranaaq teew lekat kitutop di'dic bumiiq. hinggap

depee Noun depa

depit Verb berhimpit

dèq Connective supaya supaya

der Verb light something; set afire menyala

der Adjective darah yang keluar banyak akibat kecederaan

deras Adjective swift deras

derayòòl floating terapung-apung (benda itu banyak)

derébaa Noun driver pemandu

deree Verb dera

dèriyo

derleh Verb melawat atau menziarahi

derleh Verb terpa

derleh

dermee Noun donation derma

dès Verb meander; wander in a leisurely way merayau-rayau

déwan Noun dewan

di'dic Adjective semua semua

dic 1 Adjective finished; used up; all gone habis2 Adjective all semua

dinik

dipèq Adjective tiada; habis tiada habis

dirèèh

dirèèy Adverb downward ke bawah

dirèh Adverb downward ke bawah

dirèy

diriiq Pronoun diri

disel

disèmbe

Disèmbee Noun December Disember

dispènsari

ditah Adverb upward ke atas

ditééh

ditééy Adverb to there ke sana

diteh Adverb to there ke sana

dò Adverb later nanti

dò'òdéy Adverb seperti ini

dò'òji Adverb begitu

dòh Adverb later nanti; pada masa yang akan datang

dòk Noun beruk

dol Verb goyang; angguk kepala

dòò Adverb seperti

dòòk Noun damak

dòòl Verb put simpan; letak

dooq Noun sejenis burung hitam yang menyerupai burung gagak, tetapi kecil sedikit dan mempunyai bulatan merah dibahagian matanya burung, sejenis

door Verb meniti

doos Verb cross a stream on a log, bridge, etc. menyeberang Booq imaay de beraniiq doos jehuuq adéh ju kendèh nu nglaak tééw. Siapa yang berani menyeberang kayu ini dari sini ke seberang sungai.

doot 1 Verb inform, tell memberitahu beritahu 2

dòòt Noun cakap

doq Verb jangan

du Connective dengan

dudaw Noun tree that has fallen across a river and can be used as a bridge batang pokok yang telah tumbang dan menyeberangi sungai, dan biasanya digunakan sebagai titi

dudol Noun dodol

dulut Verb jam-packed berasak-asak

dun Adverb dulu; dahulu

dur Adjective rosak dibahagian dalam

dusee Noun sin dosa

dusut Noun orchard dusun

duuy Noun evening petang "Jok, i'ariiq ya duuy," amèèq ki'uròq nu jiiq de tangah jiman ku bèèk deek. "Balik, hari sudah petang," ibu berkata kepada kami yang sedang bermain di tepi rumah. petang

duwaaq two dua

duwét Noun money duit duit

E

e'aak Noun burung gagak

e'aar Noun sejenis kucing hutan liar kucing hutan, sejenis

éc

èc Noun stomach perut Èc èñ kichuwaak. I am hungry. Perut saya lapar.

èc Noun excrement tahi Ngòòy èc puk ajeh se'èèk. The chicken dropping has a stench. Bau tahi ayam itu busuk.

èc

èc entak

èc laak Noun sejenis tumbuhan; rumpai Èc laak je'òòy hijumpaaq ku bèèk tééw. Rumpai banyak dijumpai di kawasan sungai. tumbuhan, sejenis rumpai

èc mat Noun tahi mata

èc mòh Noun tahi hidung

èc perlooy Noun tahi bintang

èdisi Noun edisi edisi

èèn Verb carry bawa bawa

eep Verb incubate peluk peluk

èèr Noun forest wild cat kucing hutan

ééw entah; ungkapan yang bermaksud "tidak tahu" tidak tahu entah

èh Pronoun that itu

embèèq

emberéép

embon Noun sejenis pisang pisang, sejenis

emboong 1 Noun middle daughter, not the youngest nor the oldest daughter anak perempuan yang di tengah, tidak bongsu dan tidak sulung2 title for younger woman nama timbangan pada perempuan yang lebih muda

emet

empaak 1 Noun mouth mulut Ku empaak Bah Jo ajih tebéék ru cha'naq ley pèq laluq kaha-buraq. Bah Jo's mouth was so full of food that he could not speak. Di dalam mulut Bah Jo itu penuh dengan makanan sehingga dia tak dapat bercakap.2

empang Noun dam empangan

empat empat empat

empem yah Noun subuh; awal pagi, dalam lingkungan pukul 3 pagi-5 pagi. subuh

empooq Noun mimpi mimpi

én saya; aku

èn Verb take ambil

èn Pronoun saya

èñ Pronoun saya saya

enchèn Adjective small kecil

enchéq Noun sir; mister encik

éng Pronoun I ; me ; my saya Èng ngha-ngòòt susu. I want to drink milk. Saya hendak minum susu.

eng'aak Noun crow burung gagak; burung gagak, bulunya berwarna hitam dan mempunyai paruh dan kuku yang tajam. Ia adalah sejenis haiwan pembangkai. Ngròq eng'aak ku keneeng jehuuq ajih renyah. Bunyi burung gagak pada pokok itu sangat bising. burung gagak

engkap kalangan

engkee- kamu (lebih dari dua)

engkeeq Pronoun kamu (lebih dari dua)

engkuuq 1 Noun thunder guruh Mabééq sangèèt ennaay sengòh ha ngròq engkuuq. Kanak-kanak takut akan bunyi guruh.2

englaak Adverb one side sebelah Tenèq éñ numòm kééq de bahuut. Kelèm nèèq, kééq kichaaq englaak séc pok kihaleey. Abang saya seorang yang tamak. Malam tadi, dia makan sebelah daging ayam seorang diri.

engraaq Noun old tua; orang yang sudah berumur tua

engrat Noun bait umpan

engròq

engstééy

enlaak

ennaay Pronoun they mereka Menòòng ennaay ha-et mabeeq ajeh? Where are they going? Ke mana mereka hendak pergi?

ennam six enam

ennèèng

ennòòk Noun pemberian

ensééh Adverb di sana

ensèy Adjective thin nipis

entak 1 Noun telinga telinga 2

enteeq Noun lauk-pauk

enteh

entooy Adjective big besar

èp Adverb spill melimpah

èq Noun excrement tahi

et Pronoun they mereka

et Verb go pergi

ét

èt Adverb itu

èt Verb pergi

F

fèbuwari febuari; bulan kedua dalam setahun

G

gaar Verb mengubati ; merawati ; rambas

gaas Noun ringworm kurap kurap

gaaw 1 Noun wild boar babi2

gabéng Noun clay tanah liat Maay manah entee ma'uuy pasu magunaaq gabéng. Orang zaman dahulu membuat pasu menggunakan tanah liat.

gadoq Verb mengetuk ketuk

gagap Adjective gagap

gagaree Noun sejenis binatang binatang, sejenis

gagek Adjective kedekut

gagèq Adverb sekejap; mahu dipercepatkan sekejap

gah Noun news khabar ; berita

gaharuu Noun gaharu; gaharu gaharu

gahuuk Noun lubang yang besar lubang besar

gajah Noun elephant gajah

gajii Noun salary gaji

gajii Verb potong

gak Noun yam keladi Gak kisuuy ku payaaq. Yam grows well in swampy areas. Keladi hidup di kawasan berpaya.

galaac galaanc Adjective disobedient degil

galah Noun galah

galèè Noun ubi kayu ubi kayu

galèèl galèènl Verb bergilir

galeh Verb degil

galuk Verb baling ; campak ; lontar

galul Noun mosquito nyamuk

gamaq Adverb barangkali; mungkin

gambar Noun photo; picture gambar ; foto

gamus Noun mangosteen manggis

gandaaq Connective lagilah; kata penghubung yang menunjukkan perbezaan antara dua subjek yang dibincangkan, bagi menekankan satu subjek berbanding yang lain Bah Ali pèq laluuq ki'angkat paq adèh, gandaaqlòh hèèq de soor ju kééq. Bah Ali tidak larat mengangkat kotak ini, lagilah kamu yang (lebih) kurus darinya.

gandar Verb two people carry on shoulder pikul

ganggrèng Noun biawak air

ganggroong Noun sejenis biawak; biawak darat biawak, sejenis

ganjél pelik

gantak Noun gantang

gantiiq Verb ganti

ganyah Verb scrub ganyah; sental

gap Verb cook ; boil rebus ; tanak Amèèq kigap chanaaq kigunaaq periyoq. Ibu mentanak nasi menggunakan periuk.

gar Adjective bunyi pelanggaran

garaac

garaac Noun banjir banjir

garaac Noun landslide tanah runtuh Biyasaaq jeh, garaac kijadiiq mase maniiq. Biasanya tanah runtuh terjadi semasa hujan. tanah runtuh

gareeq Noun large water lizard cicak

garòòp Noun criket cengkerik

gas Verb throw; throw away buang ; lempar ; baling Keeq kigihgas batuuq. Dia sedang buang batu.

gasaq Verb gasak

gaséng Noun gasing

gasur Noun cockroach lipas

gatay Noun sejenis ketam yang saiznya lebih kecil dari ketam biasa ketam, sejenis

gawaas gawaans Adjective scretch calar

gawar Noun kawasan larangan; kawasan larangan yang sudah ditandakan sebagai tempat pemujaan dan sedang berlakunya upacara pemujaan

gawol Verb mix gaul

gayép Noun invisible ghaib

ge'nel 1 Noun tempat laluan air2 Noun tempat laluan air

ge'nic Adjective cepat

gebaa selimut

gechas 1 Verb sneeze bersin2

gechat Adjective cut of putus Chook de bibek ha kambék ya gechat. Tali yang mengikat kaming telah putus.

gechèèq Noun moon bulan Kelèm adéh igechèèq law. Malam ini bulan terang.

gechèèq

géék Verb petik

geel Noun deep part of a river lubuk Èn ngtengròòc ku geel ajih. I was fishing in the deep end of the river. Saya memancing di lubuk itu.

gèèl Verb doesn't want to give food kedekut; tidak mahu memberi makanan. kedekut

geep Verb to winnow rice with a tray tampi Chengròòy ajih bigeep chanuuuq ,baruuq bigap. The rice must be winnowed before it is cooked. Beras itu di tampi terlebih dahulu kemudian di masak.

géés

gèèt prohibit larang

geey 1 Verb sit duduk2 stay tinggal

geey

geey Verb engaged belum kahwin

gegajiiq Noun gergaji

geh Verb garu

gehèèl Adjective letih

gek

gel

gel 1 Verb mengalir2 drift ; float hanyut Sampah ajih kigel ju kentah. The garbage is drifting from upstream. Sampah itu hanyut dari hulu.

gel Verb kerat

gelahaq gelahanq Adjective cengkung

gelahaq berlubang

geloq Noun tempat simpanan; tempat simpanan yang diperbuat dari tanah liat tempat simpanan

gelpaal Noun shoulder bahu

geltèt Verb flick with the finger jentik

gelut Verb menyampuk menyampuk

gemar Verb gemar

genalaac

gendang Noun drum gendang

genggiit

genggulang Noun house for religious beliefs of the Semai rumah; rumah untuk upacara kepercayaan Orang Semai

genglaar

genglap

genglar

gengram Noun kegeraman

gengsiir

gengwèèr kegelapan

genlaar

genlap

gensaang Verb dance menari

gensèc selumbar

gensiir 1 Noun husband suami suami 2

gentap Noun buah zakar

Gentaq Noun Kinta; nama tempat

gentus Noun beetle kumbang

gep Verb pakai; sapu (bedak, gincu, minyak rambut dsb.)

gèp Verb simpan

gepgeep Noun cave gua batu

gepòòr Noun baju daripada kulit terap

gèq Adjective few, little sedikit

ger'eep 1 Verb belch sendawa; bunyi yang keluar dari kerongkong akibat kekenyangan2

ger'eep Verb burp sendawa

gerabaq Noun railway coach gerabak

gerahmééh Verb mendengus degus

gerak Noun salty masin Tenèq èñ kibercèèt gulèy kaaq ajeh gerak. That old man cooked are salty. Kakak saya memasak guali ikan itu masin.

geram Adjective geram

gerataac gerataañc Adjective sound of a cat sharpening its claws bunyi kucing mencakar

gerataac gerataañc Adjective sound of rain starting to hit the roof, before the rain gets heavy bunyi hujan rintik

gerayul Adjective bergoyang

gerchat Verb memutuskan memutuskan

gereec g�r�� Noun termites anai-anai Ku chenòòl deek èng birèc la gereec. Tiang rumah saya di unggis oleh anai-anai.

gerééc Noun biawak

gerèja

gerempiis Noun wall dinding

gergook Noun throat kerongkong

gerhaac Noun sound of someone walking slowly through the forest bunyi yang dihasilkan apabila seseorang berjalan secara perlahan-lahan di dalam hutan

gerhak Verb to clear your throat mengeluarkan kahak yang dari kerongkong

gerhar-gonggrèèng Noun kayu gaharu

gerhèm Noun clearing one's throat in order to get other's attention dehem; berdehem

geriik Noun monitor lizard biawak

gerinèl Noun curly kerinting

geriwèèl

gerlaw Verb menipu Hèèq hègerlaw èñ. Awak menipu saya.

gerlow Verb menjaga; memelihara

geroos

geroos lemuun

geros

gerpaal

gerper Noun bat kelawar bunga; sejenis kelawar yang tinggal di pokok pisang dan suka memakan kalkatu, madu bunga dan boleh juga dibuat umpan untuk menangkap labi-labi dan ikan besar.

gertam

gertaq 1 Noun bridge jambatan Gertaq ajih bi'uuy ya maay ntooy. Jambatan itu dibuat oleh kerajaan.2

gertee Verb menurunkan (barang dll) turun

gerteeh Verb menurunkan (barang dll) turun

gertéék Verb hear dengar

gertéék

gertèèq Noun kutu kutu

geru'wit Verb move slowly bergerak perlahan-lahan

gerudak Verb usik

geruy Adjective garau

geryah Adjective bunyi bunyi yang dihasilkan apabila seseorang berlari di dalam hutan

gés Verb garu

gès Noun gas tong gas

gesaa Noun chestnut buah berangan Ku kampuk jééq je'òòy keniing pelèèq gesaa. Di kampung saya banyak pokok buah berangan.

gesaac Adjective kasar

gesèc Noun miang

gesic Verb tenyeh

gesuk Noun stone; rock batu

get Verb slaughter sembelih

getaw 1 Noun kelumumur2

getéék

getéék badéh

getéékla

geteeq 1 Noun skin kulit2

getéq Adjective benci

getòh Verb ludah

getòh

gic Adjective cepat; pantas

gigeey 1 Verb engaged; about to be married mahu dikahwinkan2 Verb sitting sedang duduk

giic Noun rotten tooth gigi rosak Njoop èng mòng i'giic, kééq kikenjiip pehot bile kicha'chaaq. Gigi nenek saya rosak, dia merasa sakit semasa makan.

giiq Verb cut down tebang Jehuuq legos ajih bigiiq pegelap nèh. The rambutan tree was cut down this morning. Pokok rambutan itu ditebang pada pagi tadi.

giit Verb lap

gilaaq Adjective gila

gintèl Noun curam

gisal gesel

giwèc Verb lambai

gobé̀s Noun kubis

goh Verb lenyap; hilang

gòl Verb pikul

goo Adverb jom; mari

gòòc Verb potong; kerat kerat potong

gooh Adjective hilang; lenyap hilang lenyap

gòòk Noun type of noose trap for large animals, put on a sloping path. sejenis jerat; sejenis jerat yang dibuat menggunakan tali yang diletakkan di tempat yang curam bagi menangkap binatang besar misalnya babi, harimau, beruang, dll. sejenis jerat

goom

gòòr Verb tebas

gòòy Verb slaughter an animal by cutting the throat sembelih Ku hariiq Krismes, Sasi kigòòy lapan ikor puk kampuk. On Christmas Day, Sasi slaughtered 8 kampung chicken. Pada hari Krismas, Sasi menyembelih lapan ekor ayam kampung.

gòp

Gòp Noun Malay person Melayu

gòq Verb mengetuk ketuk

goréng Noun goreng

gòs Noun kerak nasi

gu Noun kaum ; kumpulan

gu semakin; semakin Apaq èñ ya gu engraaq, i'umur pen ya 57 tahot. Bapa saya sudah semakin tua, umurnya pun sudah 57 tahun.

gubal Verb peel kupas

guhaaq Noun cave gua

gulaaq Noun sugar gula

gulap Verb carry a load on the shoulder pikul Mabééq muruuq denaq naygulap nuguni denak ku ikateh ajih. The hunter is carrying the jungle fowl in his gunny sack. Pemburu ayam hutan itu memikul seguni ayam hutan di dalamnya.

gule

gule araq

gule rengaañc

guléng Verb to roll guling

guléq Verb golek; guling

gulèy Noun gulai

guli Noun marble guli

gulong Verb gulung

gulòòq gulòòñq Verb berkubang

gunaaq Verb use guna

gunii Noun guni

gunik Noun roh; semangat; roh atau semangat orang yang sudah meninggal dunia semangat roh

gunjaq Adjective bergurau

gunjaq bukan-bukan; mengatakan sesuatu yang bukan-bukan

guntik 1 Noun scissor gunting2

gurés mancis

gurés

gurès Noun matches mancis

gus Noun musim

gusoq Verb gosok

guuc Adjective habis Che'naaq laq lawoq keeq de bihidang hu maay de tibee èh nèh dah guuc bichaaq. Makanan dan lauk-pauk yang dihidangkan untuk tetamu yang datang itu tadi sudah habis dimakan.

guul Noun mortar lesung Jiiq Maay Seng'òòy jisèh baaq ku guul de bibeh ju keneeng jehuuq de entooy. The majority of Orang Asli pound rice in a mortar made from a large log. Kami Orang Asli menumbuk padi dalam lesung yang diperbuat dari batang kayu besar.

guul batuuq Noun lesung batu

guwal Verb throw buang

guwèr Adjective pitch dark gelap-gelita

H

ha Connective untuk

ha- 2S awak

ha-

ha- want mahu

ha'noq Noun kasih sayang kasih sayang

haam 1 Verb petik "Buléh ka éñ nghaam ladaaq ku selaay hèèq? Ladaaq ku selaay éñ ya dic," Ros kisemaañ ku amèèq éñ. "Bolehkah saya memetik lada yang ada di kebun kamu? Lada pada kebun saya sudah habis," Ros meminta kepada ibu saya.2 ambil "Béy tulok amèèq haam tééw," amèèq kibuwal nu jiiq. "Mari tolong ibu mengambil air," ibu berkata kepada kami.

haar Noun panggilan menantu lelaki dan bapa mertua; panggilan menantu lelaki dan bapa mertua; panggilan yang digunakan di antara bapa mertua dengan menantu lelaki apabila bercakap bapa mertua, panggilan menantu lelaki, panggilan

haar Pronoun 1D; we, dual, exclusive kita berdua

haar

habar Noun khabar

habuuq Noun ashes habuk; debu; debu; sisa sesuatu objek atau lain-lain benda yang habis terbakar Agoq man habuuq ajih, kutor! Jangan main habuk itu, kotor! Chooq ajih kigemar daq ku kemiil habuuq. Anjing itu suka tidur atas habuk.

habuuq Noun abu; sisa sesuatu barang atau sesuatu benda yang habis terbakar: hasil atau kesan akibat kebakaran.

hadang

hadap hadap; berdepan

hadees Adjective kurang ajar; nakal; jahat kurang ajar nakal jahat

hajap Adjective poor miskin; daif; susah daif miskin susah

hal Noun affair hal

halaaq Noun bomoh

halaaq Noun panggilan oleh seorang lelaki kepada adik ipar lelakinya adik ipar lelaki, panggilan

halang Verb halang

halaw Verb halau

haleey Noun seorang diri

haleq Adverb tidak mengapa

hama Adverb why kenapa

hamapen meskipun

hamapen jika

hamapen walaupun

hamapen tetapi

Hamis Noun Thursday Khamis; hari ke-empat dalam seminggu

hamò kenapa Hamò ileey kijar nu keròòp deek ajih.

han

han Verb mahu

han Noun panggilan bagi perempuan Semai terutama sekali di bahagian negeri selatan Perak Han Rama Han Rama (nama orang) perempuan, panggilan

han anuuq

hangat Adjective geram

hanoh Pronoun this ini

hapal Verb memorise hafal

hapét Verb to press between two surfaces. sepit

hapét gasak; mengasak

har- kita berdua

hargaaq Noun harga

hariiq Noun day hari

haroq Verb halau; menghalau binatang ke sesuatu tempat atau arah dengan cara mengepungnya ke arah tersebut halau

haròq Adverb how bagaimana

has Adjective khas

hasél hasil

hat hant 1 Adverb very amat ; sangat2 setakat ; cuma Hat ajih le ma de èng ngcheritee. Setakat itu sahaja cerita saya.

hator Verb atur

hawaap hawaamp Noun sejenis tiram tiram, sejenis

hawos Adjective tirsty haus

hay Verb tengking ; menjerit Agòq hay, mabééq si'yèèt ajih dòh masengòh. Jangan tengking, budak-budak itu nanti akan takut.

hayòq hayònq Adjective light weight ringan

hayot hayoñt Adjective hampir subuh

he'nooc kemarau

he'nòòt Noun desire kemahuan ; kehendak ; keinginan

hèc Noun sergah

heeh Noun sound that a dog makes bunyi anjing

hèèk Verb fly terbang

hèèk

heel Noun siamang; sejenis beruk besar yang mempunyai tangan yang pandang dan tidak berekor siamang

heep Noun pass gas kentut; angin yang dikeluarkan dari dubur

heeq Adjective caught terjerat ; tersangkut

hèèq Pronoun awak; kamu; engkau awak engkau kamu

heer Adjective cair

héér Verb tarik

hees Adjective finish habis

heey

hèk Adjective bingit

hèk Adjective tercekik

hèk

helep Adverb esok

helèy Noun helai

hemar Adjective sebaya

hembereeq Adverb hampir dekat

hemberèq fitting; suitable; get what one deserves padan muka

hèmòk Noun buai rajut

heñchees

heng Noun nak ; mahu

henghòòng

henglèy helai

hengyew Adjective bunyi air yang tumpahan; bunyi ombak air, bunyi

henleep Adverb esok

henòòng 1 Noun siulan2 Verb siulan

hènpon

hentaq Verb hentak

hentòq Adjective tiada

hèp Noun mosquito nyamuk

héran Adjective hairan

herlòk Verb di rasuk

herner Verb collapse runtuh

hes Verb tiada ; habis

hetnòòc Noun kemarau; keadaan di mana cuaca menjadi semakin panas terik dan hujan tidak turun dalam waktu tersebut.

hetnòòt Noun desire kemahuan

hey Noun panggilan yang sering digunakan oleh suami dan isteri apabila bercakap suami-isteri, panggilan

hi- 1P.IN kita

hibek

hihèèt hihèènt Verb bergerak perlahan-lahan

hihòy Verb amaran ; ugutan

hiiq Pronoun 1P.IN kita

hiis hiins Verb menghembus hingus menghembus hingus

hiit Verb get fatter; become big semakin gemuk

hijèèk kenleh

hik Noun dark spot bintik hitam

himaaq Noun sound bunyi

himul Adjective timbul

hinaaq Adjective hina

hinéé Adjective shy malu

hingar Adjective riuh-rendah

hiraw Verb to care of hirau ; peduli

hirèm Adverb macam

hirii Verb jealous cemburu; iri hati Rita kihirii ha rantéy mas de kilok la Masnah. Rita cemburu dengan rantai emas yang dipakai oleh Masnah. cemburu iri hati

hit Adjective separas

hitang tolak

hitep

hiterhan kenleh

hiwaat 1 tolak2

ho'òh ya

hòl Noun bekas

hòñ Adjective puas puas

hòò Verb kejar

hooc 1 Adjective tidak hujan tidak hujan 2 Verb hujan berhenti hujan berhenti

hòòc nòòq

hòòk Verb bersiul bersiul

hool Verb come, arrive datang; tiba Ali kihool nu itempat kerjaq selaluuq jeh pukol 9 pegelap. He came to Sabah last night. Ali datang ke tempat kerja selalunya pukul 9 pagi.

hool Verb keluar

hòòl Noun lubang

hòòng Verb bersiul

hoop Adjective sekejap

hòòp Noun to be breathless mengah; lelah; sesak nafas sesak nafas lelah mengah

hòòq Noun kulit; kulit binatang atau buah-buahan (bukan manusia)

hòòr Noun type of mouse that has three stripes on its back sejenis tikus yang mempunyai tiga jalur di belakang badannya tikus; sejenis

hoot hoont Adverb after selepas

hòòt hòònt Verb want mahu; hendak

hoq Verb love sayang; sayang

hoq-hoq

hormat Noun respect hormat

hòspital

hospitel Noun hospital hospital

hu te'tòl

hu- mahu

hubiiq Noun ubi

hubong Verb hubung

huc hisap

hukom Noun judgement hukum

hukop-hukop kampok Noun peraturan kampung; peraturan atau tatatertib kampung peraturan kampung

hukuman Noun punishment hukuman

huldul Adjective cara jatuh; cara benda yang bulat jatuh (bola, guli, dll.) cara jatuh

humaaka Adverb itulah

hunen Adverb now sekarang

hunghèèw hunghèènw Noun sejenis burung burung, sejenis

hupeer

hupeer Noun esok

hupeer Noun morning pagi;subuh;menggambarkan keadaan pagi pada pukul 1 pagi sehingga 11 pagi, iaitu ketika matahari terbit.

hupeer utèh Noun lusa

hur Noun api yang sedang menyala

hur Noun bunyi angin yang bertiup

huuc Verb panjat; naik naik panjat

huuk gua

huwat huwant Adverb sekarang

I

i- -nya -nya

i'alang

i'andaq

i'itam

i'ude

ibééq

ibèèq Adverb luar

ibisaaq

ibu mas Noun ibu emas

iduuy Noun semalam

iip iimp Verb suffocate lemas

iit iint Adjective tight ketat; sempit; sendat

ije Noun eja

ikenan

ileey Pronoun dia

ileey Connective yang

ilong

imok Adjective noisy bising

indah Verb endah endah

inelingah lambatnya

ingah

ingar

ingat Verb remember ingat

ingngaaq Adjective cepat; lekas; pantas

insang Noun gills insang

intèy Verb intai

ipeer Noun subuh subuh

isiiq Noun isi

islam

istane Noun palace istana

itéq

iteree Noun first wife isteri pertama

iyòòh

J

jaac Verb memotong rumput

jaak, jena

jaap Verb cry tangis ; menangis Wèès agèq nyee sangèt ajeh dòh kijaap. Don't bother that child or he will cry. Jangan kacau budak itu; nanti dia menangis.

jaaq Noun mother in law ibu mertua ibu, mertua

jaar Pronoun we two kami berdua ; keadaan atau perkara yang sudah berlaku melibatkan dua orang individu.

jaas Adjective berserabut ; berjerabai ; berumbai serabut ; jerabai

jaay Noun jungle banana, type of buah pisang hutan

jabe'òng Noun malay melayu

jabin Noun beg

jabuk Noun sabung ayam sabung

jadiiq Verb so jadi

jagaaq Verb jaga

jaguk Noun corn jagung

jahat Adjective bad jahat

jahot

jahuur Verb api menyambar api menyambar

jajaaq Noun perempuan tua perempuan, tua

jajee Verb hawk jaja

jajiq Verb baring baring

jajòòk Noun panggilan bagi perempuan perempuan, panggilan

jajòòk Noun musang

jak Verb step on pijak

jakon

jalaaq Noun fishing with a type of net jala

jaleeq what apa

jalok Noun bekas air; bekas bagi menyimpan air yang diperbuat daripada buluh bekas air

jam Noun time jam

jam lòchéng

jaman Noun zaman

jamban Noun bathroom jamban ; bilik air ; bilik mandi Keeq tengah kimamuh ku kateh jamban. Dia sedang mandi di dalam bilik air.

jambang 1 Noun jambang2

jambol Noun jambul

jambor Noun hut pondok

jambuu Noun jambu

jamin Verb ensure ; guarantee jamin ; pasti

jampiiq Verb incantation jampi

jampòng Adjective mujur

jamuuq 1 Verb menjamu2

jandaaq

janggap Noun jaw rahang

janggot 1 Noun beard janggut2

jangkar Noun root akar

jangkee Noun compass jangka; alat yang digunakan untuk memotong daun mengkuang kepada beberapa bahagian dalam bentuk memanjang. Diperbuat daripada kayu dan beberapa bilah mata pisau.

janjiiq Noun promise janji

janjiiq janji

jantong Noun heart jantung

jap Adjective basah kuyup

jap

jap Adjective every tiap ; setiap

jap-jap Adverb every tiap-tiap

jar 1 Verb run lari Maay se'siic ajih kijar ju pulis. The robber was running away from the police. Perompak itu melarikan diri dari polis.2

jar pelhat

jar- 1D.IN kami berdua

jaras Noun finger jari

jarèèq

jaréng Noun net jaring

jarèt jarènt Noun cricket cengkerik ; riang-riang

jariiq 1 Noun finger jari2

jaròòt Verb jengket; berjalan atau berdiri dengan menggunakan hujung jari kaki jengket

jarup Noun needle jarum

jatiiq Adverb belum

jawaaq

jawap Verb answer ; reply jawab

jawéér Noun burung layang-layang layang-layang, burung

jawèèr Noun burung layang-layang

jawiir Noun burung layang-layang layang-layang, burung

jawòòt Verb capai; gapai; menguhlur tangan untuk memegang atau mengambil

je-je Adjective lama-lama

je'aak 1 Noun bone tulang2

je'aak cheloot Noun spine tulang belakang

je'aak sangkèl Noun tulang punggung

je'aar Noun bad weather cuaca buruk

je'eer Noun coconut kelapa Keneeng je'eer ajih cherek. That coconut tree is tall. Pokok kelapa itu tinggi.

je'jar

je'jeek Verb moving s.t. berpindah

je'jèèr Adjective miring

je'jek Verb marry kahwin Tahot depan ubaay je'jek ku tempat amèèq ikenah. Pada tahun depan mereka akan berkahwin ditempat ibu isterinya.

je'jek Noun kahwin

je'jel

je'juk Verb inherit warisi

je'leet Verb berundur

je'nar Noun larian

je'nek 1 Noun marriage perkahwinan2 Noun marriage perkahwinan Je'nek ubaay Bah Radie ju Han Lili, mòng je'òòy seng'òòy bihool ju bicha'chaaq pajih. Ramai orang yang datang dan makan semasa kenduri perkahwinan Bah Radie dan Han Lili.

je'òòy Adverb many banyak

je'ot Pronoun awak; kamu; engkau awak engkau kamu

je'uuc je'uunc Adjective lembap

jebaat Verb step on pijak

jebaq Noun jerat, sejenis perangkap burung

jebuq Adjective smooth lembut

jéé Adverb sana

jeek Verb move s.t. pindah

jèèk Verb tarik tarik

jééq Pronoun kami

jeer Verb fall jatuh Bah Alwi kijeer ju jehuuq legòs. Bah Alwi fell from the rambutan tree. Bah Alwi terjatuh dari pokok rambutan.

jees 1 Adjective straight hair rambut yang lurus2

jeet Verb mengangkat; mengambil kain, pakaian atau apa-apa sahaja yang dijemur dari tempat jemuran

jeh Pronoun -nya

jeh Adverb itu

jéh Adverb expr. lah

jehuuq 1 Noun wood ; tree kayu ; pokok Deek ajeh bibeh ya jehuuq. The house is made of wood. Rumah itu dibuat dari kayu.2

jehuuq òòs kayu api

jejawèèr

jek Verb stand bangun Ku kateh sekulah ngdòh, men mòng chi'gu géq geey tapiq jek deras. Semasa didalam sekolah nanti, jika cikgu ada jangan duduk tapi bangun cepat.

jek Verb marry kahwin

jèk Noun beliung

jekjuk Verb rujuk semula: berkahwin semula dengan isteri yang sudah diceraikan

jekòñ Adjective bunyi melompat

jel Verb bark menyalak

jelaas Noun tree reputed to have aphrodisiac propperties tongkat ali

jelakeh Noun ular tedung selar

jelèèng Transitive verb jeling ; menjeling

jelmòl

jelmòòl Noun mountain gunung

jelook Noun tree trunk; base or lowest part of a tree pangkal pokok

jeloos Adjective straight lurus

jelutòò Noun sejenis burung burung, sejenis

Jema'at Noun Friday Jumaat; hari kelima dalam seminggu.

jempiir Noun winnowing tray nyiru Kòòt baaq ajeh, geep ru jempiir. Get the rice and winnow it with the winnowing tray. Ambil beras itu, tampi dengan nyiru.

jen Noun nama panggilan untuk orang yang lebih tua (ibu bapa, datuk, nenek, pakcik, makcik) orang tua, panggilan

jenaam 1 Noun sound of crying bunyi tangisan2 Noun crying tangis Èng ngcherngàày jenaam keeq ajeh. I heard his crying. Saya mendengar tangisan orang itu. Heey, jeninjaap maay ajeh hat irenyah. Ugh, that person's crying is so annoying. Adoh, tangisan orang itu menjengkelkan.

jenaañ 1 Noun tempat rumput dicabut "Jenaañ booq adèh? Yama lekat mòng irumpot?" ché'gu Ahmad kitanyaaq nu jiiq. "Tempat siapa ini? Kenapa rumputnya masih ada?" cikgu Ahmad bertanya kepada kami.2 rumput dicabut "Telaas engkééq ngkééjaac rumpot adèh, ngkéépéc ijenaañ ajéh ku katéh paq adèh," ngròq ché'gu Ahmad nu jiiq. "Selepas kamu semua cabut rumput ini, kamu buang rumput yang dicabut itu di dalam kotak ini," kata cikgu Ahmad kepada kami.

jenaang 1 Noun tuhan tuhan 2 nenek moyang Atoq éñ pernah kipasal, entem jenaang jiiq ennaay lòk lat taléh ru pèq bebajuuq. Datuk saya pernah memberitahu bahawa dahulu nenek moyang kami memakai cawat sahaja dan tidak mempunyai baju. nenek moyang 3 tuan Kelèm nèèq, mòng nu ikor lembuuq kibu'bèèt ku depan deek jiiq. Nggamaq ijenaang kisiip èèn jok nu ideek. Malam tadi, terdapat seekor lembu yang tidur di hadapan rumah kami. Mungkin tuannya lupa membawanya pulang ke kandang. tuan

jenaaq Noun mother in law ibu mertua ibu, mertua

jenalok Noun keadaan di mana waktu matahari mula terbenam

jenampiiq 1 Noun jampian2

jenamuuq 1 Noun offerings persembahan korban2

jenang raaq Noun nenek moyang

jenanjiiq perjanjian

jenaq Verb tidur lena

jendaaq Verb to waste membazir

jeng'òòy 1 Adjective ramai2 Adjective banyak ; ramai

jenghaang Adjective red merah

jenghat Adjective kejahatan

jengkaaq Noun chin dagu Jengkaaq keeq ajih behiip masee bilagaaq. His chin was bleeding on car accident. Dagu dia berdarah semasa kemalangan.

jengkah Noun charcoal arang

jenglek Noun type of trap using a bent tree and a trip wire noose over a hole with bait inside sejenis jerat yang menggunakan pokok kecil yang di bentuk seperti "u". Tali diletak di hadapan lubang tersebut bersama umpan di dalamnya. Jerat tersebut digunakan untuk menangkap tikus atau tupai jerat, sejenis

jengrééq Adjective ke dalaman

jengwal Noun jualan

jeninjek 1 Verb standing berdiri Jeninjek ennay lihèèk ju bejuhèèk. Mereka berdiri secara tidak teratur dan berselerak.2

jenis Noun type jenis

jenjaap Verb crying sedang menangis Kenon hèq kijenjaap. Your child is crying. Anak awak sedang menangis.

jenjawéér

jenjeek Verb pindah pindah

jenjek Noun kahwin

jenuh Adjective jenuh; puas

jenuuq Noun type of poisonous plant used for killing fish sejenis tumbuhan beracun bagi meracun ikan tumbuhan, sejenis poison, type of racun, sejenis plant, type of

jènuwari

Jènuwari Noun January bulan pertama dalam setahun.

jep Noun twilight senja

Jepon Noun Japan Jepun

jera'eet jera'eent Adjective lembap

jeraay Verb pancut pancut

jeramuuq terjumpa

jerangkong Verb squat cangkung

Jerantut Noun Jerantut; nama tempat di negeri Pahang.

jerat Noun a type of noose trap for catching wild boars by their feet and dangling them in the air jerat jerat

jerbaq Verb terkam

jere'leet Verb terundur terundur

jereeq Noun deep dalam Teew gòòl ku Bidor jereeq ju mòng bahayaaq. Sungai besar di Bidor dalam dan ada buaya.

jerékéén Noun jerrycan bekas simpanan; tin yang mempunyai muatan sebanyak lima gelen cecair (petrol, air, dsb.) bekas simpanan ; tin

jeremlop Verb mencelup

jerengkèh Noun duit; wang Èn ti'tòq bejerengkèh ngha-òòk ba hèèq. Saya tidak mempunyai wang untuk diberi pada kamu. wang duit

jerengkòp Noun lid penutup

jeres Noun jungle hutan

jerjar 1 Adjective berubah dari kedudukan asal berubah 2 Verb running lari

jerkee- kamu berdua

jerkeeq Pronoun kamu berdua kamu berdua

jerkòòp Verb telangkup

jerlaaq Noun thorn duri

jerleet Verb undur

jerliir Verb sental; gosok "Jerliir lagéq ku berook èh," ngròq amèèq én. "Sental daki pada badan itu," kata ibu saya.

jernòm Noun jerangau

jernòòm Noun sejenis kumbang kumbang, sejenis

jeròòp Verb terkam

jerwèèk Noun type of thorn on the rattan leaf that the plant uses to hook nearby trees duri pada batang rotan

jerwèk

jèt Noun kalap terbang; pesawat pesawat kapal terbang

ji- we kami

jiih Adverb situ

jiiq Pronoun kami

jiis Noun hari Jiis adèh mòng cha'naaq ku Kampok Chang. Hafi ini ada kenduri di Kampung Chang.

jimat Noun jimat

jinèèq Adverb just now tadi

jinjek 1 Verb stand berdiri2 Verb standing berdiri Jinjek kèq aji selirsuwèh keranaq kèq kikalèy. Dia berdiri tak tentu sebab dia rasa letih.

jinjòòp Adjective old tua tua

jirat 1 Noun kubur2

jiroq Noun penjuru; sudut

jòn Verb pull tarik

jòñ Verb tarik

jool Noun scaly ant-eater tenggiling Jool adèh binatak de kigeey ku kateh tiiq ru kichaaq las. Tenggiling adalah haiwan yang tinggal di dalam tanah dan memakan semut.

jòòl Verb hang gantung

jòòp Noun sejenis serangga penghisap darah serangga, sejenis

joos Adjective tegak ; lurus

joot Verb tarik

jòòt Adjective meleleh

jooy 1 Verb follow ikut; turut serta Kenòòn puk engjòòp èng ennaay jooy keneeng li'naay. My grandmother chicks are following their mother. Anak ayam nenek saya mengikut ibu mereka.2

jòp Verb roast, bake bakar Isiiq bejehuuq bijòp ku baraaq òòs. The tapioca is roasted over the fire. Ubi kayu dibakar di atas bara api.

joq Adverb mari

ju Adverb from dari

ju'òòs Noun kayu api

judiiq 1 Noun gamble judi2

jugaaq Verb juga

juhak Verb tolak

juk

juk Noun foot kaki

juk Verb return; go home balik; pulang

julak Noun sing nyanyi

julat tolak

julay Noun july julai

Julèy Noun July bulan ke-tujuh dalam setahun.

julok Verb jolok

juluk Noun cubaan syaitan; godaan; dugaan yang dilakukan oleh sesuatu yang amat menakutkan; bahaya

jumpaaq Verb jumpa

jun 1 Noun panggilan kepada orang lebih dewasa contohnya pakcik, makcik, ayah, emak, datuk, nenek dll. orang tua, panggilan 2

jun

Jun Noun June bulan keenam dalam setahun

jungkét Adjective jongkit

junjuk Verb carry on the head junjung; membawa sesuatu dengan meletakkannya di atas kepala Engjòòp èng kijunjuk iche'òòs ley pehoot ikuuy. My grandmother's head is aching because she is carrying the firewood. Nenek saya menjunjung kayu api sehingga kepalanya terasa sakit.

jupadee Adverb from daripada

jutaa Noun million juta

juwal Verb jual

K

ka question kah

ka'aac Adjective wet basah

ka'diiq Verb berhenti

ka'diiq Verb sit still mendiamkan diri; berdiam diri

ka'diiq

ka'diiq Verb sit duduk

ka'keeq Verb vomit muntah Mase nghuuc kerite iduuy nèèq, éñ ngka'keeq. When I rode a car yesterday afternoon, I vomited. Semasa saya naik kereta petang semalam, saya muntah.

ka'nèèq 1 Noun findings; that which is found barang yang dicari2 Noun findings; that which is found barang yang dicari

kaam

kaap kaamp Noun tiger harimau

kaaq 1 Noun fish ikan2 Bah Alang kibele kaaq keli ku kulam. Alang raises catfish in a pond. Alang membela ikan keli di kolam.

kaaq jelawat Noun ikan jelawat

kaaq milèh Noun ikan bilis

kachaaq Noun kaca

kachép Noun betel nut scissora kacip

kachiiw Noun sejenis ikan air tawar ikan, sejenis

kachòh kachònh Noun estuary hulu sungai Ju kachòh teew gòòl ajih, mabeeq kèèq kaaq. Ennaay susor nu teew hencees. Dari hulu sungai itu, mereka yang mencari ikan menyusur ke tempat yang cetek.

kachow Verb kacau

kadak Noun fish, type of belucat; sejenis haruan yang tinggal di kawasan berpaya belucat haruan, sejenis

kadang Transitive verb kadang

kadòò Connective tetapi

kadòòk Noun pelipat; pelipat yang terdapat di antara peha dengan betis. pelipat

kagom kagum

kah Verb split belah Pelèèq temikéy ajih bikah la menang èng. The watermelon was split by my younger brother. Buah tembikai itu dibelah oleh adik saya.

kaha-

kajek 1 Adjective small kecil2

kajii Verb ingatkan Kajii nèh ngbeliiq gulee, pa'nyaaq nèh dah guuc ku kedèèy èh nèh. Ingatkan nak beli gula, rupa-rupanya dah habis di kedai itu tadi.

kakèèq Noun katak

kakòh Verb spill over tumpah

kakòòk Verb gayut gayut

kakòòq Verb relying on bergantung harapan

kakòòq Transitive verb relying on dukung

kakòòq

kalak Noun palang palang

kalaw Connective if kalau

kale Noun warna

kalééh

kalèèh Verb tukar ; membalikan

kaléén Verb membalikan

kalèy Noun tired letih

kalooq Noun siput babi

kalòòq Adjective jinak

kaluk Noun betel leaf daun sirih

kambéng

kambéng biri-biri

kambik 1 Noun goat kambing2

kamòm Verb kemam; masukkan sesuatu ke dalam mulut tanpa menelan.

Kampar Noun Kampar Kampar; nama tempat

kampèèt kampèènt Adjective hidung yang kembang dan tidak bertulang

kampét Noun kampit

kampuk Noun village kampung

kamus Noun dictionary kamus

kan Adverb akan

kanang Noun siku

kanchèl Noun kancil

kanchik Verb kancing

kandòng Noun frog katak

kangkak Verb kangkang

kangkuwòòc Noun owl burung hantu Chèèp kangkuwòòc tiiq lagiiq mòng ku kampong-kampong dalam. Owls can still be found in villages in the interior. Burung hantu masih lagi terdapat di kampung-kampung pendalaman.

kantéém Noun crab ketam Éñ pèq nggemar chaaq kantèèm. Saya tidak suka makan ketam.

kanuuy Verb mengejak

kanyòng Noun elbow siku Mande kiman bola ajih bah Aman besalèc ikanyòng. Because he was playing ball, Aman sprained his elbow. Kerana bermain bola itu Aman terseliuh sikunya.

kanyuuq Verb mengejek

kap Verb bite gigit Lemuuñ-ng nyiiq, tòq buléh hu kap che'naaq keras. My teeth hurt; I cannot bite hard food. Gigi saya sakit, tidak boleh menggigit makanan keras.

kapaac kapaanc Verb scratch cakar

kapal Noun aeroplane kapal

kapoop Noun kulit

kapòòq kapòònq Noun pipi Kapòòq-ng kileet ya mòòn. My cheeks are covered with pimples. Pipi saya ditumbuhi jerawat.

kar Noun pecah

karaaw Verb scream menjerit Kerdool ajih kikaraaw mande kike'jet hu tikos. The woman screamed because she was startled by a mouse. Perempuan itu menjerit kerana terkejut tikus.

karat Noun rust karat

karaw

karèh Verb menyeduk nasi

karep Verb incubate mengeram Puk ajih tengah kikarep ipengleek. The hen is incubating her eggs. Ayam itu sedang mengeram telurnya.

kariit Noun stingy kedekut Seng'òòy karéét galaq kirugiiq. Stingy people always lose out. Orang kedekut selalu rugi. kedekut

karok Adjective reput reput

karok Noun buluh kering

karook Noun snake, type of sejenis ular ular, sejenis

karòq torch obor

karuk Noun punggur

kas Adverb mirip

kasaw Noun kasau; kayu yang melintang pada atap rumah kasau

kasi Verb beri ; bagi

kasòòt kasòònt Noun fish, type of sejenis ikan yang tinggal di celah-celah batu ikan, sejenis

kasuut

kataac kataanc 1 Verb scratch cakar Sayèèt ajih itek lukaaq kikataac ya kuchiik. The boy's hand was scratched by a cat. Budak itu tangannya luka dicakar kucing.2

kateh Adverb inside di dalam

katéh Adverb inside di dalam Katéh paq almari ajih mòng bét paay. In the closet there is a new bag. Dalam almari itu ada beg baru.

katéh berook Noun body dalam badan

katéh tééq

katéh tééw

katél Noun bed katil

katiiq Verb mengusik; mengacau; bertengkar kacau mengusik bertengkar

kaw Connective kalau

kawal Verb hug peluk Adi kikawal i'amèèq bile kijuk ju Kuala Lumpur. Adi hugged his mother when he came back from Kuala Lumpur. Adi memeluk ibunya apabila dia pulang dari Kuala Lumpur.

kawat Noun friend kawan; sahabat sahabat kawan

kawèèt kawèènt Adjective paralyzed cacat; lumpuh Juk apaq èng kawiit ya manah. My father's leg has been paralyzed for a long time. Kaki ayah saya lumpuh sudah lama. lumpuh cacat

kawiip cacat; tidak sempurna; tidak lengkap

kawiit Adjective cacat; lumpuh cacat ; lumpuh

kawip Noun bear beruang

kawom Noun kaum

kayét Verb mengait buah dari pokok kait

kayil Noun bobber mata kail

kayuu Noun tapioca ubi kayu

ke'angin Adverb atas

ke'baak Noun butterfly rama-rama

ke'eec ke'eenc Adjective wet basah Bajuuq én ke'eec kenaaq ya tééw. Baju saya basah terkena air.

ke'eep Adjective sour masam

ke'èèp Noun centipede lipan

ke'eer Adjective sour masam

ke'jet Adverb terkejut

ke'kap

ke'kòòp Verb sedang meniarap sedang meniarap

ke'mak Verb spit-up, as in what babies do after eating muntah bayi

ke'nap Noun gigitan gigitan

ke'nèc Noun hasil tuaian

ke'nep Noun pendapatan; hasil

ke'nic Verb mengetam padi ; mengetam bali ; mengetam gandum

ke'niit Adjective last, behind akhir Bah Pana biwees ke'niit ya ikekawat. Bah Pana ditinggalkan akhir sekali oleh rakan-rakannya.

ke'nòòt Noun barang yang dibeli barang yang dibeli

ke'siih Adverb dari sana

ke'ut Adverb stink bau busuk

kebaar Noun double kembar; sepasang

kebeeq Noun seed biji butir biji

kebeeq kuy tengkorak; kepala

kebeeq mat biji mata

kebèèr Adjective blink one's eyes terkebil-kebil; mata yang terkebil-kebil, kelip

keboot Verb mengait buah dari pokok kait

kebut Verb upacara berhala; upacara perubatan tradisional masyarakat Orang Asli, yang terdapat di dalam upacara "ramuul" Keeq ajih tiiq lagiiq kebekebut ku ideek mande ikenuun nyiiq chenaq. Dia itu masih lagi membuat pemujaan roh di rumah nya kerana anaknya sakit tenat.

kèc Verb reap menuai

kechaat Verb melompat dengan menggunakan bantuan ilmu ghaib

kechot Verb kecut

kechuwaliiq kecuali

kedèc Adjective bitter pahit Puchoq betéq de bi'uuy ne'ulap irase kedèc. Papaya sprouts made into a salad have a bitter taste. Pucuk betik yang dibuat ulaman rasanya pahit. pahit

kedéék Noun type of trap used to catch rodents using a trip wire noose and a bent sapling as a spring sejenis jerat yang dibuat dengan menggunakan tali dan pokok yang mudah lentur. Seutas tali diikatkan pada sebatang pokok yang mudah lentur dan apabila jerat tersebut siap, ia berbentuk seperti huruf "u". Ianya digunakan untuk menangkap tikus atau pun tupai. jerat, sejenis

kedeeq Noun fishhook mata kail Mataaq kedeeq de paay bikòòt ajih dah begéél. The fishhook just purchased has already broken. Mata kail yang baru dibeli itu sudah patah.

kedèèy guntik

kedèèy sòòk

kedèy

kedèy Noun kedai

kedèy Transitive verb tak tahu

keduu Adjective beku

keec Noun uncle pakcik; pakcik yang lebih tua dari ibu atau bapa pakcik, tua

keeh

kèèh Transitive verb hatch menetas menetas

keek Noun tiger harimau

kéék Noun tree pokok

keel Noun owner tuan

kèèl Noun banana blossom jantung pisang Kèèl ajih hòòtlòh birebos chanuuq, baruuq biberchèèt. To cooked banana blossom boiled it first. Jantung pisang itu perlu direbus terlebih dahulu kemudian dimasak.

keeq Pronoun dia dia

keeq Verb vomit muntah Èng ngkeeq ku kateh kapal terbang madèy ngluwiik. I vomited in the airplane because I was dizzy. Saya muntah di dalam kapal terbang kerana saya pening. muntah

kééq Pronoun you (plural) kamu (lebih dari dua); kamu semua; awak semua

kééq Pronoun he ; she ; his ; her dia Kéq kigeey ku Bidor. He lives in Bidor. Dia tinggal di Bidor. Kééq ajéh kenuun Bah Amran. He is Pak Mail's child. Dia itu anak Bah Amran.

kèèq Verb search cari cari

kèès Noun backhoe jentera pengorek

keet Verb tutup tutup

kéét Noun buttock punggung; buntut; bontot;

kèèy Noun sister- in- law panggilan dari lelaki untuk adik ipar perempuannya adik ipar perempuan

keh 1 Verb hit, fight physically pukul pukul 2

kehòl Verb cough batuk

kehòòl

kehòòy Verb menguap menguap

kék Noun cake kek

kekabuuq Noun kekabu

kekertèp kekertèmp Verb terkebil-kebil

kèktes Noun cactus kaktus

kel'oop 1 Noun brain otak2

kelaak Noun eagle helang Pegelap nèèq nu ikor kelaak kichaaq kenuun pok amèèq éñ. Pagi tadi, seekor helang memakan anak ayam ibu saya.

kelaap Noun malaria malaria; demam kura-kura malaria demam kura-kura

kelaar Noun man lelaki

kelabuuq Noun kelabu

keladeh Noun berudu

kelahiiq kelahi; perkelahian

kelakuuq Noun kelakuan

kelambuuq Noun mosquito net kelambu

kelamin Noun family keluarga

kelap Noun kelab

kelap Adjective dark gelap

kelap

kelbet Adjective unripe belum masak (buah)

kelday

keldèèy Noun donkey keldai

keleeñ Noun millipede sejenis gonggok; sejenis ulat gonggok. Ianya yang kecil dan berwarna merah. gonggok, sejenis

kelèèq Verb menaikan dan menyirat atap

kelèm Noun night malam

kelèm

kelèm adéh

kelèm nèèq

kelembong Noun gelembung

kelén

kelènda Noun calendar kalendar

keléng Noun Indian Orang India

kelengkèèk Noun sejenis burung burung, sejenis

kelèp

kelhuut kelhuunt Adjective dented kemik

keli

kelilék Adjective keliling keliling

keliling Adjective keliling keliling

kelin

kelinik

kelòk Verb gouge korek

kelooh Verb korek

kelook Noun spirit roh

kelook manaw Noun shooting star tahi bintang

kelook santèn Noun holy spirit roh kudus

Kelooq Santén

keloròk Noun clorox klorox

keloy Noun yellow kuning

kelubiiq Noun kelubi; salak hutan; asam paya; sejenis tumbuhan palma kelubi asam paya salak hutan

kelubiiq Noun nama tempat di kawasan Perak Tengah tempat, nama

kelungkong Noun throat kerongkong

keluwargaaq Noun keluarga

kem dapat

kèm Noun camp kem

kemas Adjective tidy kemas

kemat Noun clitoris kelentit

kemat Noun gall bladder hempedu

kemayiir Noun kutu kutu

kembaar Noun kembar

kembang Verb kembang

kembèèk Noun luar

kembong Adjective kembung

kemboot Noun pengait; pengait yang dibuat daripada buluh pengait

kembuwèèy Noun sejenis siput siput, sejenis

kemèè Adjective pretty lawa; cantik

kemeeq Adjective cantik; kacak; comel cantik kacak comel

kemeet Noun mosquito nyamuk

kemehòòk kemehòònk Noun sejenis keladi keladi, sejenis

kemel Adjective true betul; benar correct true benar betul

kemiil Adverb up atas; di atas

kemiyan kemenyan

kemòh Noun bamboo buluh

kemòk Verb kembung perut

kemoo Adverb maybe mungkin

kemòòc Noun soul, spirit of a dead person arwah; mendiang arwah mendiang

kemòòc

kemòòng Noun calf; lower leg betis

kemòòr kemoor Noun caterpillar ulat Ku selaaq bungaaq aji hmòng deek kemòòr. There was a caterpillar living on that flower. Pada daun bunga tersebut terdapat sarang ulat.

kemòòr-chèk Noun termites anai-anai

kemumuq Noun semomoh; seruyan; sejenis tumbuhan kecil yang dikenali juga sebagai pokok hujan panas semomoh ; seruyan

kemus Noun agas; sejenis serangga penghisap darah

kemut Noun bisul

kemuur Noun ulat

ken Adverb dari

kén

kèn Noun perempuan, panggilan; panggilan bagi perempuan; panggilan yang digunakan untuk perempuan yang sudah berkahwin tetapi dimulai dengan nama anaknya yang sulong

kenaaq Verb got kena

kenaaq Adverb setuju; betul

kenah 1 Noun wife isteri2

kenalèèt

kenalek Noun crossbar palang kayu

kenan Noun betina betina

kenaraaw Noun jeritan

kenayoh Noun pengayuh

kendééh Adverb dari sini

kenderat Noun kudrat; kekuatan kudrat kekuatan

kendòq léq Adjective tidak mungkin

kenduriiq Noun kenduri

keneeh Noun pestle for rice antan antan

keneel Noun heel tumit

keneeng Noun pokok pokok

keneeng Noun ibu; emak ibu emak

kenèèng betar Noun petai; a tree with foul-smelling edible seeds pokok petai

kenèèng chebeer Noun rubber tree pokok getah

kenèèng jehuuq Noun tree pokok kayu

kenèèq Adverb dari tadi; sedari tadi

kenèèq

kenenhòl Noun batuk

kenéy Noun panggilan oleh perempuan untuk kakak iparnya kakak ipar, panggilan

keng'eep terlalu masam; teramat

kengboot Noun pengait; alatan yang digunakan untuk mengait buah. Selalunya diperbuat dari buluh. pengait

kenghòl Noun batuk "Booq de nya'nyiiq? Éñ ngcherngaay ngròq kenghòl," ngròq apaq. "Siapa yang demam? Saya dengar bunyi batuk," kata bapa.

kenglèèr perumpamaan

kengleh Noun door pintu

kenglèm malam

kengras Adjective terlalu atau teramat keras

kengrat kerat; separuh; sebahagian

kengriil Noun main beam at the top of the roof penyangga besar di atas rumah

kengriit Noun forearm lengan bawah

kengròh Noun entire area around a certain type of bait trap kawasan jerat; kawasan jerat dipasang kawasan jerat

kengròk Verb anxious tak sabar

kengwat Adjective terlalu atau teramat kuat; kekuatan

kengwiil Adverb left kiri

kengyèèk Noun wing sayap; kepak kepak sayap

keniic Noun scraper penyagat

keniing Noun tree pokok

keniing Noun ibu; emak ibu emak

keniing tek Noun thumb ibu jari

keniiq Noun mouse tikus

kenjéép Verb feel rasa

kenjéép

kenjiih Adverb dari situ

kenjiip

kenkatèh Noun seberang

kenleh

kenleh pintu

kenleh ibèèk

kenleh ikatéh pintu dalam

kenmééq Adjective cute comel; cantik; kacak

kenmèèq cute; handsome comel; cantik; kacak

keñnyaaq dari jauh; dari kejauhan

kenòk Noun type of large tortoise that lives in the jungle kura-kura; sejenis kura-kura besar yang tinggal di hutan kura-kura

kenòk

kenòòk Adverb belakang belakang

kenòòn Noun child anak anak

kenòòng Adverb back, behind belakang

kenòòng

kenriil

kenriit Noun forearm lengan hadapan

kensééy Adverb from there dari sana

kentééq Adverb from below dari bawah

kentiiq Adverb bawah bawah

kentòp Adverb right kanan

kenukor Noun kukur; sejenis alat yang digunakan untuk memarut kelapa

kenuréq entak Noun cotton bud pengorek telinga

kenuun Noun anak anak

Kenuun

kenuun pengréés

kenuuy Noun seed benih benih

kenyaal Adverb kiri

kenyanaaq Adverb dari jauh

kenyet Verb baru ingat

kep Verb obtain dapat

kepalee Noun chief ketua

kepkòòp

kepuk Verb kepung

keputusan Noun keputusan

kèq

kera'diiq Verb sit still mendiamkan diri

kera'jaq Verb bekerja bekerja

kera'meeq Verb happy gembira

keraac Verb potong; gunting; memotong atau menggunting fabrik

keraac Noun kunci

keraal Noun man lelaki

kerachay kerachany Adjective memercik

keraja'an Noun goverment kerajaan

kerak Noun orchid orkid

keral

keramlap-lap Adjective gelap-gelita Deek jiiq kelèm nèèq keramlap-lap medéy walah pèq belétrék. Rumah kami malam tadi gelap-gelita kerana tiada bekalan eletrik. gelap-gelita

keranaaq Connective because kerana

kerandook Noun armpit ketiak

kerani Noun kerani

keranyeet Verb terkejut

keras Noun keras

kerat Verb cut into pieces or slices kerat; mengerat Sèc kambik aji bikerat ju yooc tajap. The piece of mutton was sliced into pieces with a sharp knife. Daging kambing itu dikerat dengan pisau tajam.

kerataac Noun calar calar

keratil Verb tease kacau ; ganggu ; usik

kerawal Noun bat kelawar

kerawat Verb march kawat

kerbaar

kerbaar Noun twins kembar

kerbaar Transitive verb sound of trees rubbing together bunyi dua pokok yang menggeselkan

kerbaar Verb make a notch so that a tree will fall a certain direction menakik untuk menebang kayu besar jatuh ke tempat ditujui Charaaq ga'niiq jehuuq de betol mesti bikerbaar. Before felling a large tree you should notch it (so that it will fall the right way). Cara menebang pokok yang betul mesti ditakik.

kerbaw

kerchèp kerchèmp Noun lighter pemetik api, alat yang digunakan untuk menyalakan api rokok.

kerchèp

kerdang Noun bunyi objek kaca berlaga, contohnya cawan

kerdèèy Verb pura-pura tidak tahu

kerdéq Verb sit still mendiamkan diri; berdiam diri

kerdiiq Verb hold back merahsiakan

kerdiiq Verb mendiamkan diri

kerdiiq

kerdol bejangar

kerdool

kerdool jangar

kerdool laq keral

kerdool ngraaq

kerdoor Noun woman perempuan

kere'baak Noun butterfly rama-rama Kere'baak bèng bungaaq ajih bòòr iragiiq. Rama-rama pada bunga itu cantik warnanya.

kere'jaq Verb bekerja

kere'jet Verb terkejut

kerèèc

kereek 1 Noun fever demam2

kerèèk Noun cockle kerang Én nggemar chaaq kerèèk. Saya suka makan kerang.

kereh Noun muddy keruh

kerenchii Noun sikh bengali

kerendiiq Noun pendiam

kerengléng Noun sejenis buah; sejenis buah hutan yang seperti buah manggis tetapi kulitnya lebih lembut. Buah ini sering tumbuh meliar di dalam kawasan hutan. buah, sejenis

kerentiiq Adverb down bawah

kerep Verb hendap

kerep Noun sejenis alat muzik tradisional Orang Asli yang diperbuat dari buluh alat muzik, sejenis

kerèpéq Noun kerepek

kerèq 1 Verb ask tanya2 wonder hairan

keretlut Adjective berombak; ikal mayang

keretlut Adjective balding berketak

kerhak Verb mengeluarkan kahak dari kerongkong

keriik Adjective dark gelap

keriiq Noun small sickle used for weeding keri Kòòt keriiq ajeh ha jaaq jenaay. Bring the sickle to clear the weeds. Ambil keri itu untuk menbersihkan rumput.

keriléng Adjective keliling

kerimtep Adverb this long selama ini

kerinchèèt kerinchèènt Noun pin

kerinchuut kerinchuunt Adjective kusut; bekas jahitan yang kusut dan tidak sempurna

kerintañ kerintañ Noun sasa; badan yang sasa sasa

kerinténg Noun kerinting

kerinténg

keritee Noun car kereta

kerjaaq Noun ginger halia

kerjaq Noun kerja kerja

kerkéér Verb menjerit menjerit

kerkiir Noun around keliling ; tepi

kerlak Verb block halang

kerlang

kerlap Verb mengelapkan

kerlat 1 Verb mengganggu2

kerlat imat

kerling

kerlòh kerlònh Adjective cecair yang pekat

kerlòk Verb put in masukkan

kerloot Verb tanggal

kermiiq Verb beautify memanjakan

kermil

kerngòòy Transitive verb menghidu menghidu

kerngòòy

kernyeet 1 Verb reverse undur2 sink tenggelam

kernyim Verb smile senyum

keròk Verb menggeletar; menggigil menggeletar menggigil

keròmdook

keròòp Adverb down bawah

kerooq Noun solid, mature part of the rattan vine, where the thorns and bark have already fallen off batang rotan; bahagian rotan yang keras dan tidak duri

kerpuk Verb mengepung

kersoy Adjective kering Sòòk Waq Minah kersoy madee tò'tiiq kimamuh nèèc. Rambut Waaq Minah kering kerana dia belum lagi mandi.

kertas Noun paper kertas

kertèk Noun bunyi besi pada roda

kerténg Verb kibas

kertiiq Adjective sahaja

kerumal Noun isi pokok bertam; bahagian dalam pokok bertam

kerundéél Adverb sepeninggalan

kerup Verb cover/fill with earth; bury timbus

kerwal Verb keluar

kerwalgee Noun family keluarga

kerwat Adverb bersungguh-sungguh

kerwoh Verb keluar

kerwòh Verb to adze mencungkil

késah Noun kisah kisah

kesèèy Adverb dari sana

kesèhatan Adjective kesihatan

kesumbee Noun kesumba

ket 1 Noun egg telur2

ket Noun stomach perut

ket

ket Noun rubbish sampah

ketaan Adjective kusut

ketaan Adjective liat

ketawaq Noun gong

ketiyaa Adverb surprised kejut

ketlaac ketlaañc Noun calar; mencalar; bercalar; garisan atau bekas kena sesuatu yang tajam

ketupat Noun ketupat

ki makòòq

ki- 3S dia

ki'jek Adjective kecil kecil

ki'mòòc Noun hantu hantu

ki'mòòc

ki'nèc Noun reaping; harvesting penuaian

kichap Noun ketchup kicap kicap

kihòòy Verb yawn menguap menguap

kiit Noun buttocks punggung punggung

kijaay Noun daun pemulih; daun ini digunakan semasa upacara sewang dan semasa berjampi. Ia akan dicelupkan ke dalam air yang telah dijampi dan di renjiskan kepada tubuh pesakit.

kijang 1 Noun kijang kijang 2

kijay Noun kemenyan; kemenyan adalah getah yang telah mengeras dari sejenis pokok kayu yang tumbuh meliar di dalam hutan. Ianya dibakar semasa upacara sewang dan semasa berjampi kerana ia mengeluarkan bau yang harum. Dipercayai bau yang harun tersebut akan menjemput roh-roh atau semangat yang diseru untuk mengubati pesakit kemenyan

kijel

kikès Noun landak; sejenis landak yang saiznya lebih kecil dari landak biasa landak

kilap Verb belit belit

kileeq Adjective lain lain

kiliip

kilik Verb carry kendong kendong

kiloo Noun kilo kilo

kilòòñ Verb berebut berebut

kineen Noun brother in law abang ipar

Kinta

Kinta, Jalan Pahang Bawah

kiperhèèk

kipeselamat

kipooy

kiraaq Verb count kira kira

kitap

kitap manah

kitap paay

kiwéés hééq

kòh Verb pour tuang tuang

kòl Verb tumbang Keniing jehuuq ajih kikòl kenaaq ku keritee. Pokok kayu itu tumbang dan mengenai sebuah kereta. tumbang

kominis Noun communist komunis komunis

kompiyutee Noun computer komputer komputer

konaa Noun corner belok; pusing pusing belok

kooc Verb gali gali

kooh Verb potong "Eñ ng'ét nu Tapah medéy ngha-kooh jok seluwar kééq de peh adèh," ngpasal nu amèèq-ng. "Saya pergi ke Tapah kerana mahu memotong kaki seluar yang labuh ini," saya memberitahu ibu. potong

kòòk Noun type of plant bunga petai bunga petai

kool Verb to tie simpul; balut simpul balut

koop Verb squeeze genggam genggam

kòòp Verb lie prone tiarap; berbaring dengan dada dan perut di bawah Sangèèt be'umor ennam gechèèq lekat kike'kòòp. Six-month old children still lie prone (when they sleep). Kanak-kanak yang berumur enam bulan masih meniarap.

kòòp

koor Noun goitre beguk Amèèq hèèq mòng ikoor ku itangen. My mother has goitre on her neck. Ibu kamu mempunyai beguk di lehernya.

koor

koor Verb tebas Atoq èng kikoor lalak keeq mòng ku bèng deek jiiq. My grandfather is cutting the grass near our house. Datuk saya memotong rumput yang terdapat di bahagian tepi rumah kami. tebas

kòòr Verb rintis; merintis sempadan; membuat tanda bagi menyatakan sempadan sesuatu kawasan

kòòs Verb kikis kikis

koot 1 Noun owl burung hantu Ngròq koot ku kemiil jehuuq ajih besenggòh. The sound made by an owl on a tree is very frightening. Bunyi burung hantu di atas pokok itu menakutkan.2

koot Noun nephew, niece anak saudara; anak buah Melissa ajih koot èng. Melissa is my niece. Melissa adalah anak saudara saya. anak buah anak saudara

kòòt

kòòt Verb beli beli

kòòt Verb take ambil; kutip; pungut pungut ambil kutip

kòòt nyawaaq

kop timbus

kòp Noun lime kapur kapur

koq Noun tin-can tin

kòq Adverb mari; jom Kòq hi'et. Mari kita pergi. mari jom

kot Noun tembelang; telur yang sudah rosak tembelang

kote Noun kota kota

koy Noun biscuit biskut; kuih biskut kuih

krismes

kristiyen

ku Adverb di; ke; pada; kepada pada di kepada ke

ku- unexpectedly; suddenly tiba-tiba; dengan tidak di sangka-sangka Pok kééq tengah kicha'chaaq ku nglaak pintu aléh-aléh kikumuuc nu katéh deek medéy kiburuuq ha mat chanaaq. Ayam yang sedang makan di sebelah pintu tiba-tiba terus masuk ke dalam rumah kerana ternampak serpihan nasi.

kubo

kubuuq

kuchéng

kuchik 1 Noun cat kucing Én mòng mbelee kuchik. Kuchik én kuwat kiche'chaaq. Ileey kigemar chaaq kaaq. Small fury domestic animal. Saya ada membela kucing. Kucing saya kuat makan. Ia suka makan ikan. kucing 2

kudaaq 1 Noun horse kuda kuda 2

kudaaq belang

kude

kudil Noun kudis kudis

kuhu- want; wish; desire mahu; hendak; ingin hendak mahu ingin

kukak Noun sloth kungkang

kukoh Adjective kukuh kukuh

kukor Noun sejenis binatang binatang, sejenis

kukor memarut; parut (kelapa) Amèq kikukor nukebeeq je'eer madee kuhu champor laq menasaq lemaq. Emak memarut sebiji kelapa kerana dia mahu mencampurnya dengan masak lemak.

kukos Noun kukus kukus

kulam Noun pond kolam kolam

kuléé

kulèèq kulèènq Noun heel tumit tumit

kulép Noun buah kulim kulim

kuléq Noun cawan cawan

kulop Noun son kulop; gelaran kepada anak lelaki di dalam keluarga

kuman Noun kuman kuman

kumpolan kumpulan

kuna liku; berliku

kunéng Noun yellow kuning kuning

kungkang Noun see - saw jongkang-jongkit; alat permainan yang terdapat di taman permainan jongkang-jongkit

kuntik Adjective low rendah; pendek rendah pendek

kuntus Adjective kudung kudung

kup Verb fill in kambus; timbus timbus kambus

kupii Noun coffee kopi kopi

kuraaq 1 Noun tortoise kura-kura2

kuraat Verb twist menggeliat menggeliat

kuraaw Noun padi; sejenis padi wangi Ku jiis adèh, hiiq hichaaq chengròòy baaq kuraaw. Hari ini kita makan beras wangi. padi

kurang Adjective less kurang kurang

kurool Noun knee lutut "Aduh! Kurool én nyiiq". "Aduh! Lutut saya sakit". lutut

kursus Noun course krusus krusus

kus Verb rise bangun bangun

kus ingaaq

kus nòòq

kuste kusta

kutaq Noun kotak kotak

kutay kotai; tua; sangat tua; kering

kutép Verb kutip; kutip

kutiq Adjective short pendek pendek

kutor

kuuc Verb wake up bangun bangun

kuuñ Verb get up bangun

kuur ungkapan apabila mahu memanggil ayam

kuus Noun porcupine landak

kuuy Noun head kepala

kuwaak Verb split open rekah rekah

kuwalee Noun kuala kuala

kuwaliiq Noun frying pan kuali kuali

kuwar Noun senduk; senduk yang dibuat daripada kayu, yang digunakan untuk mengaul nasi senduk

kuwat 1 Noun strong kuat kuat 2

kuwèèc Verb menggores; mengikis

kuwél

kuwiit Noun babi; babi yang dipelihara babi

kuwòk Noun kuang

kuy 1 Noun biscuit biskut; kuih2

L

la Transitive verb sudah; telah telah sudah

la Adjective by oleh oleh

la'keq 1 Verb brag; boast mengada2 Adjective joyful gembira

laac 1 Adjective clean; drop bersih2 Adjective tanggal3 Adjective licin4 Adjective luntur

laac Adjective botak; kepala yang tidak mempunyai rambut

laac

laal Verb split out luah; mengeluarkan sesuatu yang terdapat di dalam mulut

laap Verb cuci muka

laar Verb tersekat ; tersangkut

laay Transitive verb unroll bentang ; hampar

labuuq Noun labu; sejenis sayuran labu

labuut Noun fontanelle ubun

ladaaq Noun lada; sejenis sayuran lada

ladiic

lagééq Adjective jinak jinak

laguuq Noun song lagu

lah mari

lakuuq Adjective laris; laku; mempunyai permintaan yang tinggi; popular Koy de kijuwal ya Halimah lakuuq, medèy murah ru sedap icha'naaq. Kuih yang dijual oleh Halimah laris, kerana murah dan sedap. laris ; laku

lalaay Noun menstruation haid

lalak Noun lalang

lalaw Noun pokok tualang

lalèèy Adjective lazy lalai; cuai cuai lalai

laleq Adjective kecil

laléq Adjective small kecil

laloow

laluuq Verb lalu

lama why mengapa; kenapa kenapa mengapa

lamat Adverb lambat ; lewat

lambér

lampap 1 Noun ikan lampam ikan lampam ; lampam 2

lampaw Adverb melampau

lampoo Adverb melampau

lampu

lamuur Noun lagu sewang

lanaaq Noun pantang; larangan membuat sesuatu atas nasihat pawang akibat dari jampi yang diberikan olehnya pantang

langsong Adverb langsung

laniing Noun tebuan

lanjot Adjective panjang

lantéq lantik

lapan eight lapan

lapéq Verb lapik; meletakkan sesuatu pada permukaan bagi melindunginya

laq 1 Connective with dengan2 and dan

las

las Noun akhir

las Noun ants semut Las binatak machòòt ru je'òòy ijenis. An ants are small insect and there are many types of ants. Semut binatang yang kecil dan banyak jenisnya. semut

las gesòòq Noun insect, type of kerengga; sejenis semut yang berwarna coklat dan mempunyai bisa bila menggigit dan telurnya digunakan Orang Semai untuk umpan memancing ikan kerengga semut, sejenis

las selaaq Noun ant, type of semut daun; sejenis semut berwarna hitam

las siip Noun ant, type of semut, sejenis semut

las tep Noun stinging black ant semut api semut api

lasèè Verb biadab; perlakuan tidak senonoh biadab perlakuan tidak senonoh

lasiik Adjective tall tinggi

lat Noun loincloth cawat Muyang jiiq entem ennaay lòk lat. In the past, our great grandparents wore loincloth as clothing. Pada zaman dulu, nenek moyang kami memakai cawat. cawat

lat Verb coil ; wind gulung Maay ra'naaq ajih kilat ichook jarék. That old man is winding a net. Orang tua itu gulung tali jaring. gulung

lat Noun sanitary pad tuala perempuan

lat Noun sejenis tupai tupai, sejenis

lataaq Noun lata

law Adjective terang; keadaan yang cerah

lawaa Adjective lawa; cantik

lawan Verb fight lawan

lawas Adjective lapang

lawong Verb shout; speak in a loud voice laung; berlaung; panggil laung ; panggil

lawoq Noun lauk

lawot Noun sea laut

layang-layang Noun kite layang-layang

layaq layak

layén Adjective lain

layèn Adjective lain

le'ap Noun shelter teduh ; sejuk

le'ém Adjective lembut ; lembik

le'jèt Adjective very hot amat panas panas, amat

le'ket

le'kòh

le'laap Verb membasuh muka; mencuci muka basuh muka ; cuci muka

le'lat Verb coil ; wind bergulung ; lilit Chenchook ajih kile'lat ku jehuuq. That wild plant is winding around the tree. Tumbuhan liar itu bergulung pada pokok. gulung ; lilit

le'lèèp

le'lòòs

le'luk 1 Verb laugh ketawa2

le'munchut Noun civet musang hitam

le'nòk pakaian

le'nyuup Verb mengantuk

le'oop Adjective teduh

le'ooy Verb sleepy mengantuk

le'uñ Verb berbisik-bisik; bercakap perlahan supaya tidak di dengari oleh orang lain

le'uñ sungut; bersungut

lebat Adjective lebat

lebéh Adjective more lebih

lebèh Adjective more lebih

leboh Adjective habis ; hilang

leboh Adjective wide luas

lechah Adjective becak; keadaan tanah yang berlumpur terutamanya selepas hujan

leek Verb peel bark tarah kayu Jiiq jileek keneeng jehuuq. We are peeling bark off the wood. Kami menarah pokok kayu.

lèèk

leep

léép 1 Noun school of fish sekumpulan ikan ; ikan yang mudik2 Verb go upstream bermudik

lèèp Verb intai, mengintai

leeq Noun pig babi

lééq Noun frying-pan periuk

leeq kòh leeq kònh Noun tortoise kura-kura hutan kura-kura, sejenis

leeq ngong Noun Sejenis buah hutan yang boleh dimakan. Sering tumbuh meliar di kawasan hutan. Kulitnya berwarna hijau ketika belum masak dan selepas buahnya masak ia bertukar warna menjadi seakan-akan warna coklat. Pokok buah ini sering tumbuh membesar sehingga beberapa meter panjangnya. Isi buah ini adakalanya masam dan manis rasanya apabila sudah masak sepenuhnya.

lèès

leet Verb exit; go out keluar

leet

leet Verb tumbuh

leet Verb lihat

lèèt Noun genital kemaluan wanita

lèèt

lééw Noun typr of bamboo sejenis buluh buluh, sejenis

lèèw 1 Verb usik, mengusik; sentuh; ajuk, mengajuk2 pegang

lèèw che'nap

leey Noun panggilan untuk menantu

leey Pronoun you yourself awak sendiri

leey-ng Pronoun I myself saya sendiri

legaaq Adjective longgar; luas Serwal adèh dah legaaq. Seluar ini sudah longgar. longgar ; luaw

legép Noun sejenis racun; cecair beracun yang disapukan pada bilah damak. racun, sejenis

legòs Noun rambutan rambutan Pelèèq legòs kééq kichét ya kemòòc amèèq ku bèng deek ajéh, che'èèt ru tebal i'isiq. The rambutan which is sweet and the meat is thick. Buah rambutan yang ditanam oleh mendiang ibu di tepi rumah, manis dan tebal isinya.

lèh Verb pluck petik; mengambil bunga, buah atau pucuk daun dari tangkainya Amèèq èñ kilèh ladaaq, kiha-juwal nu pasaa. Ibu saya memetik lada kerana dia mahu jual di pasar. petik

lehèèc Adjective slow perlahan ; terhegeh-hegeh

lehem 1 Noun nafas; udara yang disedut ke dalam dan dihembuskan keluar dari paru-paru nafas 2

leher Adjective berlendir lendir

lehiik Noun spittle air liur

lehut Adjective dented kemik

lejang Verb mara

lek Noun flying fox keluang

lek Noun tabung sumpitan; tempat menyimpan bilah damak

lèk Verb geletek; perbuatan menggelikan seseorang supaya dia ketawa

lekat Adverb masih; masih lagi Ali lekat kigeey ru iamèèq-apaq, walawpen ya kibekenah-kenòòn. Ali masih tinggal bersama ibu bapanya, walaupun sudah beristeri isteri dan mempunyai anak-anak.

lèl Noun Indian India; orang India India

lelachòòk Adjective gelap-gelita; keadaan gelap di waktu malam jika tiada sinaran bulan gelap-gelita

lelakchòòk

lelakcòòk

lelamee Adverb later; after a while; after some time lama-lama

lelayèèk Adjective gelap-gelita

lelehéc

leliwaay Verb menjulur julur

lemang Noun lemang; pulut yang telah dicampur dengan air santan dan dimasak di dalam buluh

lemaq Noun lemak

lembap Adjective lembab

lembot Adjective lembut

lembur Noun kebuluran

lembuuq 1 Noun lembu2

lempaaq Noun paha; bahagian kaki antara lutut dan pinggul Lempaaq menaay èñ kilukaaq medèy kiyòòk ju keneeng jehuuq. Paha adik ipar saya luka kerana dia jatuh dari pokok. paha

lempeep Noun stomach ache sakit perut kerana masuk angin Wah Embong nyiiq iket medéy ya lempeep. Wah Embong sakit perut kerana masuk angin.

lempeep lempeemp Adjective slow thinking, but not stupid lembab; lambat cara pemikiran atau bekerja Kenòòn hèèq lempeep ikerenjaq; gèq kikòòt perhatiyan. Your child is slow in working because he is not paying attention. Anak awak lambab bekerja kerana tidak mengambil perhatian.

lempeeq Noun sakit perut ; kembung perut

lempòòs Noun tepos

lempuuq when bila

lemuk Noun hujung pokok

lemuun

lemuuñ Noun teeth gigi

lemuun karat

lemuun pehook

lemuuq Noun ilmu

lèñ Adverb terbiasa; tidak hairan; bukan perkara yang baru

lèng Adjective low rendah; pendek rendah ; pendek

lenghéék Noun air liur

lengiic Verb dongak; mengangkat muka, memandang atau melihat ke atas dongak

lengiq Noun leher leher

lengkap Adjective complete lengkap

lengloot Verb lie bohong ; tipu Kèèq kilengloot ha i'amèq. He is lying to his mother. Dia menipu emaknya.

lengòs Noun type of large squirrel with black fur and white stripes on its shoulders sejenis tupai yang besar berbulu hitam bergaris putih di bahunya tupai, sejenis

lengriiq negeri

lengsic Noun gum gusi

lenguwaaq Noun sejenis burung burung, sejenis

lenjuun Adjective lencun; basah kuyup

lenleek Verb kecewa; mengecewakan

lenòòn Verb lie; cheat bohong; tipu

lensèèk Noun fox musang

lentaak Noun tongue lidah Lentaak èñ kichòòr amen ngchaaq bende ke'eer. My tongue stings when I eat something sour. Lidah saya pedih jika saya makan benda yang masam.

lenyiim Verb tersengih

lèp 1 Verb main alat muzik dengan menggunakan jari2 tangan merayap-rayap

lepaaq Verb jemur

lèptòp Pronoun laptop komputer riba

lepuñ Verb tekun

leryar leryanr Verb cramp kebas

lès Verb angry marah

let Verb padam

lewéét

ley Verb arrive sampai; sehingga; hampir; datang; seluruh sampai ; datang ; sehingga ; hampir ; seluruh

léy Verb arrive sampai; sehingga; hampir; datang; seluruh

li- kata ganti nama refleksif; kata ganti nama ke diri; imbuhan awal untuk kata ganti nama, seperti: lihiiq "kita sendiri", lihÃ¨Ã¨q "anda sendiri"

li'één saya; sendiri

li'kooc Noun rambutan hutan

libar Adjective lebar

libot Noun gabus

lihèèk Verb winding ; aslant bengkang-bengkok ; senget

lihiik Noun saliva air liur Pengemis ajeh kiliip ilihiik kinèèng cha'naaq keeq de besendap. Pengemis itu menelan air liurnya melihat makanan yang menyedapkan.

liik Verb galoh, goreng tanpa minyak

liip Verb swallow telan Menang kerdoor èñ kinyeq pèq kaha-liip penglaay de kedèc ajeh. My young sister refused to swallow the medicine that was bitter. Adik perempuan saya tidak mahu menelan ubat yang pahit itu.

liiq Noun frying-pan periuk

liiw Adverb old lama

liko Noun ikan liko

lilén

lilèn Noun candle lilin

lilòòy Verb swimming berenang

lilòòy

limaaq five lima

limaay Pronoun mereka mereka

limbariiq Noun air liur basi air liur basi

limpon Noun besen

limpun Noun container besen

linaaq Adverb lena

lingah Adverb lambat ; lewat Bah Uda lingah ki'et nu sekulah. Bah Uda lambat pergi ke sekolah.

lingsic Noun gusi

lintah Noun leech lintah

lintaw 1 Noun sejenis lintah lintah, sejenis 2

lipat Verb lipat

litaw Noun teruna; remaja lelaki remaja teruna lelaki, remaja

liwar Verb berlegar

liyar Adjective liar

lobaq Noun carrot lobak

lòc Verb meronta

lohot Adjective kemik

lòk Verb wear pakai; memakai pakai

lòn lòñ Verb snatch; scramble (e.g. for a prize) rebut, merebut

Long Noun anak sulung

lòòc Verb shave cukur Shiva kilòòc imisèy. Shiva is shaving his moustache. Shiva mencukur misainya. Kééq ajeh bilòòc isòòk. His head is shaved. Dia dicukur rambutnya.

lòòk Verb tersekat

loop Verb uli

looq 1 Noun penis zakar ; kemaluan bagi lelaki2

loor Verb tumbuh ; tunas

lòòr

lòòr Verb gulung

lòòr Verb grow tumbuh

lòòs 1 Verb coming back datang balik; kembali2 retreat undur

loot

loot Noun mountain gunung Mase ng'et nu Sabah, èñ ngbakeeq loot Kinabalu ju kernyaaq. When I went to Sabah, I can see Mount Kinabalu from afar. Semasa saya pergi ke Sabah, saya nampak gunung Kinabalu dari jauh.

loot Verb suck, as with a straw, or as with candy in the mouth hisap; sedut sedut hisap

lòòt

lòòt Verb terbeliak; mata terbeliak

lòòt lòònt Verb suck on (e.g. candy, sweet) hisap (contohnya gula-gula)

loot (2)

lòòy Verb swim berenang

lòòy

lòq 1 Connective with dengan2 and dan

lòr Verb menyusur dengan dada (bayi)

lòs Adjective loose longgar

low Adjective nampak; terang

lòy

lubang Noun hole lubang

lubang mòh Noun lubang hidung

lubang mòh

lubòk Noun lubang

lubòk

lubòng batuuq

lubòòk

luc Noun anak bongsu anak bongsu

luk Verb laugh ketawa Bah Adok kiluk ley kaha-hool iteew mat. Bah Adok laughed until he cried. Bah Adok ketawa sampai matanya berair.

luloq Noun swamp lumpur ; paya

lulos Noun pass lulus

lumbong jelapang

lumè Noun sejenis ikan ikan, sejenis

lumpat Verb jump lompat

lungrik Noun kerayong; sejenis buah petai hutan buah, sejenis ; kerayong

lunhòòr Adjective regang

luniiw jangka masa

luri Noun truck lori

luros

lurung Noun lorong

luut Verb benjol Ikuuy luut medèy kiyòòk ku kemiil batuuq. His head was swollen because he fell on a stone. Kepalanya benjol kerana terjatuh di atas batu.

luwar Noun luar

luwas Adjective lapang

luwèèn Adjective lembut

luwèèt luwèènt Adjective lembut

luwèèy Noun bee, type of sejenis lebah yang membuat sarangnya di atas pokok dan mempunyai madu yang boleh dimakan, selain madunya lebah itu juga boleh dimakan

luwét Adjective lambat ; perlahan

luwiik Verb faint pening Mase ariiq bekèèt, tenèq keraal èñ kirasaaq bekèèt ru kiluwiik. When the day is hot, my elder brother feels hot and faint. Semasa cuaca yang panas abang saya merasa panas dan pening.

M

ma- ke

ma- they mereka

ma'ap Verb maaf maaf

ma'gat Adverb tempat lain tempat lain

ma'mèèq Verb engaged; about to be married mahu dikahwinkan

ma'ne Noun makna ; erti makna erti

ma'nòòq Noun sister in law kakak ipar Muh ma'nòòq Wak Enje ajeh, Wak Ida. Wak Enje's sister in law name is Wak Ida. Nama kakak ipar Wak Enje ialah Wak Ida.

maa how apa Maa i'gah? Apa khabar?

maa hentòq de mòng

maa'gat Adjective ganjil; pelik; lain dari yang lain

maac Noun kutu ayam; hama ayam kutu ayam hama ayam

maaq Verb return; go home balik; pulang

maay 1 Noun person or people belonging to a district, country penghuni; penduduk Ju ipenakèy ru ichare, hipanèy keeq ajeh maay ju bandar. Dari pakaian dan gerak-gerinya, kita tahu bahawa dia itu dari bandar. penduduk penghuni 2 bangsa; kaum; suku Ché'gu kelas èñ maay Chinaaq. Guru kelas saya berbangsa Cina. suku bangsa kaum

maay awam

maay bahnèh sòòk

maay cherngaay

maay dadaat

maay engraaq

maay gentéék

maay genuntik sòòk

maay gilaaq

maay halaaq

maay jeng'òòy

maay mamuh

maay nennèèng

maay ngraaq 1 Noun orang tua2

maay nyiiq

maay pel'eec

maay perendat

maay pre'yòòs

maay tòq pechayaaq

maayool maayoonl Verb tiru; meniru; ikut tiru ; ikut

mabeeq Pronoun mereka mereka

mabééq

mac 1 Noun microphone mikrofon; pembesar suara2

Mac Noun March Mac; bulan ketiga dalam setahun

machak Noun bacang; sejenis buah seperti mangga yang mempunyai bau yang amat kuat.

macham Adverb macam

machan Noun sejenis binatang binatang, sejenis

machòòt machòònt Adjective small kecil Kenòòn kuchik ileey paay yòòs ajih machòòt ju kemeeq. Anak kucing yang baru lahir itu kecil dan comel.

madèh Adjective ke sini

maduu Noun honey madu

magit how many berapa

mahaal Noun semak-semun; belukar

mahmeri

makin Adjective makin

makòòq Verb pregnant mengandung; hamil; bunting Ma'nòòq èñ kimakòòq naar genchèèq. My sister-in-law has been pregnant for two months. Kakak ipar saya mengandung dua bulan.

makòòq haleey mengandung anak luar nikah; mengandung tanpa ikatan perkahwinan yang sah

maksot maksud; erti; tujuan; hajat; kehendak; niat Maa maksot hèèq habuwal bagèyajih? Apa maksud awak bercakap begitu?

maleh apa dia; tidak apalah

maléykat

malòòq where di mana Malòòq hèèq dèèq arap èng néh? Di mana kamu simpan barang saya tadi?

mameek Noun tiger harimau

mamèèq Noun serasi

mamuh 1 Verb bath mandi2

man Verb play main

man Noun thing or animal that one take care of, as in a pet haiwan peliharaan

man main

manah Noun old lama Arap ileey de manah ru ni'nic ajeh bitòòt. Barang yang lama dan tidak baik itu dibakar.

manah entem Adverb zaman dulu

manang mandul

maneng Noun spider labah-labah

maneng; manheel; tangwiik; tapeng; tawiik

mangaay Noun scorpion kala jengking kala jengking

mangge Noun mangga; sejenis buah mangga

mangheel mangheenl Noun large spider labah-labah besar

mangkoq Noun mangkuk mangkuk

maniiq 1 Noun rain hujan Yah ajih kimaniiq lebat ku Langkap. There was heavy rain in Langkap today. Hari ini hujan lebat di Langkap. hujan 2

maniiq lebat

manjat Verb merisik; perkara yang berkaitan dengan perkahwinan merisik

manjee Verb manja

manow Noun type of rottan rotan manau rotan manau rottan, type

manuk Noun chicken ayam

manusiyaaq Noun human manusia

manyèèq Adjective kedekut kedekut

mar Adjective saiz saiz

maraaq Noun enemy musuh musuh

maraq Adjective marak

maree Noun problem masalah

maréék Noun type of fishtrap made from bamboo, used at waterfalls sejenis perangkap ikan yang dibuat daripada buluh, di pasang di kawasan air terjun perangkap ikan

mas 1 Noun gold emas2 banana, type of pisang, sejenis pisang, sejenis banana, type of

masa'alah Noun masalah

masaq Verb cook masak

mase Noun semasa

masè masa

masék-masék Adverb masing-masing

maséng lain; lain-lain; terpisah; sendirian

masit Adjective masin

masjét

mat 1 Noun eye mata Mat èn pehoot teroq habuuq. My eyes are painful because of the dust. Mata saya sakit terkena habuk.2 seed biji, benih3

mat ariiq

mat chebeer biji getah

mat jiis 1 Noun sun matahari2

mat kéét

mat mòh paras rupa

mat parèèy Noun biji getah

mat setar Noun ungu

mat tééw

mataaq Noun spear seligi, sejenis tombak seligi ; tombak

mataaq kayéél Noun mata kail

matah Adverb ke atas

mateew Adverb to the river ke sungai

matiiq Adverb ke bawah

maw Verb want mahu

mawaaq Noun siamang

mayaap how many berapa

mayat Noun mayat

mayén berenchéép

mayiin batak

mayiin kejar-kejar

mayiin lenlaac Noun main jadi-jadi; main hantu-hantu; main kejar-kejar adalah sejenis permainan yang mengkehendaki pemainnya (si hantu) mengejar pemain lain (si manusia) dan memakannya yang menandakan kemenangan. Mana-mana pemain yang mula-mula sekali (mangsa pertama) ditangkap atau dimakan akan bertukar giliran menjadi hantu pula menggantikan pemain yang pertama tadi dan pemain pertama tadi akan bertukar menjadi manusia kembali dan pertukaran ini akan berlangsung selama mana permainan ini dimainkan.

mayin Noun main

mayooq Verb very angry terlalu marah marah, terlalu

mbèèq

mboong 1 Noun middle daughter, not the youngest nor the oldest daughter anak perempuan yang di tengah, tidak bongsu dan tidak sulung2 title for younger woman nama timbangan pada perempuan yang lebih muda

me'òh Verb fed up jemu

medèy Connective because sebab; kalau; kerana sebab ; kerana ; kalau

mèdikel Noun medical ubat

mèè

meem 1 Noun benda yang dikemam "Wees agoq chaaq chekelat ajeh, medèy meem menang hèèq," ngròq Wak Ani nu èñ. "Jangan makan gula-gula itu, kerana ia benda yang dikemam oleh adik kamu," kata Wak Ani pada saya.2 Verb kemam; mengemam

mèèm Noun breast tetek; buah dada

mèèm

mèèq 1 Noun love cinta2 want mahu

mèèq

mèèq Verb engaged belum kahwin

megah Adjective megah

mègerèn Noun migraine mingren

meh

mehòòn

mehuuñ

mèkap

melalu'ii Verb by way of; through melalui

melayu Noun malay melayu

meleeq what apa

Melèsiyee Noun Malaysia

melilèèn melekit

melintang Adjective melintang

memah Noun sejenis ikan air tawar ikan, sejenis

memaraaq Verb attack; assault menyerang menyerang

memberéép

memegit Adjective several beberapa

memerang

memeriip Adjective beberapa

memmòòng Noun daun kesing

mempesan 1 Noun sejenis labah-labah labah-labah, sejenis 2

memuruu Verb hunting memburu

men Connective kalau

menaay Noun adik ipar; abang ipar; kakak ipar kakak ipar abang ipar adik ipar

menah Noun pakcik yang lebih muda dari ibu atau bapa

menalèh Noun girl; virgin gadis; perawan; remaja perempuan perempuan, remaja gadis perawan

menalèh

menampong Verb menyara

menang Noun saudara kandung yang lebih muda dari diri sendiri Èñ mòng naar urak menang keraal. Saya ada dua orang adik lelaki.

menaq iduuy Noun petang semalam

menar Adjective benar

menatak

mendee loor Noun tumbuhan

menèèm Verb breastfeed menyusu

meneq Noun old father bapa yang tua

mèng Adverb dekat; hampir dekat ; hampir

mengakuuq Verb mengaku

mengarah berebut; dengan cepat; sepantas; dengan segera

mengarong

mengaròòng Noun skink mengkarung

menggas Noun binatang

menghaar Adjective suka memberi

menghar Noun wild boar babi hutan

menghar Noun daging

menghèèt Adjective lazat; sedap lazat sedap

mengkah Noun east timur

mengòòt Noun night malam Mengòòt adèh èn nghu-daq awal gèq. Malam ini saya nak tidur awal sikit.

mengòòt

mengòòt adéh

mengròòk Noun mengkarung

mengròòk

mengsaaw Noun menantu menantu

mengsat Noun pesanan

Meniiq

menjadiiq Verb menjadi

menman Noun play permainan

mennèèm Noun susunya

menòng

Mensoon Noun Mensoon, nama tempat di negeri Pahang.

mentare Connective while sementara

mentuut reaksi wajah; sedih atau berdukacita

menutong memotong

menutung 1 Noun cutting torehan2 Noun cutting torehan

menuuh Noun ladle senduk

menuung where ke mana

menyèès Verb senyum

mèp Noun peta

mérah matee Noun sejenis burung; burung merah mata burung, sejenis

merasén Noun vegetable, type of sayur manis

merboq Noun merbok

mereeq Adverb semakin hampir; semakin dekat semakin hampir semakin dekat

merèh Adverb ke bawah

mergas Noun tiger harimau

mergul Adjective senang mendapat rezeki

Meri Noun Meri; salah satu kaum orang asli di Malaysia

meriip how much berapa Meriip hargaaq bajuuq ajiih? Berapa harga baju itu?

merikan Noun merikan, sejenis pokok menjalar; rumput dedalu

merintah Verb memerintah

merlong Adjective clear jernih

mesegu Noun cempedak

meskar Noun bicycle basikal

mestii Adverb mesti

mètodis

méwah Adjective mewah

miing 1 Noun cheek pipi Miing èñ chehèèr sah ha behiip, medèy teroq ya pengrak mat ariiq. My cheek is red like a bloodbecause of sun burn. Pipi saya merah seperti darah kerana terkena pancaran matahari.2 face muka

miir Adjective nakal; tidak berdisiplin

milèh Noun ikan bilis

mimang Adverb memang

minchu Noun lipstick gincu

minggu Noun week minggu

minghaañ Noun ruam

minyaq 1 Noun oil minyak minyak 2

minyaq angin

minyaq gas

minyaq gelige

minyaq kapaq

minyaq sòòk

misal Noun for example misal ; contoh

misén Noun machine mesin

miséy

misèy Noun misai

miyaaw

mòh Noun nose hidung

mòh

mòm bilangan bagi manusia Éñ mòng naar mòm menang. Saya mempunyai dua orang adik.

mòng Transitive verb have ada; boleh didapati; wujud Ku Kuala Lumpur mòng je'òòy tempat kééq de bòòr-bòòr, kééq de buléh hiròh. Di Kuala Lumpur terdapat banyak tempat yang menarik yang boleh kita lawati. ada wujud

mòng Adverb hidup; belum meninggal dunia Apaq jòòp ru amèèq jòòp èñ lekat mòng, tapiiq ubaay ya ngraaq bernòòr. Datuk dan nenek saya masih hidup, tetapi mereka berdua amat tua sekali.

mool Noun mole tahi lalat Mool Lela chuwaay ku imiing. Tahi lalat Lela tumbuh dipipinya.

mòòl Noun end hujung

mòòn Noun pimples jerawat

mòòq

mòòq

mòòr tegur

mòp

mpang Noun dam empangan

mpem yah Noun dalam lingkungan pukul 3 pagi-5 pagi.

mpòòc

muc Noun umbut

muh 1 Verb mandi2

muh Noun name nama Muh èng Rosni Longhit. My name is Rosni Longhit. Nama saya Rosni Longhit.

mulaaq Noun mula; mula-mula; permulaan

muman Verb bermain

mumuc Adjective penuh

mungkah Adjective semuanya

murét Noun murid

muruuq Verb hunt buru; berburu; memburu; menghendap Mabeeq keraal ennaay gemar muruuq napoh. Orang lelaki suka memburu pelanduk.

musém Noun season musim

musiyum Noun museum muzium

musoh Noun enemy musuh

mutong Verb potong ; menoreh Tiyap hupeer amèq laq tenèèq-ng ma et nu mutong

muuc mooc Verb masuk

muur Verb to point out something extraordinary tegur

N

na'as Adjective pity kasihan; simpati

naar 1 two dua Naar urak seng'òòy dat bikap la mergas ku jeres yah ajih. Dua orang mati di gigit oleh harimau di hutan hari ini.2

nam Verb boil mendidih didih

naneq 1 one satu Mòng naneq ariiq, Bah As kiteròòc kaaq ku matééw. Pada satu hari, Bah As memancing ikan di sungai.2

nangkaaq Noun jackfruit nangka

naniing Noun tebuan

nanòòm Verb kencing kencing

nanòòm

napoh Noun mousedeer napoh; sejenis pelanduk yang bersaiz besar dan tinggal di kawasan yang rendah. pelanduk, sejenis napoh

nasép Noun nasib

nay- they kata awalan bagi mereka berdua

nè'- person who likes to orang yang suka Aru nè'lengloot. Aru suka menipu.

ne'alit Noun sejenis perubatan tradisi yang mengamalkan ilmu hitam perubatan, sejenis

ne'ijee Noun ejaan

nè'lengloot Noun liar pembohong

nè'lenòòn Noun liar pembohong

nèc

nèèng Verb see lihat ; tengok ; nampak; lihat; tengok; nampak Keeq kinèèng kaaq ku kulam. Dia melihat ikan di kolam. tengok lihat nampak

nèèng

neep Adjective masak; keadaan buah yang cukup masak

nèèq Transitive verb earlier tadi

nèèq nèh Adverb tadi; baru sebentar; sekejap tadi; keadaan yang telah berlalu tadi ; baru sebentar ; sekejap tadi

negaree Noun negara

negriiq Noun negeri

nèh Adverb -lah; partikel pada akhir kata yang menguatkan maksud perkataaan yang berimbuhan dengannya

nehakaaq Noun cerita cerita

nehinaaq hinaan

nen Pronoun that, those, the itu Chubaaq kòòt bop nen. Cuba ambil buku itu.

nengasèn Noun sayur masin

nengnèèng Noun kelihatan; melihat; pandangan; penglihatan

nennèèng

nèq Adverb only hanya

nèq se'niic Noun thief pencuri

nerakaaq

ng Pronoun my; 1st person possessive pronoun, used after the noun saya; kata ganti nama, posesif diri pertama, diguna selepas kata nama

ng- I; 1st person agreement marker used before the verb saya; kata ganti nama bagi diri pertama, diguna sebelum kata kerja

ngaak Noun kumbang kumbang

ngaar Adverb depan; hadapan hadapan depan

ngah Noun name for second son / daughter. anak kedua dalam keluarga anak kedua

ngarah berebut; lekas; segera

nge'nòòt 1 Noun minuman2 Noun minuman

ngeec Adjective burnt terbakar

ngèèl-ngèèl Verb menggelengkan kepala tanda tidak mahu atau tidak setuju

ngeeng Verb hantar

ngengsèèk Noun sejenis musang yang tinggal di atas pokok. Ianya aktif mencari makan di waktu malam dan haiwan ini adalah omnivor. musang, sejenis

ngensiir Noun suami suami

nggèèy Transitive verb like bagai

ngintééy

ngintéy Verb hunt buru; memburu; berburu; menghendap

ngintèy

ngkap

nglaak Adverb other side sebelah sana Keeq kihool ju kampok nglaak ateh. Dia datang dari kampung sebelah sana.

nglèng

ngngaaq

ngòòp Verb tunduk; kepala condong ke hadapan tunduk

ngòòt Noot Verb drink minum Chooq ajeh kingòòt teew ley jòòt ilehiik. Anjing itu sedang minum air sehingga air liurnya mengalir.

ngòòy Noun fragrance bau

ngraaq Noun old tua; orang yang sudah berumur tua

ngròòq sengiiq hati nurani

ngròq Noun say kata; bunyi

ngròq 1 Noun conversation perbualan2 Noun sound bunyi

ngròq juk bunyi derap kaki

ngulang Noun perayaan tradisi Orang Semai bagi menyambut tahun baru atau musim menuai

ni'nèc

ni'nèèc i'engròq

ni'nic Adjective not good ; ugly tidak baik ; tidak cantik Curak abat ajih ni'nic. Corak kain itu tidak cantik.

nic Adjective tidak elok Bajuuq ajiih nic. Baju itu tidak elok.

niic Adverb again lagi

ninoh Adverb hanya ini

ninòòy Noun persetubuhan

ninòòy

niq three tiga Yaya mòng niq urak menang keraal. Yaya ada tiga orang adik lelaki.

niyat Noun niat

nnam six enam

nòh Noun kali

nòng Adjective to ke ; kepada

nòng ani'nèc

nòng antòqgabòòr

nòng darat

nòng gaaw

nòng leboh

nòng machòn

nòng machòt

nòng perook ku darat

nòng perook ku kentéq

nòng perook ku lubòng

nòòl nool Noun rattan shoot; soft part of the rattan plant at the top end of the vine pucuk rotan; bahagian rotan yang lembut

nòòm Noun air kencing air kencing kencing, air

nòòng nooN Noun road jalan Nòòng ku Rumpaian Laut lecah. Jalan ke Rampaian Laut berlumpur.

nòòs heart hati

nòq se-; satu se- ; satu

nòq urak

nòvèmbe

Novèmbee Noun November November; bulan kesebelas dalam setahun.

ntooy

nu Adjective to ke ; kepada Èn ngmaaq nu deek amèèq èn. Saya pulang ke rumah ibu saya.

nu ariiq

nu keròòp

nu- one satu

nu-

nukembèr mat sekelip mata

nulòòq Adverb setempat

numbor 1 Noun number nombor2

numbor èko

nume'nat Noun sebiji

numòm Noun one person; alone seorang

nunen sekarang

nupeer

nuung pooy

nuus 1 Noun hati2

nya'niiq Noun disease penyakit Nya'niiq sangèt aji makin liiw makin teroq. Penyakit budak itu semakin lama semakin tenat.

nya'nyiiq Noun sick demam

nyaam Verb kunyah

nyaap Noun senja

nyaaq Adverb far jauh Tempat kereñjaq èn nyaaq ju bareh. Tempat saya bekerja jauh dari pekan.

nyam Adjective muda; belum masak (buah)

nyambong Noun sabung ayam sabung

nyampòng Adjective mujur

nyaniiq 1 Noun ghost hantu Cherite ajih cherite nyaniq. Cerita itu cerita hantu.2

nyanyaaq

nyanyiiq Verb sing menyanyi menyanyi

nyawaaq Noun nyawa

nyeberang Verb menyeberang

nyee Verb mengejek

nyeeh ejek; senda

nyèèq Noun hell neraka

nyenaang Noun tuhan

nyengnyam Adjective muda; muda (manusia) muda

nyenyòòm Noun fish whiskers misai ikan

nyep Adjective disappear hilang; lenyap hilang lenyap

nyèq Verb don't want enggan; tidak mahu

nyi'nyoq bukan

nyi'nyuq Negative not bukan

nyiiq Adjective hurt sakit

nyijaq Noun wall stud penyangga yang menonjol dari dinding

nyinjaap

nyinuuy ciuman

nyinyuuy nyinyooy 1 Noun lip bibir2

nyòh Verb burn bakar

nyòòn Adjective near dekat

nyòòng Verb mengambil Pegelap jinèèq, amèèq èn kinyòòng tééw ku perigiiq. My mother was carrying water from the well this morning. Pagi tadi, emak saya mengambil air di perigi.

nyòòq Verb drink minum

nyòòq Noun type of grass; love grass sejenis rumput rumput, sejenis

nyòq Verb hisap rokok atau tembakau

nyuuq Noun tiger harimau

nyuuy cium

O

òges

Ogos Noun August Ogos; bulan kelapan dalam setahun.

Oktobe Noun October Oktober; bulan kesepuluh dalam setahun.

òktòbe

ook Noun bee, type of tebuan tanah

òòk Verb give; ask bagi; beri Baju ajih bi'òòk ya maay. Baju itu diberi oleh orang.

òòk panii

òòr Verb suruh

òòs Noun fire api Jiiq jiruup òòs ku deek pender medéy jiha-jòp galèè. Kami menyalakan api di dalam pondok kerana kami ingin membakar ubi kayu.

òòs

òp Verb lazy; awake but not willing to get up buat-buat tidur I'ariiq la yah tapiiq lekat ki'òp. Hari sudah siang tetapi dia buat-buat tidur.

operésèèn Noun operation operasi

orang utan Noun orang utan orang utan

P

pa teew

pa- in; at di

pa'nyaaq Adverb rupa-rupanya

paap Verb memanaskan badan

paay Adjective new baru Deek adéh paay. This house is new. Rumah ini baru.

paay yòòs

pabèèq Adverb outside luar

pabel Noun bushes belukar

pachol Noun burung tiak

pachòòr Noun a small species of porcupine sejenis landak kecil landak, sejenis kecil porcupine, small

pachoq Noun tebuk; perbuatan membuka sesuatu

pade Connective pada

padeek Adverb di rumah Boq imaay ku padeek hèèq keeq de tibee mengòòt nèh? Siapa di rumah awak yang datang malam tadi?

padéék Noun navel pusat

padeeq Adverb in the middle di tengah-tengah

padèh Adverb sini

padehal Connective padahal

pagar Noun fence pagar

pajèèh Noun sejenis burung; burung bersaiz kecil. burung, sejenis

pajeh Adverb di situ

pakat Verb ajak, mengajak

pakèy Verb wear pakai

paksee Adverb paksa

pakuuq Noun nail paku

pal 1 Verb swat, slap memukul Amèèq èn kipal rooy. My mother was swatting flies. Ibu saya memukul lalat.2

palaaq Adjective telanjang; bogel telanjang bogel

palèèy Noun bayas

paléng Adjective paling

paloh Noun paloh

paloq Adjective terbuka

pamchat Adjective puncture pancit; bocor pancit bocor

pan Transitive verb quickly; aggressively ganas; kasar Agoq pan nguut tèh ajih, madee tiiq bekèèt. Don't drink the tea too fast, because it's still hot. Jangan minum teh itu dengan cepat, sebab ia masih lagi panas.

panah Noun arrow panah

panat Noun pandan

panchiq Adjective flavourless tiada rasa; tawar Gulèy sèc aji panchiq, èng pèq laluq ngchaq. The dish is flavourless, it made me lose my appetite. Gulai daging itu tawar, saya tidak larat nak memakannya. tiada rasa tawar flavourless no flavour

panchor Noun pancur; alat yang digunakan untuk menyalurkan susu getah yang telah ditoreh masuk ke dalam bekasnya

pandu Verb try cuba

panen Adverb there situ

panèy 1 Adjective clever pandai2 Verb know tahu

panggaq Verb hidang

panòl Adverb here sini

pantèm Noun monyet

pantèy Noun beach pantai

panting Adjective tercacak

pantut Noun pantun

papah Adjective terlentang

papan hitam Noun blackboard papan hitam

papat Noun board papan

papèh Adjective patah

paq Noun box kotak

paraa Noun rubber seed biji getah

paraaq Noun shelf or rack para

paraw Noun parau

parééq Noun biawak

parmasi

paru-paru Noun lungs paru-paru

pasaa Noun market pasar

pasaar 1 Noun suatu upacara mistik dalam kepercayaan tradisional masyarakat Orang Asli dahulu kala dimana mereka beranggapan bahawa sesiapa yang mati dan mayat/roh mereka melalui ritual tersebut akan boleh digunakan/diseru untuk melakukan /memberikan pertolongan dikemudian hari kelak apabila berlaku musibah atau malapetaka. Mayat ditinggalkan ditengah â€“ tengah hutan di mana mayat diletakkan di atas pelantar yang telah dibina tanpa dinding kecuali mempunyai atap dan lantai. Barang â€“ barang peribadi milik mendiang akan diletakkan sekali di situ.2

pasak Adjective tetap

pasak Verb pasang

pasal Verb cakap; beritahu cakap beritahu

paskah

paspot Noun identitiy card kad pengenalan

pat Noun type of trap with a trip wire that releases a bent sapling which whips the legs of the trespasser sejenis jerat yang dibuat dari rotan jerat, sejenis

pateew

pateh Verb praise puji

patén Noun patin

patiiq Adjective short ; low pendek; rendah rendah pendek

patoh Noun woodpecker belatuk ; sejenis burung belatuk ; burung, sejenis

patoh Verb patuh

patuk

payaaq Noun swamp paya; lumpur lumpur paya

payèl Noun file fail

payèt Noun paip

payéy Noun paip

payong 1 Noun umbrella payung2

pe-pegelap Adverb early morning awal pagi; subuh

pe'aas 1 Noun labi-labi2

pe'ek Noun stinking hanyir

pe'ét

pe'èt Adverb di situ

pe'joot Verb mengeliat

pe'laat Adjective hilang; ghaib hilang ghaib

pe'ngut Adjective putus

pe'òòq Noun bamboo buluh

pe'oq buluh

pe'puut Verb menyumpit

pè'sék

pè'sèk Adverb belum lagi

pèc Verb throw away buang; baling; lempar; campak buang lempar baling campak

pecharaaq Noun bicara

pechayaaq halaaq

pechèk Adjective cold; cool sejuk; dingin dingin sejuk

pedas Adjective hot pedas

pedéér Verb inform; tell beritahu

pedek Verb menakung

pediyam Verb sit still pendiam

peduliiq Verb peduli

péé

peeh Adjective borek

peek Noun leak bocor Pelook deek èñ ya peek. The roof of my house has a leak. Atap rumah saya bocor.

peek Verb lead by the hand pimpin "Peek sangèèt ajeh," amèèq èñ ki'uròq. "Pimpin budak itu," ibu saya berkata.

peek Adjective wet basah

peek Noun rain hujan

peep jamah; sentuh

peer

pees Verb sweep, wipe sapu

peet Verb hit pukul, memukul Kawat èn kipeet chooq. My friend is hitting a dog. Kawan saya memukul anjing.

pèèt pèènt Verb cubit

pééy

pegaaq

pegak Verb hold pegang

pegeer Noun sejenis burung burung, sejenis

pegelap Noun morning pagi; menggambarkan keadaan pagi pada pukul 8 pagi sehingga 11 pagi, iaitu ketika matahari baru terbit.

pegoh 1 Verb rebus2 put a pot over a fire jerang

peh Adjective excessive labuh

pèh Verb break; snap in two patahkan; mengopek mengopek patahkan

pehak 1 Adjective bunyi pokok yang tumbang atau patah2 bunyi objek pecah

pehèèk

pehilak Verb melenyapkan; menghilangkan lenyapkan melenyapkan hilangkan menghilangkan

pehook Adjective yellow kuning

pehoot Adjective painful sakit

pejabat Noun office pejabat

pejam Verb pejam

pejantan

pejèt Adjective pedas

pejòòt Verb drip-dry; hang up something until it stops dripping gantung sehingga tiada cecair menitis

pekaléén Verb menterbalikkan terbalikkan ; menterbalikkan

pekan Noun town pekan

pekeraal

pel'èèc Adjective botak

pel'ih pel'inh Noun fish smell hanyir

pelaaw 1 Adjective bunyi letupan seperti tembakan atau benda-benda yang mudah meletup.2

pelaay Verb membentangkan bentangkan ; membentangkan

peladòh Verb explode meletup

pelahat Adjective pelahan; lambat

pelan Noun plan pelan

pelat Noun terkena benda panas

pelchòòs pelchòòns Noun buncit

pelèèq Noun fruit buah

pelèèq gentap

pelèèq gentus

pelèèq wòk Noun buah pinggang

peleet Verb enter masuk

peleew Adjective bunyi orang terjun ke dalam air

pelehem cherek mengeluh

pelep Noun pacat

peléq Adjective peculiar pelik

peliit Adjective hot panas

peliit Adjective sting; smart pedih

peliit

pelitè pelita

pelitee Noun pelita

pelnaal Noun large log used for making fire in an Orang Asli house batang kayu besar yang digunakan sebagai kayu api firewood wood log

peloh Verb put simpan; letak

pelòng ayan

pelòng bayèñc

pelòng besiiq

pelòng chebeer

pelòng getòòr

pelòng sepaal

pelòng teraas

pelook Noun roof atap Pelook deek jiiq la teloh. The roof of our house is leaking. Atap rumah kami sudah bocor.

pelook beltòp Noun bertam roof atap bertam Deek pelook beltòp sengic ju le'ap. Houses with bertam roofs are cool and refreshing. Rumah atap bertam sejuk dan nyaman.

pelook siin Noun zinc roof atap zink Hargaaq nukepék pelook siin ku kedèy ajih hat imenghal. A sheet of zinc roofing in that shop is expensive. Harga sekeping atap zink di kedai itu sangat mahal.

peloow

pelubòk

pelukés Noun pelukis pelukis

peluruuq Noun bullet peluru

pelut Adjective bunyi; letupan kecil yang berlaku apabila sesuatu barang atau objek terbakar

peluun Adjective bengkok

pempesan Noun sejenis labah-labah berbisa labah-labah, sejenis

pen Adverb pun

pena'as Verb torture menyeksa

penadòòl

penakéy 1 Noun pakaian2 Noun clothes pakaian

penani

penateh pujian; sanjungan

penchebaq Noun skope penceduk pasir

pendaaq Verb to waste membazir

pendeer Noun hut pondok

pendiir Verb curse; condemn mengutuk

pendong gertaq

penees 1 Noun broom penyapu2 Noun broom penyapu3

penep 1 Noun grave kubur2

pengaroh Noun influence pengaruh

penghuluuq Noun penghulu; tok batin; ketua kampung penghulu ketua kampung tok batin

penglaay 1 Noun ubat2

penglaay de'naq

penglaay gaas

penglaay imat

penglaay lemuun

penglaay lemuuñ Noun tooth paste ubat gigi

penglaay mat

penglaay penghoot berook

penglaay penghoot juk

penglaay penghoot lemuun

penglaay senapuuq

penglaay sii

penglaay sirap

pengleek 1 Noun egg telur2

pengleek chèèp

pengliiw terlalu lama

pengrak Noun pancaran matahari

pengréés Noun ternakan

pengròs Noun pengumpan

pengus Adjective hapak

pènguwiin Noun penguin penguin

penigan Noun pemalas

penimpén pimpinan

pennèèc Noun kutukan; cacian cacian kutukan

pennòòñ Noun penunggu

pèntakòsta

penténg Adjective penting

penumòm-penumòm Adverb seorang demi seorang

penyakét Noun penyakit

pèpaa Noun newspaper suratkhabar

pèpaa

pepòòl Noun unggun api

pèq Adjective tiada; tidak; tak tak tiada tidak

pèq bechetiiq tak betul

pèq maa pen sekurang-kurangnya

pèq sedap empaak tired of eating something tiada selera makan Mase hiiq nya'yiiq, hirasaaq pèq sedap empaak ju bekèèt berook. Semasa demam kita akan rasa tiada selera makan dan panas badan.

pèq sék

per- CAUS bagi; awalan kausatif

per-peer Noun early morning pagi-pagi ; awal pagi

peraat Adjective garau

peraay Noun beating in (e.g. of rain) into a room, etc. tempias

perabeq Verb perbuatan; mengacah dengan tujuan untuk mengusik seseorang.

perabiiñ Noun buih

peradaak

perah Noun rubber tree, type of perah; sejenis pokok yang ditoreh dan getahnya diambil untuk dibuat ubat sakit perut dan kembung perut, khasnya untuk kanak-kanak.

perahuuq Noun perahu

perak Noun perang

peraléét Adjective gatal-gatal

peraleet-raleet Verb berkelip-kelip

peraneq Adjective satu persatu

perangèy Noun perangai

perangkap Noun perangkap

peraniiñ

Péraq Noun Perak; salah satu negeri di Malaysia Perak

perasòy perasòny 1 Noun hujan renyai hujan renyai 2 tempias berachaay tempias

perasòy (2)

perbèèt Verb close eyes tutup mata

perchumee Adjective free; free of charge percuma

perdah Noun sejenis alat untuk memotong kayu Bah Long kikòòt perdah kaha-giiq jehuuq. Bah Long mengambil perdah untuk menebang kayu. alat, sejenis

perdat 1 Verb membunuh bunuh 2 Verb kill membunuh, mematikan3

perdat ileey

perdat leey

perdip

perduuq Noun perdu

pere'dih Noun sengal-sengal badan

pere'nèèng

pereeq Verb mendekati; menghampiri mendekati menghampiri

peréksaaq Verb periksa

perendat 1 Noun murder, killing pembunuhan2 Verb play dead pura-pura mati3 sleep till noon tidur sampai tengah hari4 sit still, not doing anything mendiamkan diri, tidak mahu buat apa-apa

perenggeey Noun marriage perkahwinan Èng manah entem nget nu perenggeey ubaay Bah Long ru Wa Teh. Pada waktu dulu saya pergi ke perkahwinan Bah Long dan Wa Teh.

perenglet pemadam

perengsuuy Noun creator pencipta

perenteek Verb tidak menyahut apabila dipanggil

perep Verb peram

pergah mengkhabarkan

pergam Noun sejenis burung burung, sejenis

pergeey Noun married berkahwin Ubaay ajéh ya bipergeey kelem nèèq. Mereka berdua itu sudah dikahwinkan malam tadi.

perhak Noun bunyi pokok yang tumbang atau patah.

perhati

perhool Verb mengeluarkan Aminah kiperhool abat laléq ju ipukét bajuuq. Aminah mengeluarkan sehelai kain kecil dari saku bajunya. mengeluarkan ; keluarkan

peri'yòòs Verb melahirkan Kawat èñ ya kiperi'yòòs ikenòòn. My friend has already given birth to her child. Kawan saya sudah melahirkan anaknya.

peridik Verb menghendap

perimben; petiyee; pijooy

perimbin perhati; memerhati

perimpin Noun fish, type of sejenis ikan ikan, sejenis

perintah Noun perintah

perjeer Verb menjatuhkan jatuhkan ; menjatuhkan

perjek 1 Verb change pindahkan2 make to stand up; set in a standing or vertical position mendirikan; membangunkan

perjuk Verb return memulangkan pulangkan

perlaay Verb mengubati

perlat 1 Adjective bunyi tamparan; bunyi orang menampar nyamuk pada anggota badan2

perlet Verb erase ; extinguish memadam

perley Verb menyampaikan sampaikan ; menyampaikan

perlòk Verb memakaikan

perlòòng Adjective with holes berlubang lubang, berlubang holes, with

perlòòng Adjective bald botak

perlooy 1 Noun star bintang2

permèèm Verb menyusu Wak Ani kiperemèèm ikenòòn ru imèèm madéy paay yòòs. Wak Ani breastfed her child when he was a baby. Wak Ani menyusu anaknya dengan susu badannya kerana dia masih bayi lagi.

permuuc

pernèèng Verb menunjukkan; memapar; memperlihatkan; mendedahkan Èñ ngpernèèng diil ke'nap chooq ku lempaaq èñ. Saya menunjukkan bekas gigitan anjing pada paha saya. menunjukkan memapar memperlihatkan mendedahkan

pernèèng menunujukkan; memaparkan; memperlihatkan; mendedahkan

perngòòt Verb beri minum

perngòòy Verb memberi hidu

peròòh peròònh Verb sembur

perook 1 Noun tikus2 squirrel tupai

peròòs sembur

persòk Verb menyangkut

persoot Verb to dry out mengeringkan

persuuy

pertahan Verb pertahan

pertamaaq 1 Adjective pertama2 Adverb langkah pertama

peruut Noun a black long-tailed monkey kukah; lotong lotong kukah

perwas memuaskan

pes 1 Noun storm ribut Mengòòt nèh ipes laq ipinuuy hat ikengwat. Malam tadi ribut dan angin sungguh kuat.2

pesamuq

peseròòp Verb to deflated mengempiskan Amran kipeseròòp bula de bitendang ya mabeeq sangèèt de kicher'eh tingkap deek keeq. Amran mengempiskan bola yang ditendang oleh kanak-kanak yang memecahkan tingkap rumahnya.

pesoq Adjective bocor

pet Verb wait tunggu

pet Verb start a fire in a mouse's hole memasang api pada lubang tikus

peteey Adverb overthere sana

petiir Verb ajuk ; usik

petiye Verb memperhati

petiyee

petlaac petlaanc Adjective red merah

pètrol Verb meronda

pètrol Noun petrol petrol

pètrol

petulaaq Noun petola

pichét Verb picit

pidòòq Adverb belum

pii'gèq Adjective demi sedikit

piit Verb squeeze picit

pijooy Verb perhati

pikaw Noun sejenis burung burung, sejenis

pikér Noun think fikir

piléh Verb choose pilih

pilem

pinchèn Noun pencen; wang persaraan pencen wang persaraan

pinjam Verb pinjam

pinòòñ Noun waiting place tempat tunggu, contohnya perhentian bus

pinooy Noun wind angin

pintan Adjective bright or clear jelas; cerah cerah jelas

pintuuq Noun pintu

pinuuy

pipuuy Verb mengigau

pis Verb shew a cat menghalau kucing

pispees Verb sweeping, wiping sedang menyapu Wak Embong kipihpees deek. My daughter is sweeping the house. Wak Embong sedang menyapu rumah.

piya

piyook 1 Noun middle son, not the youngest nor the oldest son anak lelaki di tengah, tidak bongsu dan tidak sulung2 title for younger man nama timbangan pada lelaki yang lebih muda

plasték Noun plastic plastik

pòchèn anjing; panggilan

pòchòng

pòh Verb hit pukul Tijiiq ajih bipòh ley kidat. That snake was beaten to death. Ular itu dipukul sehingga mati.

pok

pòk Noun mushroom, type of sejenis cendawan cendawan, sejenis

polés Noun police polis Mambééq pulis ajih maay uuy robelòk mahu-kèèq maay de se'sééc chehòòy nèh. Para polis itu membuat sekatan jalan raya kerana mahu mencari pencuri yang merompak pagi tadi.

pòlés sèntrii

pòlis

pòntiyanaq

pooc Noun barking deer sejenis kijang kijang, sejenis

pòòc 1 Verb wait tunggu2 later nanti

pòòc

pooh Verb buka

pook Verb peel kupas

pòòk Verb clap hands tepuk Keeq kibelaguuq ru kipòòk itek. He is singing and clapping his hands. Dia menyanyi sambil bertepuk tangan. Jiiq jipòòk tek bile jiiq cherngaay laguq ajih. We clapped our hands when we heard the songs. Kami bertepuk tangan apabila mendengar lagu itu.

pook ntak Noun earlobe cuping telinga

pòòm

poos Noun kijang

pooy 1 Noun wind angin2 Verb blow tiup3

pòq gelap Noun dalam lingkungan waktu 6 pagi-7 pagi.

poris Noun forest ranger pegawai perhutanan

prembòòr menyembuhkan

primaay Verb ignore tidak mengendahkan

pringaaq keluarga

puchoq Noun pucuk

pudaaw Verb baring

pudii Verb kacau; gaul kacau gaul

pujiiq Noun puji

pujoq Noun pujuk

puk Noun chicken ayam

pukal Adverb sahaja Adèh nèh pukal ya hèèq haleey de e'uuy? Ini semua awak seorang sahaja yang buat?

pukét Noun pocket poket

pukol Noun o'clock pukul

pulaw Noun island pulau

pulik Noun sejenis burung burung, sejenis

puloh puluh

pulot Noun pulut

punggah Verb punggah

punggor Noun snag; a dead tree that is still standing but has lost its limbs pokok mati dan reput tetapi tetap berdiri

pungkaaq Noun rumpun

pungluu Noun penghulu

puntuk Noun puntung

punyaaq Noun punya

puruuq Noun puru

pusat Noun ibu pejabat

puséng Adjective pusing

put Noun rubber cup cawan getah

putar Verb putar

putèèt putèènt Verb turn; twist putar; pulas pulas putar

putéq Noun putik

putong Verb memotong

puuk Noun hernia burut; sejenis penyakit kelamin lelaki

puut Verb sumpit

puwaq Noun puak

puwas puas

puwasee Noun fasting puasa

puyoh Noun puyuh

puyuh

R

ra'naaq Adjective adult ; puberty dewasa; akil baligh dewasa

ra'ròòq bersunut

ra'yat Noun rakyat

raak Noun tiger harimau

raal Adjective hung up; caught on a hanger tersangkut

raaw Noun kera

raaw-raaw Adjective bunyi yang dihasilkan apabila sesuatu benda jatuh dari atas pokok mengenai daun-daun pokok yang lain.

rabee 1 Verb meraba2

Rabuu Noun Wednesday Rabu; hari ketiga dalam seminggu.

rachot 1 Noun poison racun2

ragaaq Noun basket raga Ragaaq i'gunaaq ha èèn arap. A basket is for carrying things. Raga untuk gunanya untuk membawa barang.

ragam Noun nature ; disposition perangai

ragiiq 1 Noun color warna2 pattern corak

ragom Noun ragum

rah Verb ambil

raha'èt Adjective macam itu

rahaa Noun bagai

rahuuq 1 Noun sky langit2 eclipse gerhana

rajaaq Noun king raja

rajèt Adjective rajin

rak Verb roasted panggang Èñ nggemar rak kaaq ku kemiil òòs. I liked to roast fish on the fire. Saya suka memanggang ikan di atas api.

rakam Verb record rakam

ralas Noun laras

ramah Adjective ramah

ramòh Verb sneeze bersin

rampaañ Verb pull tarik

rampééc

rampéék Verb lead by the hand pimpin

rampos Verb sulk merajuk

ramul

ramuul Noun upacara perubatan tradisional Orang Semai

ramuus Verb masak; masak sayuran Makah itarok hu-ramuus duuy adèh nèh? Sayur apa yang saya mahu masak petang ini?

ranéng Verb bersiar-siar

rangas Noun kindling kayu api kayu api firewood ; wood ; kindling

rangkal Noun steps, stairs, ladder tangga Rangkal ku deek jiiq la begut. Tangga di rumah saya sudah patah.

rangkèng Adjective kurus-kering

rangma Adjective apa saja

rangwooy Noun ranting ; dahan

ranòh Noun kawasan yang sudah dibersihkan

ransom Noun shop kedai

ransong

rantèy Noun chain rantai

ranyaaw Noun type of bamboo trap with sharp spikes sticking up at the bottom of a pit, covered with dead leaves sejenis jerat; sejenis jerat yang di perbuat dari buluh yang tajam. Ianya diletakkan di pada tanah yang curam dan ditutup dengan daun kering jerat, sejenis

raròh Verb berjalan;jalan; bersiar-siar bersiap-siar berjalan-jalan

raròh Verb menebas

raròh

rasaaq Noun feel rasa

rasaw Noun bakul besar

rasèk Noun anak ikan baung baung, anak

rasèk

rataaq Noun peninsular semenanjung

ratah Adjective any sembarangan

ratah makan lauk saja

rataq Adjective kalangan kalangan

ratos ratus

rawèy Noun grass, type of sejenis rumput rumput, sejenis grass, type of

rayaaq Noun perayaan; meraikan

rayè Noun tuber sprout, type of pucuk dari sejenis ubi kayu pucuk ubi kayu, sejenis

rayéép Noun tuber sprout, type of pucuk dari sejenis ubi kayu pucuk ubi kayu, sejenis

rayuul Verb layur

re'iik Verb bored bosan Ariiq adèh bekèèt ju sengèq, èn ngre'iik ju ngkenjiip tehuur. Today is hot and quiet, I feel bored and hot. Hari ini panas dan sunyi, saya merasa bosan dan panas.

re'iis Noun root akar Keneeng jehuuq bakaw je'òòy ire'iis de be'entooy. Mangroves have a lot of big roots. Pokok bakau mempunyai banyak akar yang besar belaka.

re'nak Noun roasting panggangan

re'nèèq Adjective dekat; hampir

re'niik 1 Noun an orphan yatim piatu Sayèèt ajih re'niik, i'apaq laq i'amèèq dat ya éksiden éh jéh. Budak itu yatim piatu, bapa dan ibunya sudah meninggal akibat kemalangan tempoh hari. yatim piatu 2

re'raak iir Noun tiger harimau akar

rebaac Verb bite off menggigit; menggigit dengan kasar

rebaq Noun tanah runtuh

rèben Noun ribbon reben

rebook Noun bamboo shoot rebung Tenèq kerdoor èn kiberchèèt rebook. My elder sister cooked bamboo shoot. Kakak saya memasak rebung.

rèc Verb unggis; menggigit sedikit-sedikit seperti arnab, tikus, anai-anai dan lain-lain Chenòòl chengléy abat ya karok medéy biréc ya gereec. Tiang penyidai kain sudah reput kerana diunggis oleh anai-anai. unggis

rechap Noun sound of lips smacking bunyi bibir

rédang Noun redang

rèdiyo

réémetéé Noun arah; hala; tujuan tujuan hala arah

reeq Adjective near dekat; hampir; rapat; jarak yang tidak jauh hampir dekat

rèèq

réés Adjective hidup hidup

regaaq Noun price; value harga

rèh Noun odor of armpit bau ketiak

rehaak Noun perang

rehal Noun pedal

réhat Verb rest rehat rehat

rehòy Adjective yellow kuning

rekal Noun pengalas periuk atau kuali pengalas

rékèt Noun racquet raket raket

rela'uñ Verb berbisik-bisik; bercakap perlahan supaya tidak di dengari oleh orang lain

relaay 1 Noun python ular sawa Relaay adèh tijiiq de entooy ru cherek. The python is a large and long snake. Ular sawa ialah sejenis ular yang besar dan panjang.2

relayèèt relayèènt Adverb bergerak; sesuatu benda yang bergerak-gerak apabila ditiup angin.

relayèk Adjective gelap gelap

reléy

relèy Verb merelaikan; memisahkan pergaduhan merelaikan memisahkan

rélòòq Adverb how macam mana; bagaimana macam mana bagaimana

rembang Adjective rata; permukaan yang mendatar rata

rembèh Noun Orang Indonesia

rembook Verb memukul pukul

remèèt Noun kunyit

rempah Noun rempah

rempét Verb merotan; melibas; memukul dengan menggunakan rotan atau ranting melibas merotan

remun Noun thick undergrowth semak samun

renamiq Noun friend kawan

rendam

rendèèk Noun railing or low partition at the edge of the veranda, or at the door sejenis pagar rendah di hadapan rumah pagar, sejenis

renééq Noun pestle for cili, spices, etc. antan

renees Noun face muka; wajah Renees Wak Rina kutor kenaaq ya lulòq. Muka Wak Rina kotor terkena lumpur. muka wajah

renèèt Noun sejenis pagar; pagar ini yang terletak di pintu rumah yang digunakan untuk menghalang bayi keluar dari rumah Amèèq ki'uuy renèèt madee ichenòòq hat kigemar geey ku pintuuq deek waal. Ibu membuat pagar kerana cucunya sangat suka duduk di muka pintu dapur. pagar, sejenis

rèng-rèng

reng'aang Verb ternganga

rengaac

rengaañ Adjective colour/red merah Bajuuq èn teroq ya chat rengaañ. My shirt has red paint. Baju saya terkena cat merah.

rengal Noun branch dahan

rengèh Noun black hitam

rengkaaw Verb meraung

rengròòp Verb menggagau ikan menggagau ikan

rengrut Noun mole tikus mondok; sejenis tikus yang bermuncung panjang tikus mondok

rengsèt-rengsèt rengsènt-rengsènt Adjective bunyi anjing menangis

rengsòh Adjective kusut

reniis

reniis; ulah

réninen Adjective alike serupa; sama serupa sama

renròòq Noun sejenis belalang belalang, sejenis

rentap Verb rentap; sentap sentap rentap

renyah 1 Noun bising; bunyi yang kuat Mengòòt nèh én tòq ngkep de'daq madee renyah. Malam tadi saya tidak dapat tidur kerana bising. bising 2 Verb membuat bising "Wees agoq renyah, apaq kaha-bu'bèèt," amèèq kibuwal nu jiiq. "Jangan bising, ayah mahu tidur," kata ibu pada kami.3

rep Verb burn bakar

reruwaq Noun white-breasted water-hen reruak; ruah-ruah; wak-wak; sejenis burung yang hidup di tepi paya ruah-ruah, burung reruak, burung wak-wak, burung

res Verb meranduk; mengharungi; merentasi; menyeberangi sungai mengharungi merentasi meranduk

reski Noun rezeki

ri'rooc 1 Adjective tersesat tersesat 2

ribuuq ribu ribu

riis Noun floor lantai buluh lantai buluh

riis Noun liver hati

riit Verb perah

rimaaq Noun jungle hutan; rimba hutan

rimdic all semua

rimnaar kedua-dua

rintat bersungut terhadap perkara yang sama

ripooy Verb mengipas; mengibas bagi menghasilkan angin mengipas

ripot Verb report lapor

risaw Adjective worry risau risau

risén Noun resen; catuan makanan resen catuan makanan

riyaak Verb miss rindu

riyang Adjective riuh-rendah

ròc Verb remove ; pull out ; extract cabut Cici pèq laluuq kaha-ròc rumpot ajeh kihaleey. Cici tidak mampu mencabut rumput itu seorang diri.

ròh

ròh Verb jalan-jalan; siar-siar siar-siar

ròh Verb tebas

ròk Verb jolok

rooc Adjective lost sesat

rook Verb take fish out of the net mengambil ikan dari jaring

rook

rook Noun racun damak; racun yang dipalit pada damak

ròòk Verb masukkan

rook saal Noun non-poisonous dart damak; damak yang tidak beracun. Biasanya digunakan untuk meyumpit binatang kecil seperti burung dan tupai. dart, non-poisonous

ròòl Noun tumbuh

roop Noun friend kawan

ròòp Verb grope gagau; menggagau Mabeeq ra'naaq ennaay gemar ròòp kaaq ku bendang. Old people like to catch fish in padi fields. Orang tua suka menggagau ikan di dalam sawah.

ròòq Adjective angry marah

ròòr Noun damak

roos Verb cabut

rooy Noun fly lalat

roq Verb untie membuka ikatan

ròq 1 Connective with dengan2 and dan

ru 1 Connective with dengan2 and dan

ruhèèw ruhèèñw Transitive verb up atas

rukoq

ruñ Verb tarik

runggén 1 Noun ronggen; joget joget ronggeng 2 Verb berjoget; menari berjoget menari

runggin Verb dance tari, menari

rungkok Noun kerongkong kerongkong

rupaaq Noun rupa

rusaaq

ruul Verb merangkak

ruup Verb set on fire; light menyalakan api

ruuy Verb tabur

ruwaay Noun semangat

ruwah Verb open membuka makanan dalam tin Tin sadén ajih biruwah la menang èñ. The tin of sardines was opened by my younger brother. Penutup tin sardin itu dibuka oleh adik saya.

ruwal Noun out; outside luar

ruwan 1 Noun ikan haruan2

ruwèèt Verb make a hole menebuk

S

sa'nikee Adjective pelbagai

sa'pii

sa'piiq Noun lighter pemetik api pemetik api

saap saamp Adjective sound of footsteps as some person/animal goes across the ground (outside the house) slowly bunyi tapak kaki apabila seseorang atau binatang berjalan perlahan-lahan melalui kawasan berumput, berpasir, dsb.

saap sumpah; sumpah-seranah; kutuk; keji

saaw Verb solidify, of rubber air getah beku

saaw Noun penghadang; benda yang digunakan untuk menghadang penghadang

sabar Adjective sabar

sabeeq Adjective sangka

sabét Noun sabit

sabon 1 Noun soap sabun Bah Ali kalaw kimamuh selaluuq kinyèk tòq kipakèy sabon. Bah Ali kalau dia mandi selalunya dia tidak mahu menggunakan sabun.2

sabon serboq

sadaar Verb susur

sadén Noun sardin

sagaaq Verb shy segan ; malu

sagup 1 Noun cloud awan; wap air yang bergumpal-gumpal di langit Ku Cameron Highland hinèèng sagup ajih hat ire'neeq. Di Cameron Highland awan kelihatan sungguh hampir. awan 2

sah

sah Adjective betul ; benar ; sah ; sahih

sah Verb wash (clothes) membasuh pakaian

sah-sah Verb washing clothes sedang mencuci pakaian Kééq kisahsah i'abat ku patééw. Dia sedang mencuci pakaiannya di sungai.

sahéér Verb pull menarik; seret Bahar kisahéér gunii de kigeey ya imenang kerdoor. Bahar menarik guni yang diduduki oleh adik perempuannya. menarik

sahnah Noun kain basuhan

sahsah

saje Adjective saja

sajow Noun demon hantu polong

sak Noun gill insang

sakal

sakat Verb sakat ; usik ; kacau

sakòòl Noun uban

sakòp Noun rattan bark, where the thorns grow kulit rotan

salah Adjective wrong salah

salam Verb shake hand salam

salép

salét Verb tukar

salèy Verb salai

samaaq Adjective sama

samar Verb sambar

sambal Noun sambal

sambot Verb sambut sambut

samiil

samiiw 1 Noun bear beruang2

samot sambut

sampah 1 Noun rubbish sampah2

sampèy Adjective until sampai; sehingga

samut Verb sambut

samuuq Adjective berselimut

sangèèt Noun children kanak-kanak kanak-kanak

sangééy Noun tudung saji tudung saji

sangkil Noun buttocks punggung

sangòh

sangrok rasuk

sangul Noun sanggul

santén 1 suci2

sanyuuq Adjective kejang otot

sap Noun type of spring trap using a fence to guide the animal through a path rigged with a noose sejenis jerat yang menggunakan pagar untuk menghalang binatang pergi ke tempat lain jerat, sejenis

sapaat Verb panggang

sapaw Noun pondok kecil tidak berlantai

sapoot Verb balut

Saptu Noun Saturday Sabtu; hari keenam dalam seminggu. Setiyap jiis Saptu, pejabat-pejabat keraja'an semuwaaq bitutop kernaaq chutii. Setiap hari Sabtu, pejabat-pejabat kerajaan semuanya ditutup kerana cuti.

sapuuq Verb sapu

saraaq Adjective terserah

sarak, nsòb, denem

sariiq Adjective sekarang

sariiq dengan segera; pada ketika itu juga

sarjen Noun sergeant sarjan

sarong Noun sarung

sarong tek Noun gloves sarung tangan

saruul Verb tergelincir

saruuq Verb spill over tumpah

sasaaw Adjective sasau

sasééq Noun blowdart with a lot of poison, used to hunt larger animals damak yang ada banyak racun, diguna untuk memburu binatang besar damak, banyak racun dart, very poisonous

sasèq Verb tidak mendapat rezeki

sat 1 Verb pin semat2 insert sisip

sate Adjective tertanggal; terlondeh terlondeh tertanggal

saté Noun satay sate

sawaap sawaamp Noun oyster sejenis tiram yang tinggal di kawasan sungai yang berpasir yang mana isinya boleh di makan tiram, sejenis

sawaaq

sawoq Noun sauk

sayaw Verb halau; enyah Muthu kisayaw ilembuuq de ennaay ha muuc nu selaay maay kileeq. Muthu menghalau lembunya yang hendak memasuki ladang orang lain. enyah halau

sayaw, waay

sayèèt Noun kanak-kanak; budak; kanak-kanak yang belum mencapai alam dewasa

sayèèt katéh ket Noun janin; bayi yang belum lahir

sayèèt re'niik Noun anak yatim; anak yan kematian ibu dan bapanya; yatim piatu

sayin 1 Noun signature tandatangan2

se- one- se-

se'èèk Noun bau busuk Lungkang ajéh sè'èèk ru chahar ingòòy medéy tééw ju tandas kihool nu majéh. Longkang itu busuk dan hancing baunya kerana air dari tandas keluar ke situ. bau busuk

sè'èèk

se'eep Adjective warm suam; hangat hangat suam

se'èp Noun grass rumput

se'nak Noun tangkal tangkal

se'neer Noun zip zip

se'noop 1 Noun suap Fuaz laluuq kichaaq nèq nu se'noop chanaaq taléh medéy kinya'nyiiq. Fuaz hanya mampu makan sesuap nasi sahaja kerna dia demam. suap 2 Noun suap Fuaz laluuq kichaaq nèq nu se'noop chanaaq taléh medéy kinya'nyiiq. Fuaz hanya mampu makan sesuap nasi sahaja kerna dia demam. suap

se'rék Verb menyesal menyesal

se'siic Verb stealing mencuri

se'sòk 1 Verb hung tersangkut; tergantung Pelook deek jiiq bipooy ya pes ru kise'sòk ku kemiil jehuuq betar. Atap rumah kami ditiup oleh ribut dan tersangkut pada pokok petai. tergantung tersangkut 2 traped tersekat Jiiq jise'sòk ku sema'deeq nòòng medèy mòng tiiq garaac kitutop ha timboq. Kami tersekat di pertengahan jalan kerana tanah runtuh menutupi jalan raya. tersekat

se'sòòt

se'suuc

se'uk basi; bau busuk

se'uuk Noun pokok terap

sebarang Adjective sebarang

sebèc 1 Noun mosquito nyamuk2 gnat agas

sebòòk Verb suck on (e.g. candy, sweet) hisap (contohnya gula-gula)

seboot Verb sebut

seboq Noun coconut shell tempurung kelapa

sebul Verb balut

seburaac Adjective bertabur; bersepai bertabur bersepai

sèc Noun meat daging

sèc behiip Noun relatives darah daging

sedar Verb sedar

sedéh Adjective sad sedih

sediye Adjective sedia

seec Noun sting sengat; bisa pada sesetengah haiwan dan serangga seperti kala jengking, lipan, tebuan dan ikan keli sengat

séém Verb lupa

sèèq Adjective wrong salah; silap Aminah biròòq ya che'gu medèy keeq sèèq kibeh ikerjaq sekulah. Aminah dimarahi oleh guru kerana dia silap membuat kerja sekolahnya. silap salah

seer Verb sorong

séér bahagi

segaat Verb lazy malas

segar Adjective segar

segiil Verb melurut mengkuang

sèh Verb punch ; pound menumbuk Èñ ngsèh ladaaq chèèp ku guul batuuq. I am pounding chilli padi in the stone mortar. Saya menumbuk cili burung di dalam lesung batu. Amèèq kisèh bààq. Mother is pounding rice. Emak sedang menumbuk padi.

sejaap sejaamp Verb drool, dribble from mouth meleleh meleleh

sejarah Noun history sejarah sejarah

sek Verb mengikat; menghambat Ajooq kisek ikambék ku keniing legòs. Nenek menghambat kambingnya pada pokok rambutan. mengikat menghambat

sek-sek Adjective sob teresak-esak

sekaap sekam

sekat Noun sempadan

sekeru Noun screw skru

sekiiq Noun common screwpine mengkuang

sekiiq gòp

sekiiq kebun Noun screwpine, type of sejenis mengkuang yang hidup di kawasan berair. Daunnya kecil dan terdapat duri padanya. Ianyanya di gunakan untuk membuat tikar. mengkuang, sejenis

sekiiq terlaar Noun screwpine, type of sejenis mengkuang yang hidup di kawasan berbukit dan berlata. Daunnya besar dan panjang serta berduri. mengkuang, sejenis

sekiiq terlààr

sekiyan Noun pity; sympathy kasihan; perasaan dukacita atau tidak gembira terhadap penderitaan dan kesengsaraan orang lain.

sekòlah

seksòk sangkut

seksuk menyuluh

seku'adéh sebegini; seperti ini;

seku'ajih begitu; seperti itu; sedemikian; sebegitu

sekupang Noun ten cent sekupang; sepuluh sen sepuluh sen sekupang

sekuu Adverb seperti; sama dengan seperti sama dengan

selaac Verb separate mengasingkan Telas kigeep ichengròòy, amèèq èñ kiselaac chengròòy ajeh medèy kaha-pe'asék batuuq-batuuq laléq ru ihòòk. After the padi was winnowed, my mother separated the rice from the chaff. Selepas menampi beras, ibu saya mengasingkan batu-batu kecil dan hampas dari beras tersebut.

selaaq Noun leaf daun Selaaq sempaaq ajeh je'òòy jeer medèy bitohool ya pinuuy. The durian leaves fall down when the wind blows. Daun durian itu gugur apabila ditiup angin.

selaaq chot 1 Noun daun terup2

selaaq dawaap

selaaq merikan Noun mistletoe daun dedalu, sejenis daun yang berwarna hijau dan senang didapati dimana-mana, ianya digunakan sebagai ubat luka yang baru dan menghentikan pengaliran darah yang banyak.

selaay Noun farm kebun; ladang

seladiik Noun choked tersedak

selah Adjective lebam; biru-kehitaman lebam

selaluuq Adjective always selalu

selangkaaq Noun selangka

selap Verb selam

Selase Noun Tuesday Selasa; hari kedua dalam seminggu Selasa

selat sound (sleep) lena Abram kibèèt ru ihat selat.

selatan Noun south selatan

selbòq Noun sejenis tumbuhan tumbuhan, sejenis

selèc

selèc Adjective finish habis

selèc Adjective smooth licin

selééq

selèèr Verb slice; cut into slices hiris hiris

selèèy

selénda Verb surrender menyerah diri

selèndaa Verb surrender menyerah diri

selépaa Noun slipper selipar

seler Adjective geli; rasa apabila digeletek geli

selesèy Adjective selesai

selèy Verb weak; withered lemah; layu

seligiiq Noun seligi; sejenis lembing yang dibuat daripada buluh seligi

seliiq Noun cobra ular senduk

selirsuwèh selirsuwènh Adverb uncertain tidak tentu Salina kirasaaq selirsuweh kernaaq ya nòòng ileey de je'òòy kerite ju i'ariiq bekèèt. Salina tak tentu arah kerana jalan raya yang terlalu banyak kereta dan cuaca hari tersebut panas.

selmel Noun cotton kapas

selòòc Verb mengasing beras dari padi

selook Noun fish, type of sejenis ikan yang kecil ikan, sejenis

seloot Adjective sesak nafas

selòòt Verb thirst haus

selsèèl Adjective shy segan; malu segan malu

seluroh Adjective entire seluruh

seluun Noun pulpy lembut Ngjòòp éñ pèq belemuuñ, kééq kichaaq bende de seluun bagéy ha bubur. My grandmother does not have any teeth, she eat soft food like porridge. Nenek saya tidak mempunyai gigi, dia makan makanan yang lembut seperti bubur.

sema'deeq Adjective center tengah-tengah; pertengahan

semaañ 1 Verb minta; mohon minta mohon 2 Verb pray doa

semangar Noun snore dengkuran

semaq Noun semak; belukar belukar semak

semasè semasa

semat Noun semat; alat yang digunakan untuk mencucuk dua benda supaya bercantum Amèèq kiguna peniti sebagèy semat sebelom kichiik abat ajeh. Ibu menggunakan jarum peniti sebagai penyemat sebelum menjahit kain itu. semat

Semay Noun Semai; salah satu suku kaum orang asli di Malaysia Semai, orang

sembèy Noun sand pasir Sembèy kééq de mòng ku bèèk pantéy lebéh biyèèk ru halos amen hibandéng ru sembèy ku tempat kileeq. Pasir yang ada di tepi pantai lebih putih dan halus jika dibandingkan dengan pasir yang ada di tempat lain.

sembilan nine sembilan

semboot Noun sebutan; ucapan sebutan

semèèt Noun belalang pelesit belalang pelesit

semèy

semiyaq Adjective calm ; peaceful aman; tenteram ; terurus; senonoh Dic seng'òòy ennaay hòòt sinuuy de semiyaq. Semua manusia menginginkan kehidupan yang aman dan tenteram. aman tenteram terurus

semòòc Noun blowdart with a no poison, used to hunt birds damak yang tidak ada racun, diguna untuk memburu burung dart, non-poisonous damak, tiada racun

sempaaq Noun durian durian Jerlaaq sempaaq ajih tajap. The durian thorn is sharp. Duri durian itu tajam.

sempèèt sempèènt Verb melurut; menepit sesuatu dengan jari, kemudian mengurutnya Amèèq kisempèèt isòòk medèy kaha-persoot isòòk ajéh. Ibu melurut rambutnya kerana mahu mengeringkannya. melurut

sempelah Noun hampas

sèmpoo Noun shampoo shampu

sèmpoo

sempòòk Noun tears air mata

sempooy mat Noun eyebrow kening

sempuur Verb stroke, rub, apply (ointment, cream, etc.) gosok; mengusap sesuatu permukaan dengan tangan dan berulang-ulang Èñ ngsempuur kuuy-n ru minyaq angin amen ngluwiik. Saya menggosok kepala saya dengan minyak angin jika saya pening. gosok usap sapu belai

sempuuy

semuwaaq Adjective all semua semua

senale selalu; kerap; acapkali

senalò selalu; kerap; acapkali

senang Adjective senang; mudah mudah senang

senangkut Noun penyangkut

senanyèèt masih kecil

senapaat Noun pemanggang

senapang Noun senapang senapang

senaréy Noun list senarai

senawat rempit; rotan; sebat; pukul

senayan Noun sejenis lalang lalang, sejenis

Senayan Noun Monday Isnin; hari pertama dalam seminggu Isnin

sendèk-rendèk Verb toddle, the way a baby walks when it first learns bertatih; baru belajar berjalan Kenòòn hèèq paay kisendèk-rendèk. Your child has just learned to walk. Anak awak baru belajar berjalan.

sendoq Noun senduk; alat bagi menyenduk senduk

seneec Noun penyengat; serangga yang menyengat seperti lebah penyengat

seneec selaaq Noun bee, type of lebah daun; sejenis lebah yang kecil yang membuat sarangnya dengan daun hidup, tidak berbisa, tetapi bila ia menyengat akan rasa gatal

senem 1 Noun minyak minyak 2

senenggaat

senenloot Noun allergy alahan alahan

senental

sèng Noun sejenis burung yang bersaiz kecil burung, sejenis

seng'èèk seng'èènk rotten smell ungkapan apabila menghidu yang bau busuk "Seng'èèk!" menang èñ ki'uròq bilè jilaluuq bèèk tong sampah. "Busuknya!" kata adik saya apabila kami lalu bersebelahan dengan tong sampah.

seng'eer

seng'ep Noun sweat; sweating peluh; keringat; berpeluh; mengeluarkan peluh Seng'ep kikerac dic ibajuuq, medèy keeq kiche'chiip ku balaq bengkèèt. Peluh membasahi seluruh bajunya kerana dia berjalan di dalam cuaca yang panas. Paay anòh nèh apaq kiberéhat, jihnèèq kééq kibechangkol sampéy kiseng'ep ru kikaléy. Ayah baru berehat, tadi dia bercangkul sehingga dia berpeluh dan keletihan. keringat peluh berpeluh

seng'er

seng'òòy 1 Noun human being insan; manusia Seng'òòy pertame de lòy nu gechèèq imuh Neil Amstrong. Manusia pertama yang sampai di bulan bernama Neil Amstrong. insan manusia 2 person or people belonging to a district, country penghuni; penduduk Tenèq èñ kibekenah ru seng'òòy ju Gupék. Abang saya berkahwin dengan yang orang dari Gopeng. penduduk penghuni 3 person peribadi; individu; orang Belòòq iseng'òòy de kisetét che'eh chermin tingkap deek èñ? Mana orangnya yang melastik cermin tingkap rumah saya sehingga pecah? individu peribadi orang 4 race bangsa; kaum; suku Sengòòy Hiiq de mòng ku Malaysia adèh nèq gèq amen hibandèng ru seng'òòy kileeq bagèy ha Gòp, Lèl ru Chinaaq. Orang Asli yang ada di Malaysia adalah sedikit jika dibandingkan dengan bangsa lain seperti Melayu, India dan Cina. suku bangsa kaum

seng'òòy

seng'òòy biyase

sengajee Adjective purposely sengaja sengaja

sengal Noun sengal; sakit pada sendi sengal

sengèc Adjective cold; cool sejuk; dingin dingin sejuk

sengèèt Noun afternoon petang petang

sengep Verb dark gelap

sengguuq Noun hukum

sengic

sengiiq 1 Noun heart hati hati 2 feelings perasaan ; niat ; keinginan ; rasa

sengkalat Noun sengkalan; penggiling; sejenis papan tempat menggiling lada, alat untuk menghancurkan sesuatu bahan masakan. Contohnya ; sambal penggiling sengkalan

sengkar Noun large support beam for the wall, running along the top of the wall or across the middle of the house penyangga

senglar Noun kelakar; geli hati; lucu kelakar lucu geli hati

senglòòd

senglòòq Noun rezeki; nafkah rezeki nafkah

sengngèc Noun coldness kesejukan

sengòh Adjective afraid takut Tenèq èñ kisengòh ha gasor. Kakak saya takut pada lipas.

sengòòn sengòòñ Noun pada ketika dahulu; semalam

sengraay Noun thread benang

sengrak Noun hutan hutan

sengral Noun kelakar; geli hati; lucu kelakar lucu geli hati

sengrèèt Noun shit najis; tahi tahi najis

sengròòl

sengruk Noun asam gelugur

senguup

senguur Adjective dark gelap-gelita Deek dengraq ajih senguur ju bersengòh. That house is dark and scary. Rumah yang ditinggalkan itu gelap dan menakutkan. gelap-gelita

sengyòk bunyi

sèñh

senidèèy

senidèy Noun penyidai; tempat jemuran tempat jemuran penyidai

senjaaq Noun senja senja

senjataaq Noun senjata senjata

senòòq

senòq Noun armpit ketiak

senòy Noun Senoi

sentaaq Noun tail ekor

sental

sentap Verb sentap

sentòòl Noun bulu

sentòòl mat

sentòòl senòq

senubuur Noun kesuburan

senudah Noun kesudahan

senuk Noun tupai terbang tupai terbang

senukaaq Noun kegemaran ; seronok

senusah Noun kesusahan kesusahan

sep Verb apply, as in to the skin sapu; lumur; oles sapu oles lumur

sepadat Noun borders sempadan

sepan

sepanaa Noun spanner sepana; sejenis pengapit untuk mencengkam sepana

sepep Noun buah ini boleh di makan dan tumbuh meliar di kawasan hutan. Kulitnya berwarna hijau ketika belum masak dan selepas buahnya masak ia bertukar warna menjadi kekuning-kuningan. Isi buah ini teramat masam rasanya apabila sudah cukup masak. buah, sejenis

sepital Noun hospital

sepòòt sepòònt Verb suck sedut; hisap sedut hisap

sepòy mat Noun eye-lashes bulu mata Sepòy mat sangèt aji bòr ju keru'en. The child's eyelashes are beautiful and curly. Bulu mata budak itu cantik dan melentik.

sèptèmbe

Sèptèmbe Noun September September; bulan kesembilan dalam setahun.

sepuloh ten sepuluh sepuluh

ser Verb sorong Amèèq kiser mije medèy kaha-pees ku engkap ajeh. Emak menyorong meja kerana mahu menyapu di kawasan tersebut. sorong

ser'eet timang

sera'ngèq Adjective silent ; still; quiet senyap; sunyi; diam; tidak bersuara Mase èñ nglòy nu déwan, ikateh ajeh sera'ngèq pèq besengòòy. Semasa saya sampai di dewan, di dalamnya tiada sesiapa dan sunyi sepi. Tenèq èñ kisera'ngèq mase biròòq ya amèèq èñ, medèy kijok ku sema'deeq kelèm. Abang saya tidak bersuara semasa dimarahi oleh ibu saya kerana dia pulang lewat malam. senyap tidak bersuara diam sunyi

sera'ngiiq berfikir; merenung

seraac Verb snatch; grab quickly mengambil dengan cepat atau pantas

seraay Noun lemon grass serai

serabuuq Adjective kabur kabur

serajaap serajaamp 1 Adjective basah kuyup basah kuyup 2

serajòt Adjective sprinkle menitis menitis

serak Noun jungle hutan hutan

serak serang

seraliim 1 berminyak; berkilat2

serandow Noun egret; stork burung bangau bangau, burung

seranyèp Noun senja

seranyuup Noun senja

seranyuuq Noun sakit-sakit anggota badan

serapaaq Verb greet menyapa; menegur menegur menyapa

seratos seratus

serayòòk Adjective hingar-bingar; bising hingar-bingar bising

serboq Noun serbuk serbuk

seréh Verb upsite down terbalik terbalik

serel Adjective geli; rasa apabila digeletek geli

serempét Verb kencing kencing

serèy

sergaaq

sergal Verb person who works angrily orang yang buat kerja dengan perasaan marah

seriil Adjective gelisah; rimas; badan tidak nyaman atau selesa; tidak duduk diam gelisah rimas

serjèèw Verb sharpen a wooden object (pencil, tentpole, etc.) menajamkan; mengasah mengasah menajamkan

serkòh menggelupas

serkool simpul

serkop 1 Noun serkup; pentutp; tudung penutup tudung serkup 2 Verb menyerkup; menutup; menudung menyerkup menudung menutup

serlèc Verb melicinkan melicinkan ; licinkan

serlet Noun diganggu; diganggu oleh roh-roh jahat semasa tidur

serloh Verb terpijak lubang

serlòk Verb menyarungkan menyarungkan ; sarungkan

serluup Noun diganggu; diganggu oleh roh-roh jahat semasa tidur

sernaak Adjective sifat monyet

sernang Verb menyenangkan; menjadikan mudah menyenangkan

serngiiq Verb think fikir; renung fikir renung

serngiiq pikir

serngòc Adjective sad sedih; susah hati; hiba sedih hiba susah hati

serngòh Verb menakutkan; membuat seseorang menjadi takut menakutkan

sernòòr Noun pengasah

sernoq Adjective seronok seronok

serol Noun keguguran

seròòk Adjective dingin; sejuk dingin sejuk

seròòp seruump serèèmp Adjective deflated kempis Tayaa mutu èñ kiseròòp medèy teroq ya pakuuq. Tayar motosikal saya menjadi kempis kerana terkena paku.

serooy Adjective clear jernih "Entem teew adèh serooy, tapiiq hunen ya bekuur medèy je'òòy maay pe'pèc sampah ru teew lungkang bisalor nu madèh," ngròq atoq èñ. "Dahulu sungai ini jernih, tetapi sekarang sudah keruh kerana ramai orang membuang sampah dan menyalurkan air longkang ke sini," kata datuk saya.

serpéék Noun rattan manau rotan, sejenis manau

serul Noun keguguran

serulòòq

serupaaq Adjective alike ; similar serupa; mirip mirip serupa

serwaal Noun trousers seluar Apaq èñ kilòk serwaal manah. My father is wearing an old pants. Bapa saya memakai seluar yang lama.

seselèc Noun smoothness kelicinan

sesiwoq Noun scoop alat yang digunakan untuk mencedok

set 1 Adjective hoarse suara yang serak, garau atau parau Isuwaraaq set keranaaq kuwat kijenjaap. His voice was hoarse because he had been crying hard. Suaranya serak kerana kuat menangis. parau garau serak 2 Adjective pale; bloodless pucat I'reniis set sejaq kinya'nyiiq. Mukanya pucat sejak dia sakit.

sèt Noun sejenis katak katak, sejenis

setaar Noun buah kundang buah kundang

setahot Noun setahun

sètan

setat Noun start mula; awal awal mula

seteel Noun buah sentol

seterikaa Noun iron seterika

setik Noun plastic plastik

setit Verb melastik melastik

setlep Adjective fainted ; unconscius pengsan; pitam; tidak sedarkan diri pengsan pitam

setujuuq Verb setuju

setut puas, cukup

sèwang

séwrisaw Adjective khayal

si'sooc Verb knotted tersimpul Sengraay jarék kaaq ya kisi'sooc medéy ya liiw pèq bigunaaq. Benang jaring ikan sudah tersimpul kerana sudah lama tidak digunakan.

siboq Adjective busy sibuk sibuk

sidaay Verb crow kokok, berkokok

sidèy Verb sidai

sigenel Noun signal isyarat isyarat

siic Verb steal curi; mengambil kepunyaan orang lain dengan cara yang salah dan tanpa kebenaran curi

siih 1 Noun nasal mucus ; snivel hingus; lendir yang keluar daripada hidung hingus 2 cold selesema; demam akibat dari kesejukkan Jamilah kikenaaq siih medèy bicheh ya maniiq duuy kelèm nèèq mase kijok ju ikerenjaq. Jamilah menghidap selesema kerana ditimpa oleh hujan malam semalam semasa dia pulang dari kerja. selesema

siil Verb extinct; wipe out pupus pupus

siip Verb forget lupa Megat kisiip èèn ibelanjaaq sekulah, jadiiq kééq kichuwaak mase maay layén ennaay cha'chaaq. Megat lupa membawa belanja sekolahnya, jadi dia berlapar semasa orang lain sedang makan.

sijél Noun certificate sijil

sikang Noun spoon sudu

sikuuq Noun elbow siku

siléng Noun ceiling siling; lelangit rumah lelangit rumah siling

silow Verb jenguk; jengah; menjenguk; menjengah

simbah Verb tanduk, menanduk

simbat Verb sondol, menyondol

simin Noun cement simen

simòòy Noun type of bat sejenis kelawar; kelawar yang tinggal pada pokok pisang dan keluar pada waktu malam. kelawar, sejenis

simoy

simuy

singaaq

sinsaak Noun nest sarang; tempat kediaman bagi burung sarang

sinuuy 1 Noun life kehidupan; keadaan atau sifat hidup Sinuuy sengòòy ku Malaysia adèh semiyaq. Kehidupan rakyat di Malaysia ini aman dan tentram. kehidupan 2

sipaq Verb kick sepak; tendang Mase Jijah kiche'chiip, keeq kisipaq batuuq ku nòòng. Jijah kicked a stone while she was walking on the road. Semasa Jijah sedang berjalan, dia tersepak batu yang ada di atas jalan. sepak tendang

siréh Noun sirih Ajaaq èn kigemar chaaq beleek laq siréh. My grandmother likes to eat areca nut with betel leaf. Nenek saya gemar makan pinang dengan sirih.

siroop Verb berpeluk tubuh

sirooy Noun moth kupu-kupu Sirooy adèh bagèy ha kere'baak, tapii ikale pèq lawa amen hibandéng ru kere'baak. Kupu-kupu adalah seperti rama-rama, tetapi warnanya tidak menarik jika dibandingkan dengan rama-rama. kupu-kupu

sisaaq baki; lebihan dari sesuatu

sisééy Noun blowdart with a little poison, used to hunt small animals damak yang ada sedikit racun, diguna untuk memburu binatang kecil damak, sedikit racun dart, poisonous

siséq Noun fish scale sisik

siséq

siwééy Noun ulat gonggok

siyap Adjective finish selesai; siap Ya telaas siyap jichangkol itiiq, jiiq jichet baaq ru mat jagok. Setelah selesai kami mencangkul tanah, kami menanam padi dan benih jagung. siap selesai

siyapi

siyaq Noun type of fish sejenis ikan; ikan air tawar fish, type of ikan, sejenis

siyasat siasat

siyèèt Verb slice menghiris Mat éñ kibertééw setiyap kaliiq ngsiyèèt bawang. Mata saya akan berair setiap kali saya menghiris bawang. menghiris ; hiris

siyoh Verb shew a chicken menghalau ayam

soh

soh Adjective senyap; sunyi; diam; tidak bersuara senyap tidak bersuara diam sunyi

soh Adjective bersepah bersepah

sojaa Noun soldier askar; perajurit; anggota tentera askar perajurit

sok Verb menyuluh; menerangi sesuatu tempat dengan menggunakan penyuluh. menyuluh

sòk Verb to hang ; to hook gantung; sangkut; Apis kisòk ituwala ku tingkap telaas dic imahnuh. Apis menyangkut tualanya di tingkap selepas dia selesai mandi. sangkut

sòl Verb menyumbat Kééq kisòl i'entak ru kapas. Dia menyumbat telinganya dengan kapas. menyumbat

soo Verb rumage ; ransack menyelongkar; mencari atau menyelidik dengan membongkar-bongkar Tenèq éñ kisoo ipukét selwaar medéy kikèèq ikunchi mutu. Abang saya membongkar kocekseluarnya kerana dia mencari kunci motorsikal. membongkar menyelongkar

sooc Noun simpulan yang tidak kemas simpulan yang tidak kemas

sòòc Adjective runcing; tajam runcing tajam

sook 1 Adjective thin; skinny kurus skinny thin 2

sook Noun navel pusat; lekuk di tengah-tengah perut pusat

sook

sòòk Noun hair rambut; bulu pada kepala rambut

sòòk

sòòk tebal

sool Adjective tidak peramah

soop Verb menyuap Amèèq kisoop bubor ku menang jiiiq de i'umor naar tahot. Ibu saya menyuap bubur pada adik kami yang berumur dua tahun. menyuap

sòòq Noun carcass busuk; bangkai; barang yang sudah busuk Kaaq de kibeliiq ya Ghani ya sòòq. Ikan yang dibeli oleh Ghani sudah busuk. bangkai

soor Adjective thin kurus Kenòòn kerdoor Bah Suki soor ju chehey. Bah Suki's daughter is thin and fair. Anak perempuan Bah Suki kurus dan cerah.

sòòr 1 Verb sharpen asah; menajamkan Apaq èñ kisòòr chook. My father is sharpening rattan. Ayah saya menghaluskan rotan. Enjoop èñ kisòòr awaat kaha-beh bubuuq. My grandmother is sharpening her bamboo to make a fish trap. Nenek saya menajamkan buluh untuk membuat bubu. tajamkan 2 refine halus3 clean bersih

soor; sook

soot Adjective dry kering Abat de bitiil ku chengléy ya soot. Kain yang dijemur pada penyidai sudah kering. kering

sòòt sòònt Verb patuk Puk én dat bisòòt ya tijiiq. Ayam itu mati dipatuk ular.

sòq bejehuq Noun tapioca soaked in water for making cakes ubi kayu yang telah direndamkan selama seminggu dan berbau busuk

sòr Noun cockroach lipas

sòt Noun electrical short kejutan eletrik

subor Adjective subur; tumbuh dengan keadaan yang baik subur

suduuq Noun spoon sudu sudu

suguu Noun comb sikat

sujèèw sujèèñw Adjective runcing; tajam runcing tajam

sujot sujud

suk suluh

sulok sulong

sumbong Adjective arrogant sombong; tinggi hati tinggi hati sombong

sungar nakal

sungkèy Noun sungkai; sejenis tumbuhan hutan

sup

surat Noun surat

suréh Verb inform; speak cakap; memberitahu cakap memberitahu

surong hulur

susah Adjective susah ; sukar

susuu Noun milk susu

sutong Noun sotong

suuc 1 Verb wash basuh; cuci cuci basuh 2

suul Verb jolok jolok

suup Noun lung paru-paru

suuy 1 Adjective alive hidup; bernyawa Atoq èñ lekat suuy. Datuk saya masih hidup. bernyawa hidup 2 Verb to live berada dalam keadaan Keluwarge Amir ennaay suuy kateh nehajap. Ikenòòn dic pèq besekulah ru selaluuq ennaay pèq becha'naaq. Keluarga Amir hidup dalam kesusahan. Anak-anaknya tidak bersekolah dan mereka sering kekurangan makanan.3

suwaraaq 1 Noun voice suara2

suwèèk

suwèèk Verb to visit melawat; menziarahi Jiiq jisuwèèk tenèq jiiq de paay kiperisyòòs. Kami menziarahi kakak kami yang baru lepas bersalin. menziarahi melawat

suwèèk Adjective keliru keliru

suwiik Adverb on top atas Kééq kidèèq i'ngteeq ku suwiik lambari. He put his food on top of the cupboard. Dia meletakkan lauknya di atas almari.

T

ta'at Verb obey taat

ta'dadéq Verb tidak mahu berenggang

ta'i lalat

taac Verb anyam anyam

taaq Noun bapa mertua bapa mertua

taaw Verb terjun; terjun; melompat dari atas ke bawah

tabèèk Noun frog katak; sejenis amfibia yang melompat, berdarah sejuk, berkaki empat, berkulit lembap dan tidak berekor. Ianya tinggal kawasan berair.

tabèèk

tabèèk karòòk Noun frog, type of sejenis katak yang badannya bergerutu katak puru

tabèèk sempòh Noun frog, type of tinggal di kawasan kuala sungai seperti air terjun dan kawasan berbatu. Bentuknya lebih kecil dari katak biasa serta mempunyai tangan dan kaki yang pendek. katak, sejenis

tabèèk sèt Noun frog, type of sejenis katak yang tinggal di atas batu dan boleh dibela kerana ianya boleh dimakan. Ia juga dibuat umpan memancing. katak, sejenis

tabèr Noun curtain tirai

taboh Noun lubang di tengah pokok

tachii Noun excavator jentera pengorek; penggali

tadah Verb menadah menadah

tadeer Noun crow; to crow kokokan; bunyi ayam jantan yang berlarut-larut; berkokok Amen higeey ku kampok, pe-pegelap buléh hicherngaay ngròq tadeer pok. Jika kita tinggal di kampung, pada waktu subuh kita boleh mendengar bunyi ayam berkokok. Biyasaaq jéh, pok ibééq de kibetadeer pe-pegelap. Biasanya, ayam jantan yang berkokok pada waktu subuh. kokokan berkokok

tades Verb tripped over tersandung; tersepak Nita behiip ijok medèy kitades chaak jehuuq mase kikèèq rangas. Kaki Nita berdarah kerana tersandung ranting kayu semasa mencari kayu api. terlanggar tersadung

tadòq Verb tadah; menadah Amin kitadòq itek, kisemaañ duwét nu i'apaq. Amin menadah tangan, meminta duit pada bapanya. menadah

tageh Verb beat a drum memukul atau memain drum Dram aji bitageh la nòq urak. That drum is played by only one person. Drum itu dimainkan oleh seorang pemain sahaja.

tah entah

tahagiiq Noun forehead dahi

tahan Verb endure tahan

tahòòr Noun sejenis tupai tupai, sejenis

tahot Noun tahun; jangka waktu selama 12 bulan tahun

tajaak Verb pegang; pegang Azhari kitajaak tek itenèq mase ubaay litas timboq. Azhari memegang tangan abangnya semasa mereka melintas jalan raya.

tajap Adjective sharp tajam Yooc guluk ajih tajap. Parang golok itu tajam.

tajoq Noun snake ular

tak Adjective worn, useless buruk Enjòòp èñ kitòòt tak abat. Nenek saya membakar kain buruk.

takar Noun buyung yang di buat daripada tanah liat dan di gunakan sebagai tempat menyimpan beras, garam, air dan sebagainya. buyung

takaw 1 Noun tembakau2

takok Verb menakung atau menadah air Ah Fun kitakok tééw maniiq medéy kiha-beh tééw seniram bungaaq. Ah Fun menakung air hujan kerana dia hendak membuatnya sebagai air siraman bunga. menadah menakung

takoq Noun notch tokek; takik yang agak dalam; menakuk; menakik Apaq kibeh takoq ku keniing je'eer. Ayah membuat takik pada batang pokok kelapa. Apaq tengah kitakoq keniing je'eer. Ayah sedang menakuk pokok kelapa. menakuk ; takuk menakik tokek takik

takuuq berasak-asak

talak Noun waterfall air terjun

taleh 1 Adjective only; sahaja; hanya; cuma Ku kampok jiiq, Toq Long taléh de paniy bahbeh belaaw. Di dalam kampung kami, hanya Tok Long yang pandai membuat buluh sumpitan. hanya cuma sahaja 2 Adjective whatever, whoever, where-ever sebarang; apa sahaja; siapa sahaja; mana-mana sahaja "Chaaq ma taleh de mòng!" amèèq kiròòq ha menang èñ de kiraròòq ha cha'naaq. "Makan apa sahaja yang ada!" ibu memarahi adik yang merungut mengenai makanan. sebarang

taliiq Noun rope tali Taliiq kééq de kisek ha kambék ku jahuuq je'eer ya gechat. Tali yang mengikat kambing pada pokok kelapa telah putus.

taliiq tép Noun pita pengukur

taliiq wòk

talòh Noun lubang

taluuk Noun millipede ; Trigoniulus lumbricinus ulat gonggok; sepah bulan; mentibang; ulat gengulung; sejenis haiwan kecil yang mempunyai banyak kaki Taluuk iragiiq rengaañ ju je'òòy ijuk. Ulat gonggok berwarna merah dan banyak kakinya. ulat gonggok mentibang sepah bulan ulat gengulung

tamat Adjective end; finish tamat; berakhir; selesai tamat

tampal Verb patch ; paste menampal; melekatkan menampal melekatkan

tampoq Noun sejenis tumbuhan; tampok tumbuhan, sejenis

tampoy Noun buah tampoi

tan Noun tonne tan; ukuran berat yang bersamaan dengan 2204.6 paun atau 1000 kilogram tan

tandoq 1 Noun horn tanduk tanduk 2 Verb to strike with head menanduk menanduk

tang Adjective at ; on ; in menunjukkan tempat tertentu dalam ruang Tang ku kemiil mije ajéh mòng bidèèq pasu bungaaq. Di atas meja itu ada diletakkan pasu bunga.

tangen 1 Noun neck leher; bahagian badan yang menghubungkan kepala dan bahu leher 2

tanggam Verb choose pilih Èñ ngtanggam chanuuq bajuuq ajih. Saya pilih dulu baju itu.

tanggongjawap Verb responsible tanggungjawab

tangkòl tangkònl Verb carry on one's head junjung

tangkòòk Noun tengkuk; bahagian belakang leher tengkuk

tangwiik 1 Noun spider labah-labah labah-labah 2

tanjong Noun tanjung

tanòng Noun dragonfly pepatung pepatung

tanyaaq Verb ask tanya

tap Verb plant tanam tanam

tap pasang

tapar Noun tapak Tapar tek éñ kilukaaq mase ngkutép chapèh kachaaq tingkap kééq de che'eh teroq ya batuuq sentét. Tapak tangan saya luka semasa saya mengutip cebisan kaca tingkap yang pecah kerana terkena batu lastik. tapak

tapeng 1 Noun spider labah-labah2

tapés Noun penapis; alat menapis atau menyaring; menapis; menyaring Biyasaaq hiiq higunaaq tapés amen hiha-tapés tééw téh ju iserboq. Biasanya kita menggunakan penapis jika kita hendak menapis air teh dari serbuknya. menapis penapis

tapiiq Connective tapi

tapòk Noun bakul kecil yang diperbuat dari daun mengkuang

taptibaw Noun taptibau; sejenis burung; eurostopodos temminckii

taraang Noun sejenis tupai tupai, sejenis

taree Connective antara; di tengah antara

tareeq Noun batang pokok Tareeq sempaaq kiyook ku kemiil timboq mase maniiq kelèm jihnèèq. Batang durian jatuh di atas jalan raya semasa hujan malam tadi. batang pokok

tareh Verb taruh; bertaruh; pertaruhan; agak

tareh Verb argue tidak sependapat tidak sependapat

tarèk

taréq Verb tarik

tariiq Verb angkat

tariiq Noun two days hence; day after tomorrow lusa; hari selepas atau sesudah esok Hupeer hariiq Senayan, tariiq hariiq Selase. Esok hari Isnin, lusa hari Selasa. lusa

taròk Noun spear lembing Maay Temiir naygunaaq taròk amen naydendep. Orang Temiar menggunakan lembing jika memburu.

tarong kuuy tengkorak

taroq Noun swollen stomach kembung perut

taruk Noun shoot pucuk daun spt pucuk ubi kayu, pucuk betik dll.

tas Verb cut a piece of string or rope memotong tali Mabeeq de ka'kééq kaaq ajeh naytas sengraay jarik de si'sooc. The fisherman cut the tangled net. Nelayan itu memotong bahagian jaring yang tidak tersimpul. Et hèèq tas chook ajeh. You go cut the rope. Awak pergi potong tali itu. memotong

tas kerat

tasaq Verb tenyeh; tonyoh; sental; menggosok dengan kuat sental tonyoh tenyeh

taséq Noun lake tasik

tataaq Noun old man lelaki tua; lelaki yang sudah lanjut usia atau berumur lelaki, tua

tatal Noun cutting board alas tempat memotong ikan, daging, sayur dll.

tateeh roboh

tatèèk Adjective torn terkoyak ;sudah koyak sudah koyak

tatek Adjective tertanggal; terlondeh terlondeh tertanggal

tatiiq Verb belum lagi

tawaak Noun butterfly rama-rama

tawiik Noun spider labah-labah

tawliyah Verb tauliah; perlantikan tauliah

tawòòh Noun type of monkey sejenis monyet monyet, sejenis monkey, type of

tayaa Noun tire tayar; lapisan getah pada roda kenderaan bagi melicinkan pergerakkan dengan menyerap hentakan tayar

tayép Verb taip; menulis sesuatu dengan menggunakan mesin taip atau pemproses kata taip

tayuut Verb angkat

te'aal Verb point mengacukan jari bagi menunjukkan sesuatu arah atau objek; mengangkat tangan kepada seseorang sebagai tanda sapaan dari jauh Azril kita'aal itek nu èñ mase kilintas nòòng. Azril mengangkat tangannya kepada saya semasa dia melintas jalan. mengacukan jari mengangkat tangan

te'nòòt timbunan; himpunan

te'op Verb steam rebus; kukus rebus kukus

tebeek 1 Adjective full penuh Ku katéh kutaq ajéh tebéék ya pelèèq jambu. Dalam kotak itu penuh dengan buah jambu.2

tebeek Verb soak rendam Amèèq èñ kitebeek abat ku limpun. Emak saya merendam kain di dalam besen. rendam

tebék Noun river bank tebing sungai

tebi layar Noun main support rafters at the edges of the roof on the ends of the house, making an "A" shape penyangga besar yang terdapat ditepi atap dan di hujung rumah, ianya berbentuk seperti "A"

tebooq Noun tasik; lombong tasik lombong

teboq pahat

tebot Verb to board (a ship); to mount (a horse); to ride (a car, bicycle, motorbike) menaiki kenderaan Firdaus kitebot mutu ru Iskandar, ubaay ét nu sekulah. Firdaus menaiki motosikal bersama Iskandar, mereka pergi ke sekolah. menaiki kenderaan

tedeh Adjective shady redup; cuaca yang tidak panas terik redup, cuaca

teeh Verb fall over merobohkan merobohkan

teek Adjective degil; keras hati; keras kepala; tegar keras hati degil tegar keras kepala

tèèk Verb koyak; mencarik kain atau kertas Kééq kitèèk surat-surat de kikep entem. Dia mengoyak surat-surat yang diterimanya dahulu. koyak

tèèk

teew 1 Noun water, river air; sungai sungai air 2

tééw

tééw lenghéék

teew mat Noun tear air mata Bah Duma jòòt itééw mat medèy kimuuc ya haboq. Bah Duma menitiskan air mata kerana matanya dimasuki habuk.

teew nòòm

tééw nòòm

tééy entah

tegang

tegòh Verb fall jatuh

tegor 1 Verb greeting tegur; sapa sapa tegur 2 advice menegur; mengkritik Encik Rizal kitegor senilap de kibeh ya Gostin. Encik Rizal menegur kesilapan yang dilakukan oleh Gostin. menegur mengkritik

tegum Adjective rain cloud; cloudy awan mendung; awan yang mengandungi hujan; cuaca mendung; keadaan yang berawan dan redup cuaca mendung awan mendung

teh Verb menurunkan beban yang dipikul atau dibawa Apaq éñ kiteh ragaaq kééq de mòng sempaaq ku ikatéh. Ayah saya menurunkan raga yang mengandungi durian di dalamnya.

téh Noun tea teh; pokok tumbuhan renek yang daunnya dikeringkan dan dibuat minuman teh

tehir berdiang; memanaskan badan berdekatan dengan unggun api.

tehòòk Adjective cold; cool sejuk; dingin dingin sejuk

tehool Verb blow tiup; hembus tiup hembus

tehòòr

tehuur Adjective smarting pedih pedih

tejiiq

tek 1 Noun hand tangan; anggota badan dari siku hingga ke hujung jari tangan 2

tek Verb remove, take off, pull out buka; cabut; tanggal; lucut Apaq kitek pakuuq ku chenòòl telniil abat, medèy kinyèq dòh kenaaq kuuy. Bapa mencabut paku yang ada pada tiang penyidai, kerana dia tidak mahu ia terkena pada kepala. cabut buka tanggal lucut

tek kengwéél

tek kentòòp

tek-tek tertanggal; tercabut

tekan Verb tekan

tekooy Noun flying lizard sejenis binatang yang menyerupai mengkarung tetapi mempunyai sayap kecil di kiri dan kanan kakinya yang membolehkannya mengelunsur dari tempat tinggi seolah-olah ianya terbang.

tekukor Noun tekukur

tekuuq

tel Verb arrive tiba tiba sampai

telaas Adjective bebas; lepas; tidak terikat Booq hentòq de telaas ju itanggongjawap nu i'agame, ibangsaaq ru inegare. Tiada siapa yang bebas dari tanggungjawabnya terhadap agama, bangsa dan negara. tidak terikat lepas bebas

telaas Noun tongkat ali Telaas je'òòy kichuwaay ku serak.

telaas Adverb selepas; sudah selepas sudah

telanjang Adjective telanjang ; bogel

telèèn Verb memerhati dengan bersungguh-sungguh

telèèn

teleey Adjective lain

telèy Noun banana pisang Keneeng telèy ajeh bichet ya apaq èñ. The banana tree was planted by my father. Pokok pisang itu ditanam oleh bapa saya.

telingiq Verb curi dengar

tèlipon

telniil 1 Noun place to hang things to dry penyidai2 Noun place to hang things to dry penyidai

teloh Noun leak bocor Pelook deek jiiq kiteloh medèy teroq ya batuuq sentét mabeeq sangèèt. Atap rumah kami bocor kerana terkena batu yang dilastik oleh budak-budak.

telòk Verb mematahkan

telòòt Verb merenung

teluk Noun elephantiasis penyakit untut

temaaq Noun kudis Lukaaq ya kijadiiq temaaq medéy pèq biperlaay. Luka sudah menjadi kudis kerana tidak diubati. kudis

temaat Verb periksa; memeriksa

temagiiq 1 Noun forehead dahi Temagiiq Han Sura luut medéy bipòh la chaak jehuuq. Han Sura's forehead was swelling because he was hit by a tree branch. Dahi Han Sura benjol kerana terpukul oleh dahan pokok.2

temakang

témbaq Verb tembak; bedil; melepaskan bedilan dengan menggunakan senjata api bedil tembak

tembelang

temelang 1 Noun tembelang; telur yang rosak dan tidak boleh menetas serta menjadi busuk tembelang 2

temèn Noun bamboo, type of buluh sumpit; dikenali sebagai buluh sumpit kerana ianya digunakan untuk membuta buluh sumpitan. Ia mempunyai batang yang kecil dan lurus serta ruas yang panjang buluh sumpit bamboo, type of

temenung Verb termenung; berfikiran panjang dan mendalam termenung

temiir

temikèy Noun watermelon tembikai

tempat Noun place tempat tempat

tempor Verb tempur; serang serang tempur

temu'teh Noun lusa

temuduge Verb an interview temuduga

temun hadap

tén Noun tin; bekas yang dibuat daripada logam tin

tena'at Noun obedience ketaatan

tenadeer puk

tenadòq tadahan

tenampal penampal

tenandaaq

tenangkal 1 Noun amulet ; talisman tangkal; azimat Amir kiperchayaaq, tenangkal mòng ikuwasaaq. Amir percaya bahawa tangkal mempunyai kuasanya. azimat tangkat 2

tenangkés

tenanyaaq 1 Noun question pertanyaan2 Noun question pertanyaan pertanyaan ; soalan

tenareh Adjective degil

tenayaaq tenayaanq Noun pertanian

tendang Verb tendang; sepak sepak tendang

tenèèq-menang

tenem Noun hari; malam; lengkap sehari; satu hari

tenèq Noun abang atau kakak abang kakak

tenèq-menang Noun adik-beradik; saudara kandung adik-beradik

tengaaw Noun headache sakit kepala Èñ tengaaw kuuy. My head hurts. Saya sakit kepala.

tengah Adverb in the middle of (doing something) sedang Ahmad tengah kicha'chaaq ru Hezron. Ahmad sedang makan bersama dengan Hezron. sedang

tengas 1 Noun fish, type of ikan tengas; ikan air tawar tinggal di air terjun tengas, ikan 2

tengat Noun constipation sembelit sembelit

tenghèèn Verb hear dengar

tengher Noun jampi; mentera; sihit Halaaq kigunaaq tengher kiperyep nya'niiq maay nya'nyiiq. Bomoh menggunakan jampi untuk menyembuhkan penyakit pesakitnya. mentera jampi sihir

tengiléng 1 tenggiling2

tengkar Verb menggunakan barangan atau peralatan milik orang lain dengan izin atau sebaliknya, walaupun sudah mempunyai barang atau peralatan tersebut.

tengkuloq Noun tengkolok; sejenis kain penutup kepala

tenglòh Noun tetamu; orang yang datang melawat ke rumah; orang yang dijemput untuk hadir ke dalam sesuatu majlis tetamu jemputan pelawat

tengòr 1 Noun dizzy pening pening 2 headache sakit kepala

tengrang Noun penerangan; penjelasan penjelasan penerangan

tengreq Noun permulaan

tengréq Adjective difficult susah; sukar Rosiadi kirasaaq hat itengréq kerjaq bahneh deek, sampéy pèq kisanggop niic betulok i'apaq beh deek li'naay. Rosiadi merasakan sangat sukar melakukan kerja membina rumah, sehingga dia tidak sanggup lagi menolong bapanya membina rumah mereka. sukar susah

tengròòc Noun fisherman; someone who is fishing pemancing; orang yang memancing

tengrool Noun air pancur; air yang disalurkan dengan menggunakan buluh Entem jiiq jigunaaq tééw tengrool sebelom mòng pili. Dahulu kami menggunakan air pancur yang disalurkan oleh buluh sebelum adanya pili. air pancur

tengtook Noun bird, type of sejenis burung yang mempunyai tali di ekornya dan akan menyerang apabila manusia menghampirinya kerana melindungi anaknya burung, sejenis

tengwak Noun snake, type of ular timah Menang èñ kibakeeq nu'ikor tengwak ku kateh lungkang. Adik saya ternampak seekor ular timah di dalam longkang. timah, sejenis ular ular timah

teninuuy Adjective saiz saiz

teniroq Noun spearfishing, hunting with a spear (e.g. fish, turtles, etc.) pencarian labi-labi atau ikan dengan alat macam seligi Apaq èng ki'et nu teniroq pe'aas. My father went spearing turtles. Bapa saya pergi menikam labi-labi.

tenluk Noun tolok ukuran; alatan yang digunakan untuk mengukur

tentook Noun woodpecker burung belatuk

tentoot Verb bergurau bergurau

tenulés

tenumpang tumpangan

tenungkat Noun penongkat; benda yang digunakan bagi menongkat sesuatu Apaq kigunaaq awaat kibeh tenungkat ha chenòòl telniil abat de chernèèr. Ayah menggunakan buluh sebagai penongkat bagi penyidai kain yang condong. penongkat

tenyak Verb kick tendang sepak tendang

tenyèèq Noun sejenis binatang binatang, sejenis

tepook Noun tepung berubat yang diperbuat dari beras dan daun pandan yang digiling

tepoq Verb claps tepuk Dic maay ennaay tepoq tek telaas Perdana Menteri dic kiberuchap. Semua orang menepuk tangan selepas Perdana Menteri habis berucap. tepuk

ter'òòs Verb menyalakan api menyalakan api

ter'òòs

tera Noun lembah

teraap jurang

terakòl Noun monitor lizard biawak monitor lizard lizard, monitor

teramis Noun fish, type of sejenis ikan fish, type of ikan, sejenis

terang Adjective bright terang

teraq Noun truck trak; lori trak kenderaan dagang

teratèy Noun teratai; sejenis tumbuhan air yang tumbuh di dalam tasik teratai

terayèl Noun stream sungai kecil; tali air sungai kecil tali air

terbòòr Verb membaiki membaiki

terbul Noun fish, type of sejenis ikan ikan, sejenis

terbuuq Verb menghampiri ; berjumpa Éñ dòh ngterbuuq Encik Hamdan pukol 11 pegelap ku ipejabat. Saya akan berjumpa Encik Hamdan pada pukul 11 pagi di pejabatnya. berjumpa menghampiri

terèèh Verb asah; menajamkan asah menajamkan

terenghan kenleh

tereq Noun bird, type of sejenis burung yang besar yang ada didalam hutan yang mempunyai paruh yang besar dan mempunyai warna yang cantik

teréq Adjective susah; sukar sukar susah

tergaq Verb meluruskan meluruskan ; luruskan

tergetéék

terhan 1 Verb to support, to block menahan; tidak melepaskan; memberi sokongan Ennaay cubaaq naytahan jehuuq ajeh ru memeriip batak awaat. Mereka cuba menahan pokok itu dengan beberapa batang buluh.2 to stop memberhentikan; melambaikan tangan supaya kenderaan berhenti Jiiq jiterhan bas ku bèèk nuung. Kami memberhentikan bas di tepi jalan. memberhentikan 3

terhan lehem

terime Verb terima; memperoleh; mendapat mendapat terima memperoleh

terlaas 1 Verb let go melepaskan; membebaskan Amin kiterlaas cherèk de kibelaaq sejaq cherèk ajeh paay kiyòòs. Amin membebaskan tupai yang dibelanya sejak tupai tersebut baru lahir. membebaskan ; bebaskan melepaskan ; lepaskan 2

terlampaw bernoos Noun hothead pemarah; individu yang mudah marah pemarah

terloh

terlòh Verb menunjuk-nunjuk; suka memperlihatkan kelebihan yang ada pada diri Zul numòm nè'terlòh, terutame ikerjaq kééq pèq memeriip ajéh. Zul seorang yang suka menunjuk-nunjuk, terutamanya jawatannya yang tidak seberapa itu.

terlòh Noun dirasuki oleh roh-roh; keadaan sawai

terlòh igunik Noun in a trance dalam keadaan khayal

terlòy menyampaikan; mengirimkan

termuuq Verb marry dijodohkan; dikahwinkan Tenèq èñ bitermuuq ru litaw maay Bidor. Kakak saya dijodohkan dengan pemuda dari Bidor. dijodohkan dikahwinkan

ternyòòl 1 Verb point mengacukan jari; menunjukkan jari pada sesuatu arah atau objek Sangèèt ajeh kijinjaap sambél kiternyòòl nu itenèq de beuséq ha keeq. Kanak-kanak itu menangis sambil mengacukan jari kepada abangnya yang mengusiknya. mengacukan jari 2 show menunjukkan; memapar; memperlihatkan; mendedahkan Tenèq èñ kiternyòòl senalah èñ de ngchereh pingat kachaaq ku amèèq jiiq. Abang saya mendedahkan kesalahan saya yang memecahkan pinggan kaca kepada ibu kami. menunjukkan memapar memperlihatkan mendedahkan

ternyuul

teròk Noun terung

teròk belandèè Noun terung pipit

terompèt Noun terompet terompet

teròòc Verb to fish with a line and hook pancing, memancing

teroq 1 Verb affected by; struck with; undergo something negative ditimpa sesuatu; menderita jangkitan atau penyakit Kenòòn Bah Ram bipermuuc nu kateh wat medèy teroq ya nya'niiq dènggi. Anak Bah Ram dimasukkan ke dalam wad kerana ditimpa penyakit denggi.2 tepat pada sasaran Apaq kibedél bechook pèq teroq ku ikuuy, tapiiq kenaaq ku ijok. Ayah menembak kancil tidak tepat pada kepalanya, tetapi terkena pada kakinya.

teroq Adjective tenat; sakit kuat Inya'niiq ya teroq, bòòr hipermuuc nu kateh wat. Penyakitnya semakin tenat, elok kita masukkan ke dalam wad. sakit kuat tenat

teros Adjective terus; lantas; tidak berhenti; tidak bertangguh; menuju ke sesuatu tempat dengan tidak singgah di mana-mana lansung lantas terus

teruk Verb chase kejar; mengekori dengan terburu-buru atau segera kejar

terupong Noun binoculars teropong; alat untuk melihat benda yang jauh teropong

tèt Verb cut up cincang; tetak; memotong dengan menggunakan pisau atau parang Tukang masaq ajéh kitèt séc pok ru kiselèèr kachak. Chef is cutting up the chicken and slice long bean. Tukang masak itu mencincang daging ayam dan menghiris kacang. cincang tetak

tetapiiq Connective but tetapi; untuk menyatakan hal-hal yang berlawanan Kenuun-kenuun éñ rajit ennaay ét nu sekulah, tetapiiq ennaay segaat beh kerjaq ku katéh deek. Anak-anak saya rajin pergi ke sekolah, tetapi mereka malas melakukan kerja-kerja rumah. tetapi

téy ye ke; persoalan atau pun persetujuan tentang sesuatu perkara

ti'tòq Verb tiada; habis Èñ ti'tòq ku padeek mase kawat-ng kitibaaq. Saya tidak ada di rumah semasa kawan saya datang. tiada habis

tibaaq 1 Verb arrive sampai; tiba tiba sampai 2

tibee

tige sukuuq

tiil Verb dry jemur; sidai Baaq bitiil chanuuq sebelom buléh bisèh. Padi akan dijemur terlebih dahulu sebelum ditumbuk. sidai jemur

tiiq

tiiq 1 Noun soil, earth tanah Ku kasot menang èñ mòng che'taat tiiq. In my younger brother's shoe there is soil. Terdapat tanah yang melekat pada kasut adik saya. tanah 2 district, state, province; area daerah; negeri; wilayah; kawasan Sempadan tiiq maay Hiiq ru tiiq maay Gòp bipisah ya teew laleq. Sempadan kawasan orang Asli dan kawasan orang Melayu dipisahkan oleh sebatang sungai yang kecil. Tiiq hiiq adèh entem pernah bigeey ya maay Jepon. Negeri kita dahulu pernah diduduki oleh orang Jepun. kawasan

tiiq 1 Adverb have ada; boleh didapati; wujud ada wujud 2 masih lagi

tiiq lòòk Noun clay tanah liat Bèng perigiiq ajih je'òòy tiiq lòòk. Berhampiran dengan kawasan perigi itu ada banyak tanah liat.

tijiiq 1 Noun snake ular2

tijiiq karook Noun type of snake sejenis ular Tijiiq binatak keeq de berbisaa. A snake is a venomous animal. Ular adalah sejenis binatang yang berbisa. ular, sejenis

tijiiq rekoop Noun type of snake ular kapak

tijiiq selaaq Noun snake, type of ular daun; sejenis ular yang berwarna coklat, hijau, atau kuning

tijiiq selaaq Noun type of snake ular daun ular daun

tijiiq selarah Noun type of snake sejenis ular ular, sejenis

tijiiq seliiq Noun cobra, type of snake ular senduk, sejenis ular berwarna hitam dan bertompok kuning pada lehernya ular senduk

tilam Noun tilam

tilup tilup

timbol Verb timbul ; muncul

timboq Noun road; tarred road jalan raya

timpaaq

tingkap Noun window tingkap

tinyaw Verb tinjau; jenguk Joq hitinyaw kenya'naaq, mòng ke tòq ileey nèh padeek. Mari kita tinjau dari jauh, adakah dia berada di rumah. tinjau jenguk

tirééq Verb pesanan

tirééq Verb tiru, meniru

tiréy tirai

tiròòk Noun rasuk

tiroq 1 Noun a metal-tipped wooden spear used for catching fish or turtles lembing yang ada mata dibuat daripada besi, diguna untuk menangkap ikan atau labi-labi Kòòt tiroq ajeh. Get the spear. Ambil lembing itu.2 Verb hunt for turtles or fish with a spear mencari labi-labi atau ikan dengan menggunakan lembing Apaq èng kitiroq pe'aas. My father is hunting for turtles. Bapa saya mencari labi-labi.

tiwi 1 Noun television televisyen2

tiyap Adverb tiap

tiyong Noun burung tiong

tò'tiiq Noun not yet belum lagi belum lagi

tòc Verb pluck petik; mengambil bunga, buah atau pucuk daun dari tangkainya Amèèq èñ kitòc tarok medèy kiha-masaq jadiiq enteeq cha'naaq tengah ariiq. Ibu saya memetik pucuk ubi kayu kerana dia mahu masaknya sebagai lauk makanan tengah hari. petik

tòh Verb spit meludah; membuang air liur Menalèh ajeh kitòh ha reniis litaw keeq de kibeh lasèè nu keeq. Gadis itu meludahi muka pemuda yang melakukan perbuatan tidak senonoh kepadanya. meludah

tok Verb blistered; scalded melecur; melepuh; keadaan kulit yang mengelupas, menggelembung dan berair akibat terkena benda yang panas Tek sangèèt ajeh kitok medèy terok ya teew téh bekèèt de kisaruuq. Tangan budak itu melecur kerana terkena tumpahan air teh yang panas. melecur melepuh

tombeliiq Noun blanket selimut; gebar; kain tebal yang digunakan untuk menutup tubuh ketika tidur gebar selimut

tomboy

tòòk Verb knock ; tap ; bang ketuk Mabeeq sangèèt ennaay tòòk koq susu ajih ley chelihuut. The children banged the milk tin until it was squashed. Kanak-kanak itu mengetuk tin susu itu sehingga kemik. Kééq kitòòk batuuq entooy. He is knocking on the big rock. Dia sedang mengetuk batu besar. ketuk

tòòk

toop Verb hurung; hinggap Hiiq hòòt selaluuq hitutop cha'naaq, amen tòq dòh bitoop ya rooy. Kita hendaklah selalu menutup makanan, jika tidak akan dikerumuni oleh lalat. hurung hinggap

tooq Noun snail siput; sejenis binatang kecil yang lembut dan bergerak perlahan serta mempunyai cengkerang yang berpilin siput

tòòq Verb hit pukul

tòòt Verb burn bakar bakar

tòq Negative no tidak

tòq telap

tòyol Noun toyol

Trònòq Noun Tronoh (nama tempat) *

tudèèng Noun sejenis landak landak, sejenis

tudok Noun cloth, type of tudung Aman amèèq én ki'et nu selaay, keeq kipakèy tudok kuuy. When my mother goes to the field, she wears a head-cloth. Jika ibu saya pergi ke kebun, dia akan memakai tudung kepala.

tugut Noun type of bird with beautiful colors that has a sweet song and lives in the forest burung but-but; sejenis burung yang sangat cantik warnanya yang hidup di dalam hutan dan mempunyai suara yang sangat merdu burung, sejenis

tuhaal Verb blow tiup

Tuhan Noun God Tuhan

tujoh Noun seven tujuh

tujuuq Verb tuju; sampai; menuju; menyampaikan tuju ; sampai

tukol Noun hammer tukul

tukoq campur; tambah

tulan Noun kawan kawan

tulaq Verb tolak

tulés Verb write tulis; catat tulis catat

tulok Verb tolong; bantu tolong bantu

tumboq Verb cane ; box ; hit tumbuk; perbuatan memukul dengan buku tangan Sangèèt ajih bitumboq la ikawat sekulah ley selah imat. That boy was boxed by his schoolmate until he had a black eye. Budak itu dibelasah oleh rakan sekolahnya sehingga matanya lebam. tumbuk belasah

tumit Noun heel tumit; bahagian tapak kaki yang belakang sekali tumit

tumpok puncak

tumpuk Noun peak puncak atau hujung pokok; bahagian pokok yang paling atas puncak pokok hujung pokok pokok, puncak atau hujung

tunang Noun fiance tunang; bakal suami atau isteri tunang

tundee Verb adjourn tunda; tangguh tunda tangguh

tunèy menepati (janji)

tungiiq Verb bow tunduk; kepala condong ke hadapan tunduk

tungkat Noun tongkat; sekerat rotan atau kayu yang dipegang bagi membantu orang tua atau individu yang kakinya cedera ketika berjalan tongkat

tungkat jengkaaq bosan; berangan bosan berangan

tungu bulan Noun type of python snake ular sawa batik ular sawa batik sawa batik

tunjoq langét

tuntot Verb tuntut; meminta dengan mendesak supaya dilakukan atau dipenuhi tuntut

tupii Noun hat topi topi

tusèèw tusèènw Noun sejenis burung burung, sejenis

tutop Verb closed tutup tutup

tuup Verb pour tuang; curah tuang curah

tuwan Noun sir tuan tuan

tuwéy Verb tuai tuai

U

ubaay Pronoun both of them; they two mereka berdua Ubaay ajih ju Kampok Langkap. They are both from Kampung Langkap. Mereka berdua dari Kampung Langkap.

ubah Verb change (one for another) ubah; alih "Ubah tilam ajih badèh," Amèèq kisuréh nu tenèq-ng. "Ubah tilam tu ke sini," Ibu berkata kepada kakak saya. ubah alih

Ude Noun panggilan bagi anak yang ke-empat Én biseboot muh-ng Ude, madee èn kenuun ke-empat ku katèh keluwarge-ng. Saya dipanggil dengan nama Ude, kerana saya adalah anak yang ke-empat. anak ke-empat

ugèq Negative don't jangan

ukèr Verb ukir ukir

ulah Noun face muka; wajah muka wajah

ulak Verb ulang; berulang; pergi semula ke suatu tempat yang sama "Agoq ulak nèèc nu batééw èh, dòh hèchelòk,'' Bah Deran kibesat nu ikenuun. "Jangan pergi ke sungai itu lagi, nanti lemas," Bah Deran berpesan kepada anaknya. ulang

ulap Noun raw, uncooked vegetables ulam; daun atau sayuran yang dimakan secara mentah bersama dengan nasi ulam

uluur hulur

umal Verb hunt buru; memburu; berburu; menghendap

umbaq ombak

umor Noun age umur; usia Umor apaq èñ 57 tahot. Umur bapa saya 57 tahun. umur usia

un Noun panggilan untuk menantu atau mertua; apabila menantu dan mertua bercakap antara satu sama yang lain, mereka tidak akan menyebut nama menantu atau mertua, tetapi menggantikannya dengan panggilan ini menantu, panggilan mertua, panggilan

undang Verb undang; jemput jemput undang

ungnguu Noun purple unggu unggu warna, unggu

unjiih Pronoun mereka Unjiih ma'et nu belòòq? Mereka pergi ke mana? mereka

urak numerical coefficient for human being penjodoh bilangan bagi manusia Meriip urak sengòòy de betulok hèèq kèèq sempaaq? Berapa orang yang menolong kamu mencari durian? manusia, penjodoh bilangan

urat Noun urat; pembuluh kecil di dalam tubuh, tempat darah mengalir urat

uròq Verb say; speak; tell cakap; beritahu Uròq ku keeq ateey, bi'òòr juk madeek la i'amèèq. Tell her that her mother wants her to go home. Beritahu pada dia, emaknya suruh pulang ke rumah. cakap beritahu

urot Verb massage urut; perbuatan memicit atau meramas bahagian badan urut

uséq Verb usik; ajuk

utamee Adjective utama; terpenting Tujuwan utamee tenibaaq Toq Long nu deek jiiq kelèm nèèq, medèy kiha-pasal gah danan atoq jiiq ku Hospital Tanah Rata. Tujuan utama kedatangan Tok Long ke rumah kami semalam adalah untuk memberitahu berita kematian datuk kami di Hospital Tanah Rata. utama terpenting

utos utus

utus Noun contoh; benda untuk ditiru

uu Noun bunyi guruh

uuy Verb membuat ; melakukan ; mengerjakan Abah èn ki'uuy deek chanuuq sebelom kije'jek. Pakcik saya membuat rumah terlebih dahulu sebelum mendirikan rumah tangga. melakukan membuat mengerjakan

uyong Noun boar babi hutan

uyòng

W

waa

waak iring

waak Verb bawa berjalan-jalan; mengiringi; pimpin Tiyap-tiyap duuy, Ah Leong kigemar èèn waak ichooq. Tiap-tiap petang Ah Leong gemar membawa anjingnya berjalan-jalan. pimpin

waak Verb chase kejar; mengekori dengan terburu-buru atau segera Alin biwaak ya chooq mase kijuk ju sekòlah. Alin dikejar oleh anjing semasa dia pulang dari sekolah. kejar

waal Noun tree, type of sejenis pokok yang tumbuh dalam hutan pokok, sejenis

waal Noun kitchen dapur Deek maay litaw ajih ti'tòq berdeek waal, ajii ilimaay tiyap-tiyap hariiq machaaq ku kedèy. Rumah orang bujang itu tidak mempunyai dapur, jadi tiap-tiap hari mereka makan di kedai. dapur

waaq 1 Noun aunt makcik yang lebih muda dari ibu ataupun bapa Waaq èñ paay kibegensiir ru maay ju Ulu Kampar. Makcik saya baru berumahtangga dengan orang dari Ulu Kampar.2

waaq anuuq Noun cik

waat

waay Verb shew halau halau

wah Noun nama awalan bagi perempuan; perkataan yang biasanya terdapat pada setiap pangkal nama bagi perempuan Orang Semai perempuan, nama

wakél vt wakil

waktu Adjective while, when, during ketika Waktu ngsangèèt, èñ nggemar mayin berenchéép ru kekawat-ng. Ketika saya masih kecil, saya suka bermain sorok-sorok bersama kawan-kawan saya. ketika

walah Adjective none tiada Aminah walah ku padeek, gamaq pèq sék kijok ju ikerenjaq. Aminah tiada di rumah, mungkin masih belum pulang dari kerja. tiada

walawpen Connective walaupun Walawpen èn tòq ngbesekulah tinggi, tapiiq èn mestii ngbe'usehe ngha-bejaye ku katéh sinuuy-ng. Walaupun saya tidak berpendidikan tinggi, tetapi saya mesti berusaha supaya dapat berjaya di dalam hidup. walaupun

walii Noun wali; individu (abang, bapa, pakcik, datuk dan lain-lain) yang boleh menikahkan pengantin perempuan Aman maay bekenah-gensiir, mestii mòng walii madee ya keeq ajihlah be'uros semuwaaq hal maay gigeey. Kalau berkahwin mesti ada wali kerana dialah yang menguruskan semua hal mengenai perkahwinan.

waq

wat Noun ward tempat bagi pesakit yang memerlukan pengawasan dan rawatan lanjut dari doktor Wak Leha bipermuuc nu wat maay makòòq, madee mengòòt nèh iket nyiiq kuhu-pere'yòòs. Wak Leha dimasukkan ke wad bersalin kerana malam tadi perutnya sakit ingin bersalin.

wayang

we'wees pisah

we'weet melata

wèè kata-kata untuk mengingatkan seseorang

wèèk Verb bend membengkokkan membengkokkan

wèèq Noun sound of vomiting bunyi muntah

wééq gatutup kenleh 1 membuka pintu dan membiarkannya terbuka.2 wééq gatutup kenleh.

wees Verb tinggalkan; biarkan; wariskan Kemòòc atoq èñ kiwees itiiq ku keec èñ, dèq kibahagiiq rataq iberadéq. Mendiang datuk saya mewarisi tanahnya kepada pakcik saya supaya dibahagikan kepada kalangan adik-beradiknya. tinggalkan

wees Negative don't kata larangan; jangan; tidak boleh; usah "Wees gèq jooy kawat hèèq naymamuh nu mateew. Medèy hèèq hakedèy liloos, dòh hachelòk," amèèq èñ selaluuq kibesat bagèy ajeh setiyap kaliiq ngpasal ngha-muh nu mateew. "Jangan ikut kawan-kawan kamu mandi sungai. Kerana kamu tidak pandai berenang, nanti kamu akan lemas," ibu saya akan selalu berpesan sedemikian setiap kali saya meminta kebenaran untuk mandi sungai. jangan usah tidak boleh kata larangan

wees jangan

wéés

weet 1 Verb crawl rangkak; berjalan dengan bertumpu di atas tangan dan lutut Kenòòn maay englaak deek èñ ajeh ya kiwe'weet. My neighbour's child has begun to crawl. Anak jiran rumah saya itu sudah merangkak. rangkak 2

wèq Verb go pergi; berjalan menuju ke sesuatu tempat; meninggalkan sesuatu tempat; berangkat atau bertolak Hupeer Hamdan kiwèq nu Sabah, kihuuc kapal terbang jam 7 pegelap. Esok Hamdan akan pergi ke Sabah menaiki kapal terbang jam 7 pagi.

wiik Noun banyan tree sejenis pokok ara Jehuuq wiik ajiih bipéé mòng benyaniiq. Pokok ara itu dikatakan berhantu. pokok, sejenis

wiik

wiik Verb shout jerit; pekik; teriak; keluh-kesah Maay kampok naybeh pèq naycherngaay ha maay gilaaq kiwiik ku sema'deeq kelèm. Orang kampung pura-pura tidak mendengar orang gila memekik pada waktu malam. teriak pekik keluh-kesah jerit

wòk Noun waist pinggang; bahagian badan antara rusuk dan pinggul Wòk apaq èñ pehoot medèy pegelap nèèq kibechangkol ku kateh selaay. Pinggang bapa saya sakit kerana pagi tadi dia bercangkul di dalam kebun. pinggang

wòk

wòòk Verb open; peel open cungkil (contohnya penutup tin) buka cungkil

wòòk Noun picture gambar gambar

wòòk

wòòk Noun shadow bayang-bayang; lembaga hitam disebabkan oleh sesuatu benda yang menghalang sinar matahari; pantulan pada cermin atau air yang tenang Amen higeey ku balaq kenglap, wòòk hiiq pèq law. Jika kita duduk di tempat yang gelap, bayang-bayang kita tidak akan nampak. bayang-bayang

Y

ya Transitive verb already telah terjadi; sudah berakhir lengkap telah selesai sudah

ya Adjective by oleh; menunjukkan pembuat atau subjek dalam ayat-ayat pasif Bop tatabahase ajeh bisusut ya ahli bahase. Buku mengenai tatabahasa itu disusun oleh ahli bahasa. Apaq péq jadiiq kibeliiq seluwar paay medèy iduwét ke'nep jengwaal betar ya dic kibeliiq chengròòy ru arap cha'naaq. Ayah tidak jadi membeli seluar baru kerana duit hasil menjual petai sudah habis kerana membeli beras dan barang makanan. Déwan ajeh iit ya sengòòy nayha-daftar undi. Dewan itu sesak dengan orang yang mahu mendaftar undi. oleh

ya'yaap Noun Indian India; orang India India

ya'yap

yaal Noun left kiri

yaal Verb busy; preoccupied; not paying attention sibuk; tidak menghiraukan Kééq kiyaal, belòòq naneq kééq kuhu-piléh madee semuwaaq ajih bòòr kinèèng. Dia terlampau sibuk sehingga dia tidak tahu yang mana satu harus dia pilih kerana semua yang dia lihat itu sungguh menarik.

yaan Verb bawa bawa

yaap 1 Verb cakap; beritahu cakap beritahu 2

yadah Adverb selepas; sudah selepas sudah

yah Noun daytime hari ; siang "Kus, ijiis dah yah," amèèq kipééy hu menang-ng. "Bangun, hari sudah siang," kata ibu kepada adik saya. siang

yahnah Noun daytime hari ; siang siang

yahyòh Adjective bergoyang ; bergoncang bergoyang bergoncang

yama Adverb why mengapa; kenapa Yama hèèq pèq ha'et nu sekòlah kelèm nèèq? Kenapa awak tidak pergi ke sekolah semalam? kenapa mengapa

yanah Noun subuh pagi; subuh; menggambarkan keadaan pagi pada pukul 1 pagi sehingga 11 pagi, iaitu ketika matahari terbit.

yayaaq yayaanq Verb pity; sympathy kasihan; perasaan dukacita atau tidak gembira terhadap penderitaan dan kesengsaraan orang lain. simpati kasihan

yaye Adjective bergoyang ; bergoncang Deek maay Bah Sura mengòòt nèh yaye kipooy ya pes hat ikengwat. Rumah Bah Sura malam tadi bergoncang akibat ditiup angin ribut yang sangat kuat. bergoyang bergoncang

yayoh Verb mendidih; menggelegak; meruap meruap mendidih menggelegak

ye Adjective ya Aman betol hèèq dò pé ye, agòq ha bede'ah. Kalau betul nanti awak cakap ya, jangan awak menipu.

yeeh goyang

yèèk Noun gila; hilang akal atau pertimbangan sebagai manusia normal Maay yèèk ajih kimengamòq sampéy keeq kiteroq maay kampong laq yòòc. Orang gila itu mengamuk sampai dia mengejar penduduk kampung dengan parang. gila

yeel 1 Verb wake s.o. from sleeping mengejutkan; membuatkan seseorang itu sedar dari tidurnya Apaq kiòòr èn yeel menang-ng, madee ijam dah ku mereeq pukol 6, hu-et nu sekulah tapiiq keq tòq tiiq kikus nèèc. Ayah menyuruh saya mengejutkan adik dari tidur sebab waktu menunjukkan hampir pukul 6 pagi untuk pergi ke sekolah, tetapi dia belum bangun lagi.2

yeh goyang

Yèsus Noun Yesus

yisnòòs 1 Noun kelahiran kelahiran 2 Noun kelahiran kelahiran

yòh Verb goyang; goncang goncang goyang

yooc Noun machete pisau; parang Hiiq higunaaq yooc amen hiha-choq kaaq. Kita menggunakan pisau jika hendak menyiang ikan. parang pisau

yooc chakòò Noun razor blade pisau cukur Yooc chakòò higunaaq amen hiha-lòòc misèy ru janggot. Pisau cukur digunakan untuk mencukur misai dan janggut. pisau cukur

yooc chakòòr

yooc ki'nèc Noun harvesting knife pisau mengetam padi Bilè hiiq kèc baaq hòòt gunaq yooc ki'nèc. Small reaping knife are used for harvesting paddy. Gunakan pisau mengetam padi apabila menuai padi.

yòòk Verb jatuh; gugur; luruh; tumbang; runtuh Bah Ajis kiyòòk ju imutu kelèm jihnèèq, madèy kilagaaq chooq mase ije'nuk ju ikerenjaq. Bah Ajis jatuh dari motosikal malam tadi kerana dia melanggar anjing semasa dia pulang dari kerja. gugur jatuh runtuh luruh tumbang

yòòs Verb born lahir Èñ ngyòòs ku Hospital Gombak, Selangor. Saya lahir di Hospital Gombak, Selangor. lahir

yòòy

yoq Noun title panggilan ini digunakan untuk lelaki Semai, terutamanya di bahagian selatan negeri Perak. Yoq Rum Yoq Rum (nama orang) lelaki, panggilan

yoq

yunipòòm Noun uniform uniform; pakaian seragam Bah Deli kibegaye laq yunipòòm paay kibeliiq. Bah Deli bergaya dengan pakaian seragam yang baru dibeli. uniform pakaian seragam

yuuq Adjective kata seruan

Z

zu Noun zoo zoo; taman haiwan; tempat haiwan disimpan atau dipelihara bagi tujuan pemulihan dan pemeliharaan spesis Masee chuti sekòlah, én laq keluwargee ji'et melawat nu zu. Semasa cuti sekolah, saya dan keluarga pergi melawat ke zoo. zoo

zup gambaran tentang sesuatu pergerakkan yang laju; kelajuan; kepantasan Bah Amat ki' èn imutuu hat inelaju, zup...,tòq dan én ngterhan ileey. Bah Amat membawa motosikalnya terlalu laju, zup...tidak sempat saya mahu menahannya.